Fatih Rüştü Taşkın
SGK Müfettişi
SGK Rehberlik Ve Teftiş Başkanlığı
fatihrustutaskin33@gmail.com

İşveren İşe Aldığı İşçinin Geçmişine Neden Dikkat Etmeli?

İSTİHDAMDA ARTAN MOBİLİTE

Çeşitli sektörlerin doğmasıyla, değişik çalışma şekillerinin artmasıyla, istihdam piyasasının ve ihtiyaçların çeşitlenmesiyle ve nüfusta işgücünün artmasıyla firmalar arası mobilite giderek artmaktadır. Çalışanlar sürekli piyasayı takip etmekte, çalışan ya da iş arayanlar başka iş ilanlarına başvurmakta, işverenler ihtiyaçlarına uygun yeni işçiler aramaktadır.

İŞÇİNİN BELİRLİ SÜRELER DOLMADAN İŞİ BIRAKIP GİTMESİ

Mevcut bir işyerinde çalışmakta olan bir işçi belirli süreli veya belirsiz süreli fark etmeksizin çalışmakta iken çeşitli sebeplerle işten ayrılabilir veya iş sözleşmesi sona erebilir. İşçinin işten ayrılması; “belirlenen iş sözleşmesinin süresi bitmeden” veya işçinin kıdemine denk gelen “fesih bildirim süresi sona ermeden” gerçekleştiyse işçinin bu durumda çeşitli sorumlulukları vardır.

İşçinin işi bırakıp gitmesi “sözleşme süresinin bitiminden önce” gerçekleştiyse bu durumda:

1. İş sözleşmesinde “cezai şart” öngörülmüşse, bu cezai şart tutarının (Örneğin 500 TL veya günlük brüt ücretin %10’u cezai şart olarak hem işveren hem işçi anlaşarak iş sözleşmesinde bu tutarı belirlenmiş olabilir) işçi tarafından işverene ödenmesi gerekir. Ayrıca cezai şart tutarı işveren tarafından işçinin ücretinden de kesilebilmektedir.
2. İşveren mali zarara uğramış olabilir. İşverenin uğradığı mali zararın işçi tarafından karşılanması gerekir. Ancak işveren uğradığı mali zararı işçinin ücretinden kesemez.

İşçinin işe bırakıp gitmesi “fesih bildirim süresinin bitimini beklemeden” gerçekleştiyse bu durumda bildirim süresine ait ücretin işçi tarafından işverene ödenmesi gerekmektir.

İŞÇİNİN YENİ BİR İŞVERENLE ÇALIŞMAYA BAŞLAMASI

İşçinin yeni işverenle çalışmaya başlaması halinde belirli durumlarda işçinin sahip olacağı sorumluluklardan yeni işverenin de sorumlu olduğu 4857 sayılı İş Kanunun 23 üncü maddesinde belirtilmiştir. İşçinin sözleşme süresinin veya bildirim süresinin bitiminden önce işi bırakıp başka bir işverenle çalışmaya başlaması halinde içine gireceği sorumluluktan, eğer şu üç halin kapsamına giren yeni işveren de sorumludur. Bu 3 hal şunlardır:

1. İşçini bu davranışına yeni işe girdiği işveren sebep olduysa,
2. Yeni işveren işçinin bu davranışını bilerek onu işe aldıysa,
3. Yeni işveren işçinin bu davranışını öğrendikten sonra dahi işçiyi çalıştırmaya devam ederse.

Görüldüğü üzere yukarda belirtilen 3 halde işveren; işçinin gidermekle sorumlu olduğu “cezai şart”, “mali zarar” ve “bildirim süresine ait ücretin” ödenmesinden işçi ile beraber sorumlu olabilir.

ÖNCEKİ İŞVERENİN VERDİĞİ ÇALIŞMA BELGESİNİN ÖNEMİ

İş Kanunun 28 inci maddesinde işten ayrılan işçiye, işveren tarafından işinin çeşidinin ne olduğunu ve süresini gösteren bir belge verileceği belirtilmiştir. Ayrıca belgenin vaktinde verilmemesinden veya belgede doğru olmayan bilgiler bulunmasından zarar gören işçi veyahut işçiyi işine alan yeni işverenin de eski işverenden tazminat isteyebileceği belirtilmiştir. Kanunda bu belge “çalışma belgesi” olarak adlandırılmıştır ve bu belgenin her türlü resim ve harçtan muaf olduğu belirtilmiştir. Eski işverenin vereceği/vermesi gereken çalışma belgesi bu durumda önem kazanmaktadır. Yeni işveren işçiyi işe alırken işçiden daha önceki işyerinde çalışmasına dair çalışma belgesi talep ederse işçinin “sözleşme süresi bitmeden” veya “bildirim süresi sona ermeden” işten çıkıp çıkmadığı hususlarını öğrenmiş olacaktır.

İş Kanunun 99 uncu maddesine göre çalışma belgesini vermeyen veya gerçeği aykırı hususları yazan işveren veya işveren vekiline işçi başına 150 TL (2019 yılı için 219 TL) idari para cezası verileceği belirtilmiştir.

YENİ İŞVERENLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER

İşverenlerin işe alacakları işçiyi işe almadan önce;

-işçi daha önce bir işte çalışıyor mu?

-işçi daha önce çalıştığı işyerinden hangi tarihte ayrılmış,

-işçi işten nasıl ayrılmış,

-işçinin önceki işyerinde belirlenen sözleşme süresinin bitip bitmediği,

-işçinin önceki işyerinde belirli olan fesih bildirim süresinin bitip bitmediği,

-halen çalıştırdığı işçilerin sonradan, önceki işyerlerinden kalma sözleşme ve fesih bildirim sürelerinin sona erip ermediği,

gibi hususları teyit etmesi, öğrenmesi, dikkat etmesi gerekmektedir. Hatta yeni işverenler, bir işçiyi işe almadan önce önceki işvereninden referans mektubu talep edebilmektedirler. Önceki işverenlerce verilmesi gereken çalışma belgesinin de bu sorunu çözmede katkısı bulunmaktadır.

31.12.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.