Fuat Tekgül
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fuattekgul02@gmail.com

Yapım İşlerinde KDV Tevkifat Uygulaması

Yapım işlerinde KDV tevkifat uygulamasında ,16.02.2021 tarihinde yayınlanan 35 seri no’lu KDV tebliği ile K.D.V.G.U. Tebliği ‘’Mükellef ve Vergi Sorumlusu’’ başlığına eklenmek üzere (I/C-2.1.3.2.1.1.) bölümünde aşağıda belirtilen düzenleme yapılmıştır.

“Tebliğin;

- (I/C-2.1.3.1/b) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen yapım işleri,

- (I/C-2.1.3.1/a) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilen ve KDV dahil bedeli 5 milyon TL ve üzerinde olan yapım işleri

ile bu yapım işleriyle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetlerinde, alıcılar tarafından (4/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır.

Projenin genişlemesi, sözleşme bedelinin güncellenmesi ve benzeri nedenlerle iş bedelinin daha sonra 5 milyon TL’yi aşması halinde, bu durumun ortaya çıktığı tarihten itibaren tevkifat uygulanır.”

Tebliğ metni ile KDV tevkifat kapsamına giren mükellef sayısının arttırılarak vergi alacağının hazineye intikalinin tevkifat müessesesi ile hızlandırılması ve güvence altına alınması amaçlanmıştır.

Yazımız, mezkûr düzenleme ile süreç içerisinde oluşan sorunların cevaplarını aramak ve çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır.

KAPSAMA GİREN MÜKELLEFLER KİMLERDİR?

KDVGUT 2.1.3.1 bölümünde ‘’Tevkifat uygulayacak Alıcılar’’ KDV mükellefleri (2.1.3.1/a) ve Belirlenmiş Alıcılar (2.1.3.1/b) olmak üzere iki grup olarak tanımlanmıştır. Belirlenmiş alıcılar tebliğde ismen sayılmıştır.

Yapım İşleri kapsamına giren işler tebliğin 2.1.3.2.1.2 bölümünde sayılmış olup söz konusu işler alt yapı ve üst yapılara ait yapım işleri ile bu işlerle ilgili verilen diğer hizmetler olmak üzere sınıflandırılabilecek inşaat işleridir.

Yapım İşleri (Yapılar Ve İnşaat İşleri) ile ilgili hizmetler:

‘’Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro,viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali,rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, dekapaj, taşkın koruma ve benzerlerine ilişkin her türlü inşaat işleri.’’

Yapım İşleri kısmında sayılan yapılar ve inşaat işleri ile ilgili hizmetler:

‘’ Tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, ısıtma-soğutma sistemleri, ses sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, tamamlama, boya badana dahil her türlü bakım-onarım, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma, güçlendirme, montaj, demontaj ve benzeri işler.’’

HANGİ DURUMLARDA KDV TEVKİFATI YAPILACAK ?

KDVGUTebliği ile tevkifat kapsamında olanlar; Belirlenmiş alıcılar ve KDV mükellefleri olmak üzere iki grup halinde ele alınmıştır.

  Açıklamalar:

• Belirlenmiş alıcılar arasındaki (Alıcı ve satıcı belirlenmiş alıcı ise) işlemler Tevkifata konu edilmemektedir.
• Alıcı;belirlenmiş alıcı, Satıcı ;KDV mükellefi ise Tevkifat konusu gündeme gelmektedir.
• Alıcı; KDV mükellefi, Satıcı ;KDV mükellefi ise Tevkifat konusu gündeme gelmektedir.

Vergi idaresince KDV iade taleplerinin tetkiki aşamasında , KDV tevkifat kapsamı ile ticari faaliyette bulunan alıcı ve satıcılar arasında KDV tevkifatının hangi şartlarda yapılacağı hususunda tereddütler oluştuğu görülmektedir.

Tebliğde yer alan ve aşağıda belirtilen iki ifadenin uygulamada tevkifat yapılıp yapılmaması hususunda tereddüt yarattığı kanaatindeyiz.

1.İfade :

(KDVGUT 2.1.3.2.1.1. bölümü)

‘’Projenin genişlemesi ,sözleşme bedelinin güncellenmesi ve benzeri nedenlerle ‘’

1.ifadede belirtilen ‘’Projeden’’ kastedilenin ana yapım işinin tamamını mı kapsadığı? yoksa yapım işine verilen hizmet sunucusunun teslimi ile mi? sınırlı olduğu konusunun açıklığa kavuşturulması gerektiği kanaatindeyiz.

K.D.V.G.U. Tebliği ile tevkifat kapsamında olanlar; Belirlenmiş alıcılar ve KDV mükellefleri olmak üzere iki grup halinde ele alınmıştır.

  Açıklamalar:

• Belirlenmiş alıcılar arasındaki (Alıcı ve satıcı belirlenmiş alıcı ise) işlemler Tevkifata konu edilmemektedir.
• Alıcı;belirlenmiş alıcı, Satıcı ;KDV mükellefi ise Tevkifat konusu gündeme gelmektedir.

ALICI	SATICI	DURUM
Belirlenmiş Alıcı	Belirlenmiş Alıcı	Tevkifat YOK.
Belirlenmiş Alıcı	KDV Mükellefi	-Bedel 5 milyon (KDV dahil) altı ise Tevkifat YOK. -Bedel 5 milyon (KDV dahil) üstü ise Tevkifat YOK
KDV Mükellefi	KDV Mükellefi	-Bedel 5 milyon (KDV dahil) altı ise Tevkifat YOK. -Bedel 5 milyon (KDV dahil) üstü ise Tevkifat YOK

Bu noktada öncelikle alıcı ve satıcının durumlarının değerlendirilerek işlemin tevkifat konusuna girip girmediğinin tayini gerekmektedir.

Genel algının yapım işine ait proje bedel toplamının (örneğin köprü inşaatı) (KDV dahil) 5 milyonu aşması halinde tevkifat uygulanması gerektiği yönünde olduğu görülmektedir.

KDVGUT 2.1.3.2.1.2 bölümünde ‘’ Alıcının, Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayrımında sayılanlar arasında yer almaması veya Tebliğin (I/C-2.1.3.1/a) ayırımında sayılanlara yapılan yapım işi bedelinin 5 milyon TL’nin altında olması halinde, ilk yüklenicinin ve alt yüklenicilerin bu kapsamdaki hizmetleri tevkifata tabi tutulmaz.’’ Denilmektedir.

Tebliğin yukarıda belirtilen bölümünün tetkiki neticesinde Alıcının;

1. Belirlenmiş alıcı olmaması (KDV Mükellefi olması)
2. KDV mükellefi olması halinde ise yapım işi bedelinin 5 milyon TL’yi aşmaması halinde,

Tevkifat uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

Bu sebeple işlemin tevkifat konusuna girip girmediğinin tayininde, bina ,köprü vb. yapının toplam proje bedelinin değil alıcıya (bina,köprü vb. yapan mükellef ve/veya alt taşeron firmalar) yapılan teslim bedelinin 5 milyon TL’lik sınırı aşıp aşmadığına göre belirleneceği anlaşılmaktadır.

2.İfade:  

KDVGUT 2.1.3.2.1.1 bölümü :

‘’Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılır.’’ 

Söz konusu ifadeden yola çıkılarak oluşan algı ‘’alt yüklenicilere (taşeronlara) yapım işinin devredilmesi halinde’’ her aşamada tevkifat yapılması gerektiği yönündedir.

Her ne kadar tebliğdeki ifadenin lafzından; yapım işlerinde işin tamamen veya kısmen alt taşeron firmalara devri halinde hizmet tutarına bakılmaksızın tevkifat yapılması gerektiği anlaşılsa da konuyu tebliğdeki diğer bölümler ile birlikte değerlendirmek gerekiyor.

Yapım işlerinin alt firmalara (taşeronlara) devredilmesi halinde her aşamada tevkifat yapılması gerektiği belirtilse de yukarıda alıntılanan KDVGUT 2.1.3.2.1.2 bölümünde belirtilen ‘’Alıcının KDV mükellefi olduğu ve alıcıya yapılan hizmet bedelinin 5 milyon TL (KDV dahil) altında olması halinde tevkifata tabi olmadığı ‘’ifadelerinin birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.

Konu ile ilgili olarak verilen (Bursa VD Başkanlığı – 09.01.2023 tarih 6398 sayılı) özelge ile ‘’Hazır beton üretimi yapan bir firma tarafından bayilere verilen hizmetin 5 milyon TL’yi aşması halinde tevkifata tabi olduğu ancak bayi tarafından KDV mükellefi alıcıya yapım işleri kapsamında yapılan hazır beton tesliminin 5 milyon TL’yi aşması halinde tevkifata tabi olacağı ‘’ yönünde görüş verilmiştir.

Mezkur özelgenin sonuç bölümünde ‘’ Bu çerçevede, bayinin hazır beton satışı yaptığı inşaat işinin (bu işin taşeron olması halinde ana inşaat işinin) Tebliğin (I/C-2.1.3.1/b) ayrımında sayılanlara karşı ifa edilmesi halinde veya Tebliğin (I/C-2.1.3.1/a) ayırımında sayılanlara karşı ifa edilmekle birlikte KDV dahil bedelinin 5 milyon TL üzerinde olması halinde Tebliğin (I/C-2.1.3.2.1.) bölümü uyarınca (4/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir. ‘’denilmektedir. 

Özelgenin sonuç bölümündeki açıklamadan ;

-Yapım işi kapsamına giren hizmetin alt firmalara devredilen (taşeron) ana işin bir yapım işi olup olmadığı hususunun değerlendirilerek öncelikle işin tevkifat konusu kapsamına girip girmediğinin tespiti gerektiği ,

-Tevkifat kapsamında sayılan işlerden olduğunun anlaşılması halinde alıcının KDV mükellefi olması ancak alıcıya verilen hizmet bedelinin 5 milyon TL (KDV dahil) altında kalması halinde tevkifat uygulanmayacağı ,anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen hususlara ek olarak tebliğde geçen ‘’Alıcının ‘’ ifadesinden alıcıya yapılan toplam hizmet bedeli üzerinden tevkifata tabi olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği ve vergi idaresinin verilen hizmetin yapım işi olması kaydıyla 5 milyon TL’lik sınırın belirlenmesinde ölçütün alıcının vergi kimlik numarası üzerinden yapılacağı anlaşılmaktadır. Bu aşamada verilen hizmete ait bedelin tevkifat konusuna girip girmediğinin tespiti aşamasında alıcı-satıcı arasındaki işlemin vergi idaresi tarafından tutar tespitinin yapılarak KDV tevkifatı kapsamına girip girmediği yönünde çalışma yapılması gerekecektir.

Alıcıya yapılan 5 milyon üzeri sınır aşıldıktan sonra alıcının satıcı nezdinde sürekli olarak tevkifat kapsamında olacağı sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu aşamada örneğin A firmasına B firması tarafından 2024 yılında 5 milyon üzeri hizmet ifası verilmesi halinde bundan sonraki süreçte ilk teslimin 2028 yılında olması halinde idarenin bunu nasıl takip edeceği ve alıcı aynı olduğundan tevkifat yapılması gerektiği konusunda nasıl hareket edeceği sorusu akla gelmektedir.

Yukarıda belirtilen (Bursa VD Başkanlığı – 09.01.2023 tarih 6398 sayılı) özelgede alt firmalara devredilen (taşeron dahil) yapım işlerinde ana işin yapım işi olup olmadığı hususuna göre tevkifat kapsamını tayin eden vergi idaresinin alıcıya yapılan teslimlerde; alıcıya değil,alıcıya verilen hizmetin farklı yapım işleri olması halinde verilen hizmete odaklanarak her iş için ayrı ayrı 5 milyon TL’lik limiti dikkate alınması gerektiği kanaatindeyiz.

KAYNAKLAR:

-KDVGU Tebliği

-35 Seri No’lu KDV Tebliği.

-Bursa VD Başkanlığı – 09.01.2023 tarih 6398 sayılı özelgesi.

30.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.