Eyüp Sabri Demirci
Sosyal Güvenlik Kurumu
İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü
atasyurek@guvenymm.com

İşyeri Bildirgesinin Verilmediğinin Tespiti Kayıt Dışı Sigortalı Çalıştırıldığı Anlamına Gelmez

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan denetimlere istinaden, hem işyeri bildirgesini, hem de sigortalı işe giriş bildirgesini Sosyal Güvenlik Kurumuna vermediği tespit edilen işverenler aleyhine uygulanacak olan idari para cezalarında kimi zaman tereddütler yaşanabilmektedir.

Örneğin, 17/4/2012 tarihinde yapılan bir denetim sırasında 1/4/2012 tarihinden itibaren sigortalı çalıştırmaya başladığı halde işyeri bildirgesini ve sigortalı işe giriş bildirgesini vermediği tespit edilen bir işverenin, hem işyeri bildirgesini hem de işe giriş bildirgesini Kuruma 20/4/2012 tarihinde verdiği varsayıldığında, işyeri bildirgesinin yanı sıra sigortalı işe giriş bildirgesinden dolayı da idari para cezası uygulanıp uygulanmayacağı hususu, her zaman bir tereddüt konusu olmuştur.

5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesine göre, işyeri bildirgesinin en geç sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarih itibariyle verilmesi gerektiğinden, işyeri bildirgesinin yasal süresi geçirildikten sonra verilmiş olması nedeniyle, örneğimizdeki işveren aleyhine, işyeri bildirgesinden dolayı idari para cezası uygulanmasında herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.

Sigortalı işe giriş bildirgelerine gelince.

5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılara ilişkin işe giriş bildirgelerinin en geç çalışmaya başladıkları tarihten önce Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi gerekmektedir. Hal böyle olmakla birlikte, yine 8 inci maddeye göre, yeni tescil edilen işyerlerinde tescil tarihinden itibaren bir aylık süre içinde işe alınan sigortalılara ilişkin işe giriş bildirgeleri tescil tarihinden itibaren bir aylık süre içinde verildiği takdirde, yasal süresi içinde verilmiş sayılmaktadır.

Kanunda yer alan bu hükümlere istinaden, denetimin yapıldığı tarih itibariyle her ne kadar işyeri bildirgesinin verilme süresi geçmiş olsa da, işyerinin tescil edildiği tarihten itibaren bir aylık süre içinde işe alınan sigortalılara ilişkin işe giriş bildirgelerinin bir aylık verilme süresinin henüz sona ermemiş olduğu durumlarda, işe giriş bildirgeleri sözkonusu bir aylık süre içinde verildiği takdirde, bu bildirgelere  denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan tespit tarihinden önce veya sonra verildiği üzerinde durulmaksızın idari para cezası uygulanması, Kanunen mümkün bulunmamaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimler sonucunda çalıştıkları halde hizmetleri ve kazançları Kuruma bildirilmediği tespit edilen her bir sigortalı için aylık asgari ücretin iki katı tutarında,  aynı fiilin bir yıl içinde ikinci defa tekrarı halinde aylık asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanmaktadır. Kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı tespit edilen işyeri işverenleri yönünden yaptırımlar, yalnızca idari para cezası uygulanması ile bırakılmamakta, aynı zamanda 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde ve 4447 sayılı Kanunun geçici 7 nci ve geçici 10 uncu maddelerinde öngörülen teşviklerden da bir yıl süreyle yasaklı hale getirilmektedir.

Dolayısıyla, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan denetimlerde tescilsiz olduğu tespit edilen işyerlerinde, tescil tarihinden itibaren bir aylık süre içinde işe alınan sigortalılara ilişkin işe giriş bildirgelerinin bir aylık verilme süresi henüz sona ermemiş olduğu durumlarda, sigortalı işe giriş bildirgelerinden dolayı idari para cezası uygulanamayacağından, bu işverenlerin sözkonusu teşviklerden yasaklı hale getirilmesi de mümkün olamayacaktır.

Bu çerçevede, örneğimizdeki işyerinin tescil tarihinin 1/4/2012 olduğu ve 1/4/2012 ila 1/5/2012 tarihleri arasında işe alınan sigortalılara ilişkin işe giriş bildirgelerinin yasal verilme süresinin 1/5/2012 tarihinde sona erdiği nazara alındığında,  işyeri, her ne kadar denetimin yapıldığı 17/4/2012 tarihi itibariyle tescil edilmemiş olsa da 1/4/2012 ila 1/5/2012 tarihleri arasında işe alınan sigortalılara ilişkin işe giriş bildirgelerinin 1/5/2012 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmiş olması nedeniyle bahse konu işveren aleyhine idari para cezası uygulanması mümkün olamayacaktır.

Mevcut Kanundaki bu düzenlemenin, kayıt dışı sigortalı çalıştıran işverenlerin lehine olduğu bir gerçektir. Bu bağlamda, kayıt dışı istihdamla mücadelede idari para cezalarının etkin bir rol üstlendiği da nazara alındığında, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan denetimler sırasında 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmamış, başka bir ifade ile tescil edilmemiş işyerleri için, işe giriş bildirgesinin verilme süresinin tayininde sözkonusu bir aylık sürenin dikkate alınmayacağı hususunda madde metninde değişiklik yapılması, yaşanan tüm bu sorunları ve tereddütleri ortadan kaldıracaktır.

 

12.04.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.