Ferdi Karaboğaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmmferdi.karabogaz@gmail.com

Borca Batıklık Hallerinde Birleşme

Sermayenin kaybı veya borca batıklık hallerinde birleşmeye katılma durumu TTK’nın139’uncu maddesinde açıklanmıştır.

Buna göre birleşme işleminin gerçekleştirilebilmesi için iki  şartın oluşmuş olması gerekmektedir.

 

1-Birleşmeye katılan şirketin sermayesiyle kanuni yedek akçeleri toplamının yarısı zararlarla kaybolan veya borca batık durumda bulunan bir şirket olması,

2-Birleşme işlemine taraf şirketlerden birinin kaybolan sermayeyi veya gerekiyorsa borca batıklık durumunu karşılayabilecek tutarda serbestçe tasarruf edilebilen özvarlığı sahip bulunan bir şirket olması gerekmektedir.

 

Sermaya Kaybı ve Borca batıklık  durumuna TTK 376 ‘da değinilmiştir.

Buna göre,

1 Son yıllık bilançodan, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, yönetim kurulu, genel kurulu hemen toplantıya çağırır ve bu genel kurula uygun gördüğü iyileştirici önlemleri sunar.

2-Son yıllık bilançoya göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhâl toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer.

 3- Şirketin borca batık durumda bulunduğu şüphesini uyandıran işaretler varsa, yönetim kurulu, aktiflerin hem işletmenin devamlılığı esasına göre hem de muhtemel satış fiyatları üzerinden bir ara bilanço çıkartır. Bu bilançodan aktiflerin, şirket alacaklılarının alacaklarını karşılamaya yetmediğinin anlaşılması hâlinde, yönetim kurulu, bu durumu şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine bildirir ve şirketin iflasını ister. Meğerki, iflas kararının verilmesinden önce, şirketin açığını karşılayacak ve borca batık durumunu ortadan kaldıracak tutardaki şirket borçlarının alacaklıları, alacaklarının sırasının diğer tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ve bu beyanın veya sözleşmenin yerindeliği, gerçekliği ve geçerliliği, yönetim kurulu tarafından iflas isteminin bildirileceği mahkemece atanan bilirkişilerce doğrulanmış olsun. Aksi hâlde mahkemeye bilirkişi incelemesi için yapılmış başvuru, iflas bildirimi olarak kabul olunur.

Tekrar konumuza dönecek olursak;

 

TTK 139’da açıkça belirtildiği üzere, birleşmeye taraf olan şirketlerden birinin kaybolan sermayeyi ve borca batıklık durumunu karşılayabilecek tutarda serbestçe tasarruf edilebilen özvarlığı sahip bulunan bir şirket olması şarttır. Aksi halde birleşmeye katılan taraf şirketlerin tamamının sermaye kaybı olan veya borca batık şirket olması birleşme işlemini geçerli olmaktan çıkaracaktır.

 

Uygulayıcıların Ticaret Sicil Yönetmeliği ‘nin126/4’üncü maddesini dikkate almaları faydalı olacaktır;

 

“Birleşmeye taraf olan bir şirketin, sermayesiyle kanuni yedek akçeleri toplamının yarısı zararlarla kaybolmuş veya borca batık durumda olması halinde; birleşmeye taraf olan diğer şirketin kaybolan sermayeyi veya borca batıklık durumunu karşılayacak miktarda serbestçe tasarruf edebileceği özvarlığı sahip bulunduğu ve buna ilişkin tutarların, hesap şekli de gösterilerek doğrulandığı veya belirtilen durumların mevcut olmadığının doğrulandığı yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu müdürlüğe verilir. Devrolunan şirketlerin denetime tabi olması halinde bu rapor, şirket denetçisi tarafından da müdürlüğe verilebilir.”

Örnek;

 Devir alan X Limited Şirketi, yazının girişinde de belirtildiği gibi, TTK 139’un hem 1 hemde 2.madde hükümlerini karşılamaktadır. Fakat Devir olan Y Limited Şirketi  ilgilimaddeleri karşılamış olup, “Birleşme SonrasıDevralan X Limited Şirketi” olarak ilgili maddenin hükümlerini yerine getirmektedir.

Burada Devir alan şirketin Borca batıklık durumda olması uygulama yönünden kafa karışıklığına sebep olsa da Ticaret Sicil Müdürlüğünün 126/4.maddesinde açıkca “birleşmeye taraf olan şirketin” ibaresi yer almaktadır.Burada esas olan devir sonrası borca batıklık durumunun ortadan kalkmış olmasıdır.

 

DEVİR ALAN X LTD. ŞTİ.		DEVİR OLAN Y LTD. ŞTİ.	DEVİR SONRASI X LTD. ŞTİ.
SERMAYE	50.000	100.000	150.000
KAR YEDEKLERİ	10000	20.000	30.000
GEÇMİŞ YIL KARLARI	120.000	400.000	520.000
GEÇMİŞ YIL ZARARLARI	-350.000	-175.000	-525.000
ÖZKAYNAK	-170.000	345.000	175.000
KAR YEDEĞİ+SERMAYE	60.000	120.000	180.000
YARISI	30.000	60.000	90.000
GEÇMİŞ YIL ZARARI	-230.000	225.000	-5.000

 

3. DEVRALINAN KURUMLARIN ZARARLARININ MAHSUBU 

KVK 20. maddesi çerçevesinde devralınan kurumların, devir tarihi itibari ile özsermaye tutarını geçmeyen zararları ile geçmiş yıl zararlarının, aşağıdaki şartları taşıması halinde indirilebileceği belirtilmiştir;

1) Son beş yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinin süresinde verilmiş olması,

2) Devralınan kurumun faaliyetine devir veya bölünmenin meydana geldiği hesap döneminden itibaren en az 5 yıl süreyle devam edilmesi. 

KVK 1 seri no’lu tebliğin 9.2.1. no’lu bölümünde ise, özsermaye tutarının VUK 192. maddesine göre belirlenmesi gerektiği belirtilmiş olup,  özsermaye tutarı negatif olan kurumların devralınması halinde bu kurumlara ait zararların indiriminin yapılmasının mümkün olmadığı açıklanmıştır.  Dolayısıyle birleşmenin özsermaye tutarı negatif olan şirket bünyesinde yapılması geçmiş yıl zararlarının kullanılması açısından uygun olacaktır.

Mezkur kanunun 9. maddesi ile devir ve bölünme işlemlerinde zarar mahsubu yapılabilmesi için “aynı faaliyete devam” şartı getirilmiştir. Bu şart, mülga 5422 sayılı Kanunun mükerrer 14 üncü maddesinde yer alan “ aynısektörde  faaliyet gösterme” şartından daha dar kapsamlı bir şart olup devralan kurumların devir veya bölünmenin meydana geldiği tarihten itibaren en az 5 yıl süreyle, devralınan veya bölünen kurumların faaliyetlerini devam ettirme zorunluluğu bulunmaktadır. 

 

13.01.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.