Fatih Genç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fatih.genc@ismmmo.org.tr

Yapılması Zorunlu Ama Cezası Yok

Değerli Arkadaşlar,

İki bölümden oluşan genel kurul yazı dizisinin ilk bölümü olan bu bölümde “Genel Kurul Nedir?” sorusuna hep birlikte cevap arayacağız.

Pay sahiplerinin kanuni istisnalar saklı kalmak kaydıyla şirket işlerine ilişkin haklarını kullandıkları [1] Anonim ve Limited şirketlerde yasal olarak bulunması zorunlu olan organlardan biri de hiç şüphesiz genel kuruldur.

Unutulmamalıdır ki , “Genel kurullar olağan ve olağanüstü toplanır. Olağan toplantı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılır. Bu toplantılarda, organların seçimine, finansal tablolara,  yönetim kurulunun  yıllık raporuna, kârın kullanım şekline, dağıtılacak kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine, yönetim kurulu üyelerinin ibraları ile faaliyet dönemini ilgilendiren ve gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakere yapılır, karar alınır. [2]”  ifadesi gereğince şirketlerde genel kurulun yılda en az bir kere yapılmış olması kanunun emredici ancak cezai yaptırımı olmayan hükümlerinden biridir. Özellikle Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin maksimum 3 (üç) yıl için görevlendirilmesi; şirkete ait imza sirkülerinin geçerlilik tarihinin maksimum 3 (üç) yıl olması genel kurulların çoğunun (olağanüstü bir durum yok ise) 3 yılda bir yılda yapılmasına neden olmaktadır.

Genel kurulun yapılmasının en önemli nedenlerinden birisi de şirketi temsil ve ilzama yetkili yönetim kurulu üyelerinin ibra edilip, edilmeyeceği hususudur. Yukarıda zikredilen 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 409. Maddesinde “ … yönetim kurulu üyelerinin ibraları … “ Bir faaliyet yılı boyunca şirket adına sözleşmeler imzalayan, projeler üreten, kararlar alan ve bunları uygulayan yönetim kurulu üyelerinin genel kurula karşı sorumluluğundan ancak olağan genel kurulda ibra edilmekle kurtulacak olmalarıdır.  Aynı genel kurulda yönetim kurulu üyelerinin hazırlamış olduğu yıllık raporlar tartışılacak, karın nasıl değerlendirileceği ve dağıtılacak kar belirlenecek, şirket önceki hesap dönemini zarar ile kapatmış ise gelecek hesap döneminde alınacak önlemler masaya yatırılacaktır. Bu açıdan bakıldığında olağan genel kurul toplantıları, yönetim kurulu üyelerinin Türk Ticaret Kanunu’nun kendilerine yüklediği genel kurulu bilgilendirme ve finansal önlemler alınmasını sağlama konularında harekete geçmeleri için bir fırsat olacaktır.

Her ne kadar olağan genel kurulların yapılmasının cezai müeyyidesi olmasa da, genel kurul toplantılarından önce genel kurula sunulması gereken raporlardan bağlılık raporunun düzenlenmemiş olmasının yaptırımı bulunmaktadır. Bu yaptırım Türk Ticaret Kanunu 562. Maddede yer alan 3. Fıkraya göre iki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıdır.

 Bağlı Şirket ve  Bağlılık Raporu nedir? Kimler düzenler?

Bağlılık raporu hazırlama yükümlülüğü, bağlı şirketin yönetim kuruluna getirilmiş bir yükümlülüktür. Bağlı şirketin tanımı ise, Türk Ticaret Kanunu 195. Maddede açıkça yapılmıştır.

Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketinin, doğrudan veya dolaylı olarak;

1. Oy haklarının çoğunluğuna sahipse veya

2. Şirket sözleşmesi uyarınca, yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkını haizse veya

3. Kendi oy hakları yanında, bir sözleşmeye dayanarak, tek başına veya diğer pay sahipleri ya da ortaklarla birlikte, oy haklarının çoğunluğunu oluşturuyorsa,

b) Bir ticaret şirketi, diğer bir ticaret şirketini, bir sözleşme gereğince veya başka bir yolla hâkimiyeti altında tutabiliyorsa,

birinci şirket hâkim, diğeri bağlı şirkettir. Bu şirketlerden en az birinin merkezi Türkiye’de ise, bu Kanun’daki şirketler topluluğuna ilişkin hükümler uygulanır.

Bağlılık raporu, hesap dönemi kapanışından sonra üç ay içerisinde ancak her hâlükârda olağan genel kurul toplantısından on beş gün önce hazırlanmış olmalıdır. Zira bu rapor, belirlenen toplantı tarihinin on beş gün öncesinde incelenebilmesi için genel kurula ilan edilecek şekilde incelemeye sunulmalıdır.

Yönetim kuruluna getirilen bir başka rapor düzenleme yükümlülüğü de faaliyet raporu düzenleme yükümlülüğüdür. Kanun’un 514. maddesinden doğan bu yükümlülüğün ifa tarihi bağlılık raporundan farklıdır. Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik’in 16. Maddesi gereğince hesap dönemi kapanışını müteakip iki ay içerisinde hazırlanıp incelenmesi için genel kurula sunulması gereken bu raporun yine adı geçen yönetmelik ile belirlenmiş asgari içeriği kapsaması gerekmektedir.

Yukarıda bahsedilen raporlar, olağan genel kurul toplantıları öncesinde yönetim kurulu üyelerine getirilmiş olan yükümlülüklerdir.

Özetlemek gerekirse; anonim ve limited şirketlerin hesap dönemi kapanışlarından sonra üç ay içerisinde olağan genel kurul toplantılarını gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Toplantı öncesinde anonim şirketlerin yönetim kurulları ile limited şirketlerin müdürleri veya müdürler kurulları hazırlamaları gereken faaliyet ve bağlılık raporları hazırlamalı ve genel kurul değerlendirmesine sunmalıdır. Bakanlık iznine tabi şirketler, olağan genel kurul hazırlıklarına daha önce başlamalı, Bakanlık temsilcisinin katılımı gereken hallerde ilgili müracaatlar, çağrılı toplantılarda usulüne uygun surette çağrı ilanları yapılmış olmalıdır. Yönetim kurulu üyelerinden en az birisinin katılımı şart olacağından özellikle yabancı uyruklu yönetim kurulu üyelerinin zamanında toplantıda hazır bulunması için gerekli önlemler alınmış olmalıdır.

Bir sonraki yazımızda ise; anonim şirketlerde genel kurul toplantı çeşitleri, genel kurul öncesi yapılması gerekenler, genel kurul gündeminin hazırlanması, bakanlık iznine tabi izinler varsa bakanlık izinlerinin alınması, genel kurulda bakanlık temsilcisi bulundurma zorunluluğu varsa temsilci görevlendirilmesi için bakanlığa başvurulması, toplantı ve karar nisapları hakkında detaylı bir yazı sizlerle paylaşılacaktır…

---

[1] 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Md. 407

[2] 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Md. 409

31.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.