Fatih Sultan Mehmet Çiçek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fatihsmcicek@turmob.org.tr

6306 Sayılı Kanun Kapsamındaki Uygulama Yönetmeliğinin Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden Değerlendirilmesi

6306 Sayılı Kanun kentsel dönüşüm politikalarından biri olarak değerlendirmek mümkündür. Kentsel dönüşümün temel amacının, kentlerde yaşam kalitesinin yükseltilerek, o kentte yaşayanlara bu kalitenin eşit bir şekilde dağıtılması olarak özetlenebilir. Bir alanın riskli alan olarak ilan edilebilmesi için gereken şartlar yönetmelikle belirlenmiştir. Kanun koyucu bu yönetmelikle dönüşümü teşvik etmiş ve bazı muafiyetler getirerek uygulamanın yaygınlaşmasını kolaylaştırmıştır. Bu çalışmamızda yanlış anlaşılacak konularda usul ve esaslara yer verilerek vergi mantığı açısından da bir değerlendirme yapılmıştır.

KONUNUN MEVZUAT YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Uygulama yönetmeliğinin amacı 1.maddesinde de belirtildiği üzere aşağıdaki şekildedir;

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca, riskli yapılar ile riskli alan ve rezerv yapı alanlarının tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına, yapılacak planlamaya, dönüştürmeye tabi tutulacak taşınmazların değerinin tespitine, hak sahibi olacaklarla yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara, yeniden yapılacak yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer uygulamalara ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.

Konumuzu ilgilendiren uygulama yönetmeliğinin 16.maddenin 12.fıkrasında ise, alınmaması gereken harç, vergi ve ücretleri saymaktadır;

Kira yardımı ve diğer yardımlar

MADDE 16 – (12) (Ek:RG-21/6/2019-30808) Kanunun 7 nci maddesinin dokuzuncu ve onuncu fıkralarında belirtilen şartlar dahilinde alınmaması gereken harç, vergi ve ücretler şunlardır:

a) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesi uyarınca alınan noter harçları.

b) Harçlar Kanununun 57 nci maddesi uyarınca alınan tapu ve kadastro harçları.

c) 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 79 uncu, mükerrer 79 uncu, 80 inci ve ek 1 inci maddeleri uyarınca belediyelerce alınan harçlar.

ç) 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca damga vergisine tâbi kâğıtlar sebebiyle alınan damga vergisi.

d) 8/6/1959 tarihli ve 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca alınan veraset ve intikal vergisi.

e) Kullandırılacak kredilerden dolayı lehe alınacak paralar sebebiyle 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu uyarınca alınması gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi.

f) Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye ücreti adı altında alınan bütün ücretler ile riskli olarak tespit edilen yapı ile bu yapının yerine yapılacak yeni yapıya ilişkin olarak belediye meclisi kararı ile belirlenen ve alınan her türlü ücret.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42. Maddesinin birinci fıkrasında ; ‘’Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkûr yıl beyannamesinde gösterilir’’

hükmü yer almaktadır.

Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42. Maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için ;

• Faaliyet konusunun inşaat ve onarma işi olması
• İnşaat ve onarma işinin birden fazla yıllara sirayet etmesi
• İnşaat ve onarma işinin resmi veya özel taahhütlere bağlı olarak yapılması

şartlarının bir arada aranılması gerekmektedir.

Kanunun ‘’ İnşaat ve onarma işlerinde işin bitimi’’ başlıklı 44. Maddesinde ; İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.(1) Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır’’ denilmektedir.

Aynı kanunun 94. Maddesinin birinci fıkrasında; ‘’Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar’’ hükümlerine yer verilmekte olup anılan fıkranın (3) numaralı bendinde, 42 nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden %5 gelir vergisi kesintisi yapılacağı hükmü yer almaktadır.

Diğer yandan, 5520 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde, Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden sorumlularca vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Sonuç Olarak ; Kanun koyucu bu yönetmelikle dönüşümü teşvik etmiş ve bazı muafiyetler getirerek uygulamanın yaygınlaşmasını kolaylaştırmıştır. Kanun koyucunun söz konusu avantajları sağlarken karşılaşılabilecek yanlış anlaşmaları iyi değerlendirmek gerekmektedir. Bu anlamda vergi mantığı açısından yaşanılan olayları değerlendirmek gerekmektedir. İlgili yönetmelikle sağlanan avantajların yanlış değerlendirmeye yol açmaması anlamında yaptığımız çalışma neticesinde; Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi Kanunu gereğince vergi kesintisi yapılması gerektiği düşünülmektedir.

KAYNAKÇA

-6306 SAYILI AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN

-https://www.mevzuat.gov.tr

-6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği

-213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

-193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu (GVK)

-5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK)

Sultangazi Belediye Başkan Yard.

Av. Fatih Sultan Mehmet Çiçek

25.10.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.