Fırat İnsel
Vergi Müfettişi
firat_insel88@hotmail.com

2022 Yılı Harcırah Tutarları ve İstisnası

2022 yılında Bütçe Kanununa göre yurtiçi harcırah tutarları bir önceki yıla göre artmış maaş katsayıları Ocak ayında değiştiği için maaş dilim tutarları da değişmiştir. Yurtdışı harcırahlarına ilişkin olarak 11 Ocak 2022 tarihli ve 31716 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5090 sayılı “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair Karar” ile “Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar”da 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yurtdışında uygulanacak harcırah tutarlarına ilişkin belirleme yapılmıştır. Buna göre 1 Ocak 2022-30 Haziran 2022 döneminde geçerli aylık katsayısı, taban aylık katsayısı ve yan ödeme katsayısı değiştiğinden, yurt içi ve yurt dışına gelir vergisinden istisna harcırah tutarlarına göre maaş dilim tutarları değişmiştir.

Buna göre söz konusu Karar, 31 Aralık 2021 tarihli ve 31706 Mükerrer sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarına ilişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğünün 22/01/2022 tarihli ve 27998389-010.06.02-903701 sayılı Genelgesi1 dikkate alınarak aşağıdaki gibi yenilenmiştir.

31 Aralık 2021 tarihli ve 31706 Mükerrer sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunun (H) Cetvelinde yer alan 2022 yılı Harcırah Tutarları ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 24/2’nci maddesi düzenlemesi ve 2022 yılı Ocak-Haziran dönemi memur maaş katsayıları dikkate alınarak 1 Ocak 2022 – 30 Haziran 2022 dönemi vergiden istisna yurtiçi harcırah tutarları aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.

1.1.2022-30.06.2022 Dönemi İçin Geçerli Brüt Aylık Tutarı (TL)			Vergiden İstisna Gündelik Tutarı (TL)
5.921,91		TL ve fazlası	92,00
5.879,53	-	5.921,90 TL arası	80,00
5.361,55	-	5.879,52 TL arası	75,00
4.702,30	-	5.361,54 TL arası	71,00
3.900,61	-	4.702,29 TL arası	63,00
3.900,60		TL ve daha azı	62,00

 

01/01/2022 -30/06/2022 tarihleri arası vergiden istisna edilecek yurt dışı gündelik tutarlarına karşılık gelen yukarıda belirtilen brüt aylık tutarlarının hesabında emsal alınan kadrolar aşağıdaki tabloda yer aldığı şekildedir.

1.1.2022-30.06.2022 Dönemi İçin Geçerli Brüt Aylık Tutarı (TL)		Harcıraha Esas Alınacak Sütun
5.921,91	TL ve fazlası	II
5.879,53	- 5.921,90 TL arası	III
5.361,55	- 5.879,52 TL arası	IV
4.702,30	- 5.361,54 TL arası	V
3.900,61	- 4.702,29 TL arası	VI
3.900,60	TL ve daha azı	VII

Bilindiği gibi, 193 sayılı GVK’nun 40/4, 57/8-c ve 68/3 üncü maddelerinde ticari, zirai ve mesleki faaliyetle ilgili seyahat giderlerinin, yapılan işin önemi ve genişliği ile mütenasip bulunmak ve seyahat maksadının gerektirdiği süreyle sınırlı olmak şartı ile kazançtan indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan GVK’nun 24/2 nci maddesinde de, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler yani ticari, zirai ve mesleki işletmeler ile kurumlar tarafından, işle ilgili seyahat yapan görevlilere, yemek ve yatmak giderlerine karşılık olarak verilen gündeliklerin vergiden müstesna olduğu belirtildikten sonra, parantez içinde aynen şu hükme yer verilmiştir:

“Bu gündelikler, aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.”

Bu parantez içi hükümde yer alan “veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa” ifadesinden hareketle, özel sektör firmaları tarafından Devletçe ödenen en yüksek gündelik tutarları kadar vergisiz olarak harcırah gündeliği ödenmesi mümkündür.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 24/2’nci maddesinde, 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanunu'na tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündelikleri veya devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmayan kısmının gelir vergisinden istisna olduğu, aşan kısmın ise vergiye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 138 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına fiili yemek ve yatmak giderleri dışında gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerektiği açıklanmıştır.

Harcırah Kanununun 33’üncü maddesinde yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarının her yıl bütçe kanunları ile tespit olunacağı, 34’üncü maddesinde de yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

30.06.1989 tarih ve 20221(Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine memuriyet taban aylığı ve kıdem aylığı ile ek tazminat ödenmesi ile ilgili 375 sayılı K.H.K’nin 20.05.1994 tarih ve 21939(Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 527 sayılı K.H.K’nin 28’inci maddesi ile değişik 1’inci maddesinde; devlet memurlarına her bir hizmet yılı için 20 gösterge rakamı karşılığı kıdem aylığı ödeneceği; ancak 25 ve daha fazla hizmet yılını dolduranlar için gösterge rakamının 500 olarak uygulanacağı ve hizmet yılları itibariyle ödenecek kıdem aylığı miktarının devlet memurların göstergelerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesine göre tespit olunan katsayılar uygulanmak suretiyle belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Aylık ücret tutarlarına göre belirlenen gündelik tutarının vergiden istisna edilen tutarı aşmadığı durumlarda bu ödemelerden sadece damga vergisi kesintisi yapılması gerekmekte olup, istisna tutarı aşan gündelik ödendiği durumda ise aşan tutar, ücretlinin içinde bulunduğu gelir dilimine karşılık gelen vergi oranı ve damga vergisi dikkate alınarak brütleştirilmek suretiyle gelir vergisi kesintisine tabi tutulmalıdır.

Yurt dışı gündeliklerin TL cinsinden tahakkuku yapılırken, yabancı paranın T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kurunun esas alınması gerekmektedir.

Devlet memurlarında da olduğu gibi yurt dışında yatacak yer için ödenen ve belgelendirilen giderlerin, vergiden istisna edilen gündelik tutarlarının %40’ını aşması halinde, aşan kısmın %70’i ayrıca vergiden istisna edilerek ödenebilmektedir.

Gündelik verilen personelin yurt içi ve yurt dışı seyahati ile ilgili yemek ve konaklama giderleri ayrıca belge karşılığında kendisine ödenmesi ve bu belgeler gider veya maliyet olarak dikkate alınması halinde ise ödenen gündelik tutarının tamamının brütleştirilerek ücret olarak vergi matrahına dahil edilerek vergi hesaplanması gerekmektedir

20.05.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.