Fatih Rüştü Taşkın
SGK Müfettişi
SGK Rehberlik Ve Teftiş Başkanlığı
fatihrustutaskin33@gmail.com

İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı

İşyerinde işçinin tehlikeli riskli durumlarda işten kaçınma hakkı bulunmaktadır. Bu olgu 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunun 13 üncü maddesinde yer almıştır.

İşçinin Tehlikeli Durumu Bildirmesi

İşçi işyerinde veya işle ilgili çalışırken ciddi ve yakın bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığında bu durumu hemen işyerindeki iş güvenliğiyle ilgili kurula, kurul yoksa işverene bildirebilir. Bu durumda çalışan;  

-durumun tespit edilmesini ve

-tedbirlerin alınmasına karar verilmesini,

kuruldan veya yoksa işverenden talep edebilir. Kanun koyucu burada işçiye mutlak bildirim zorunluluğu getirmemiştir. Ancak işçinin bu durumu bildirmesi bir çok açıdan gereklidir. Bu durumda kurul hemen toplanır, durum işverendeyse işveren hemen gerekli kararları alır, durumu tutanakla tespit eder. Kanun koyucu burada kurul ve işverenin yapacağı işlemleri emretmiştir, isteğe bağlı hale getirmemiştir. Kurulca veya işverence alınan kararlar çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı bildirilir. Örneğin işyerine ait mutfak bölümünde yerlerin dökülen sıvı nedeniyle kaygan hale geldiğini gören işçi bunu kurula, yoksa işverene bildirebilir.

İşçinin Çalışmaktan Kaçınması

Kurul veya işveren, eğer işçinin talep ettiği husus yönünde karar alırsa, işçi gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir, işten kaçınma hakkını kullanabilir. Bahsedilen örnekte işçi yerlerin dökülen sıvı nedeniyle kayganlığı giderilmeden mutfak bölümünde çalışmaktan kaçınabilir. İşten kaçınma hakkının kullanan işçinin işten kaçındığı dönemdeki ücreti ve kanunlar ile iş sözleşmelerinden gelen hakları yanmaz, saklıdır. İşçi veya işçilerin tedbirler alınmaması nedeniyle işten kaçınmaları grev olarak nitelendirilemez. Çalışmaktan kaçınan işçi sırf bu sebepten işten çıkartılamaz, bu işçilerin yerine başka işçiler alınamaz, bu işçilerin yerine çalışmaktan kaçınıyorlar diye başka işçiler alınıp çalıştırılamaz. Çalışmaktan kaçınan işçinin ücretinin ödenmemesi 20 günü geçerse faiz binmeye başlar.

Tehlikeli Durum Çok Acil Ve Önlenemez İse İşçi Ne Yapacak?

İşyerinde veya işyeriyle ilgili işin işleyişinde tehlikeli durum önlenemeyecek ve vakit kaybedilemeyecek kadar acilse işçi kurula veya işverene haber verme sürecine girmeyi beklememelidir. İşçi kendini hemen güvenli bir yere almalıdır. İşyerinden veya tehlikeli yerden derhal uzaklaşmalıdır. İşçilerin bu şekilde işyerini terk etmeleri ile ilgili hakları kısıtlanamaz. Yukarda bahsedilen örnekte işyerinin mutfak bölümünde yere dökülerek dağılan sıvı eğer aynı zamanda yanıcı bir madde ise mutfakta yanan ocaklar nedeniyle çok acil ve önlenemeyebilir bir tehlike söz konusudur. Bu durumda işçi derhal mutfağı boşaltmalı, kendini güvenli bir yere almalıdır.

İşverene Cezası Var Mı?

6331 sayılı Kanunda yaptırımlar 26 ncı maddede belirtilmiştir. Bu maddede çalışmaktan kaçınma hakkını düzenleyen 13 üncü madde ile ilgili bir hüküm yer almamaktadır. Yani tehlikeli durumu kendine bildirilen kurulun veya işverenin karar almaması veya tedbir almaması halinde belirtilen hükümlere göre idari yaptırım olmadığı anlaşılmaktadır. Ancak işveren, çalışmaktan kaçınmak hakkını kullanan işçinin ücretini kesemez, diğer haklarını yok sayamaz. Yine önlenemeyecek tehlikeli vakalardan dolayı işyerini terk eden işçinin haklarını kısıtlayamaz.

İşçi İşten Çıkabilir Mi?

İşçinin talebine rağmen tedbir alınmazsa, tehlikeli durum devam ederse işçi iş sözleşmesini tek taraflı ve haklı olarak fesih edebilir. Bu durumda işçi şartları sağlaması halinde kıdem tazminatı ve diğer haklarını talep edebilir. Eğer 6331 sayılı kanunun 25 inci maddesi gereği Bakanlık iş müfettişlerince işin durdurulması tedbiri uygulanırsa yukarda belirtilen hükümler uygulanmaz.

13.11.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.