Fadıl Koçak
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fadilkocak06@gmail.com

15 Soruda İkinci El Araç Ticaretindeki Yenilikler

Kıymetli okurlar, bilindiği üzere 13.02.2018 tarih 30331 sayılı resmi gazetede yayımlanan ikinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik ile ikinci el araç sektörüne düzenleme getirilmişti.Bu işi yapan şahıslar veya işletmelerin, yetki belgesi olmadan alım satım yapması yasaklanarak bu alanda oluşan vergi kaçağını önleme ve haksız rekabetin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.15.08.2020 tarihinde yayımlanan yeni yönetmelikle bir dizi değişiklikler yapıldı.Yeni düzenlemeyle ilgili merak edilenleri soru cevap şeklinde istifadenize sunuyorum.

1-İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITI HANGİ ARAÇLARI KAPSAR?

İkinci el motorlu kara taşıtı Karayolları Trafik Kanunu’nda tanımlanan ve tescilli olan motosiklet, otomobil, arazi taşıtı, otobüs, kamyonet, kamyon ve lastik tekerlekli traktör niteliğindeki taşıtları kapsar.

2-İKİNCİ EL ARAÇ ALIM SATIMI KİMLER TARAFINDAN YAPILIR?

İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılır.

3-YILDA KAÇ ARAÇ SATIŞI YAPILABİLİR?

Yetki belgesi olmadan bir takvim yılı içerisinde üçten fazla araç satışı ikinci el motorlu kara taşıtları ticareti kabul edilir.Üçten fazla satış yaptığı tespit edilen kişiler bakanlık tarafından tespit edilerek cezai işlem uygulanacak ve mükellefiyet tesis ettirilecektir.Vekaleten yapılan satışlar da mercek altına alınacak ve aynı işlemler uygulanacaktır.

4-YETKİ BELGESİ NEDİR? NEREDEN ALINIR?

İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkâr işletmeleri adına düzenlenen belgedir.

Yetki belgesi, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmenin bulunduğu yerdeki ticaret il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir ve iptal edilir.

Yetki belgesi, her bir işletme için ayrı ayrı düzenlenir ve devredilemez.

Yetki belgesi, iptal edilinceye kadar geçerlidir.

5-YETKİ BELGESİ ALMA ŞARTLARI NELERDİR?

• Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularından en az birinin Seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması
• Meslek odasına kayıtlı olunması,
• Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,
• İş yeri açma ve çalışma ruhsatının bulunması,
• Meslek odası ve vergi kayıtları ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatındaki iştigal konuları arasında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinin bulunması,

6-SEVİYE-5 MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ NEREDEN ALINIR? ŞARTLARI NELERDİR?

Yetki belgesi alma şartlarından olan mesleki yeterlilik belgesi, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından 600 tl ile 1100 tl arasında bir bedel karşılığında verilmektedir.

• On sekiz yaşını doldurmuş olması,
• En az lise mezunu olması,
• İflas etmemiş olması,
• Konkordato talebinde bulunmamış olması,
• Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan fazla kesinleşmiş hapis cezası almamış veya devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme, işkence, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı suçlarından hüküm giymemiş ya da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,

7-ADİ ORTAKLIK VE TÜZEL ŞİRKETLERDE MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ KİMLER TARAFINDAN ALINIR?

Adi ortaklıklarda ortaklardan biri, tüzel şirketlerde ise temsile yetkili kişilerden en az birinin mesleki yeterlilik belgesi alması gereklidir. Şubelerde ise şube müdürünün yeterlilik belgesine sahip olması lazım.

8-KİMLER MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİNDEN MUAF TUTULMUŞTUR?

Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının, yükseköğretim kurumlarının; motorlu kara taşıtları alım satım danışmanlarının ise ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarının motorlu kara taşıtı ticareti ile ilgili alanlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmaları durumunda mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.

9-TAŞIT TESLİM BELGESİ NEDİR? HANGİ BİLGİLER BULUNUR?

Satışa sunulmak üzere ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmeye teslim edilen ikinci el motorlu kara taşıtı için taşıt teslim belgesi düzenlenir.

Taşıt teslim belgesi, ikinci el motorlu kara taşıtının adına tescilli olduğu kişi ile işletme arasında birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en az iki nüsha düzenlenir ve işletme tarafından en az 5 yıl saklanır.

Taşıt teslim belgesinde asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:

a) Tarafların adı ve soyadı veya ticaret unvanı ve işletme adı ile kimlik ve iletişim bilgileri.

b) İkinci el motorlu kara taşıtının tescil belgesi ve kilometre bilgileri ile boyalı ve değişen parça bilgileri.

c) İkinci el motorlu kara taşıtının adına tescilli olduğu kişi tarafından beyan edilen taşıta ilişkin arıza ve hasar bilgileri ile güvenlik, iç donanım, dış donanım ve multimedya özellikleri gibi diğer bilgiler.

ç) Aracılık hizmeti karşılığında işletmeye ödenecek ücretin tutarı.

d) İkinci el motorlu kara taşıtının işletmede kalacağı süre.

e) Tarafların tebligat adresleri ve imzaları.

10-TAŞIT TANITIM KARTI NEDİR? HANGİ BİLGİLER BULUNUR?

Satışa sunulan ikinci el motorlu kara taşıtının üzerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde taşıta ilişkin tanıtıcı bilgilerin güncel olarak yer aldığı bir tanıtım kartı bulundurulur.

Tanıtım kartında yetki belgesi numarasına ve ikinci el motorlu kara taşıtına ilişkin aşağıdaki asgari bilgilere güncel olarak yer verilir:

a) Markası, cinsi, tipi ve model yılı.

b) Rakam veya harflerinin bir kısmı karartılmak suretiyle motor ve şasi numarası.

c) Plaka numarası.

ç) Yakıt türü.

d) Kilometresi.

e) Satış fiyatı.

f) Boyalı ve değişen parçaları.

g) Niteliği belirtilmek suretiyle hasar kaydı.

ğ) Üzerinde rehin veya haciz gibi şerhlerin bulunup bulunmadığı.

11-EKSPERTİZ RAPORU ALINMASI ZORUNLU MU?

TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip ekspertiz işletmesi bulunmayan illerde faaliyet gösteren işletmeler hariç olmak üzere, ikinci el otomobil veya arazi taşıtı satışı yapan işletme tarafından, satışın yapıldığı tarihten önceki 3 gün içinde ekspertiz raporu alınması zorunludur.

12-EKSPERTİZ RAPORU ALINMASI ZORUNLU OLMAYAN HALLER NELERDİR?

Model yılına göre 8 yaşın veya 160.000 kilometrenin üzerindeki taşıtlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu değildir.

13-ARAÇ GARANTİSİ VAR MI? SÜRESİ NEDİR?

İkinci el otomobil ve arazi taşıtının motor, şanzıman, tork konvertörü, diferansiyel ve elektrik sistemi, satış tarihinden itibaren 3 ay veya 5.000 kilometre, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmenin garantisi altındadır. İşletme, garanti kapsamına giren hususları sigorta yaptırmak suretiyle karşılayabilir.

14-GARANTİ KAPSAMINA GİRMEYEN HUSUSLAR NELEDİR?

İkinci el otomobil ve motosikletin satışında aşağıdaki parça, durum, işlem ve arızalar garanti kapsamı dışındadır:

a)Model yılına göre 8 veya 160000 kilometrenin üzerindeki taşıtlar

b) Satış sırasında alıcı tarafından bilindiği işletme tarafından belgelendirilen arıza ve hasarlar.

c) Ekspertiz raporunda belirtilen arıza ve hasarlar.

ç) Aracın olağan kullanımı nedeniyle kayışlar, egzoz, amortisör, debriyaj, ön dişli takımı, fren balataları ve pabuçları, diskler, contalar gibi parçalarda meydana gelen aşınma ve yıpranmalar.

d) Garanti kapsamındaki bir parçada meydana gelen arızanın doğrudan sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayi olmadıkça; bujiler, katalitik konvertörler, hava filtresi, yağ filtresi, yakıt filtresi, cam silecek lastikleri, klima devresinin doldurulması için kullanılan maddeler, ilave edilen yağlar, soğutma sıvıları, fren sıvıları ve diğer katkı maddeleri.

e) Garanti kapsamındaki bir parçada meydana gelen arızanın doğrudan sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayi olmadıkça, koltuk aksesuarlarının temizlenmesi ve onarılması dâhil olmak üzere kaportanın ve kabinin olağan bakımı için yapılan masraflar.

f) Kaporta işleri, süslemeler, paspas, lastikler, jantlar, akü, farlar, park lambaları, camın ve farların kırılması veya çatlaması.

g) Parça değişimi yapılarak veya yapılmaksızın düzenli önleyici işlemler, kontroller ve ayarlamalar.

h) İkaz lambaları sistem arızası gösterdiği halde aracı kullanmaya devam etmenin veya bilerek veya bilmeyerek uygun olmayan ya da kalitesiz yağların veya yakıtın kullanılmasının sebep olduğu arızalar.

ı) Hatalı kullanım ve araç bakımında ihmal nedeniyle meydana gelen arızalar.

15-GEÇİŞ TARİHLERİ

Yetki belgesi almak için son gün:31.08.2020

Motorlu kara taşıtı alım satım sorumluları ile danışmanlarının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası ile iletişim bilgilerini, bu kişilerin işe başladığı; işi bırakma bilgisini ise bu durumun gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi Sistemi üzerinden il müdürlüğüne bildirmek için son gün:01.01.2021

9/6/2020 tarihinden sonra ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenen işletmeler hariç olmak üzere, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikteki ilgili iş yeri şartlarını haiz olduklarını gösteren belgeyi,30/6/2021 tarihine kadar Bilgi Sistemine aktarmamaları veya il müdürlüğüne teslim etmemeleri halinde yetki belgeleri iptal edilir.

1/1/2021 tarihi itibarıyla ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmeler, motorlu kara taşıtı alım satım sorumluları ile danışmanlarının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası ve iletişim bilgilerini 31/1/2021 tarihine kadar Bilgi Sistemi üzerinden il müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

18.08.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.