Evren Özmen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilirkişi
evrenozmen@ozmconsultancy.com
www.ozmconsultancy.com

Kooperatif Genel Kurulları ile ilgili 25 Merak Edilen Soru

Gerek yapı gerek işletme kooperatiflerinde bugünlerde genel kurullar yapılmaya başlandı. Yapı kooperatiflerinde genel kurullar yıl sonuna kadar yapılabilirken şu an için işletme kooperatiflerinde Temmuz sonu son tarih olarak gözüküyor. Benim görüşüme göre Ticaret Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik bakanlığına benzer bir süre uzatımı işletme kooperatifleri için de yapacak.

Bu yazıda Kooperatif genel kurullar ile ilgili güncel merak edilen soruları cevaplandırmaya çalışacağım.

1-Kooperatifimizin genel kurulu seçimli genel kurul olacak. Yönetim kurulu ibra olmaz ise yapılacak seçimde aday olamaz mı ?

İbra edilmeyen yönetim kurulu aynı genel kurulda yapılacak seçimde tekrar aday olması mümkün değildir. Seçime katılamaz.

2-Gündeme madde ekletmek istiyoruz. Divan başkanı önceki genel kurullarda bu talebimize olumsuz yanıt vermişti. Bu işin doğrusu nasıl ? Gündemde görüşülmesini istediğimiz konuların oylanıp karara bağlanmasını nasıl sağlarız ?

Genel kurullarda çok hata yapılan bir konu olduğu için özellikle yazmak istedim.

1-Genel kurul günü gündeme eklenecek maddeler sınırlıdır. Bu maddeler en az 1/10 ortağın toplantı başlamadan divan başkanına verilecek önerge ile sunulur. Oylanır en az toplantı cetvelinde imzası bulunan ortakların yarısından bir fazlası ile gündeme eklenir. 

Genel kurul gündemine toplantı günü eklenecek maddelerin kapsamı sınırlı olup bu maddeler ana sözleşmenin kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10'nun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde, 

• Hesap tetkik komisyonun seçilmesi, 
• Bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, 
• Çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, 
• Genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun, 
• Anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, 
• Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, 

Genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulu ile gündeme alınır

2-Bu maddeler ile sınırlı kalmayarak her türlü konuda gündeme madde ekletilmesi isteniyorsa en az 1/10 ortak genel kuruldan en az 20 gün önce noterden müştereken kooperatife bildirim yapması gerekmektedir.

3-Kooperatif genel kurulumuzu yapacağız. Toplantıda kaç kişinin en az olması gereklidir ?

Yapı kooperatiflerinde ortakların en az 1/4'nün toplantıda bulunması gereklidir. İlk ve müteakip toplantılarda bu nisap aranır.

4-Kooperatiflerde Divan Başkanı Kooperatif ortağı olmak zorunda mıdır ? Genel kurula vekaleten katılan kişi divan başkanı olabilir mi ?

Divan başkanı ya kooperatif ortağı olacaktır ya da üst birlikten gelmesi gerekmektedir. Vekaleten katılan kişi divan başkanı olamaz.

5-Kooperatifin genel kurulunda karar alabilmemiz için en az kaç kişinin olumlu oy kullanması gerekli ?

Katılanların en az yarıdan fazlasının olumlu oy kullanması gereklidir. Çekimser oylarında tutanağa yazılmasını önermekteyim. 

6-Divan başkanlığı seçiminde de aynı karar yeter sayısı mı gerekli ?

Hayır. Divan seçiminde en fazla oyu alan seçilir.

7-Kooperatif genel kurulunda divan heyetine toplantı tutanaklarını imzalama yetkisi alınması zorunlu mudur ?

Hayır değildir. Kooperatif ana sözleşmesine göre seçilen divanın zaten tutanakları imzalama yetkisi mevcuttur. 

8-Yapı kooperatifinde tapu kendisine ait olmasa bile ortaklığı devretmemiş kişi yönetim kurulu başkanı olabilir mi ?

Tapu devri ile ortaklık devri birbirine paralel ilerlemek zorunda değildir. Ortaklık devredilmediği sürece kooperatiflerde yönetim kurulunda görev alınması mümkündür. Ancak tapular dağıtıldıktan sonra kooperatifin işletme kooperatifi mi yoksa site yönetimi olacağı da kısa süre içinde netleştirilmelidir.

9-Kooperatiflerde denetim kurulu kooperatif ortağı olmak zorunda mı ?

Hayır zorunlu değildir. Ortak dışı kişiler de denetim kuruluna seçilebilir. Kooperatifler konusunda 3. kişiler de denetim kuruluna seçilebilir. Ancak denetim kuruluna verilecek ücret genel kurul tarafından belirlenmelidir.

10-Kooperatif genel kurulunda konuşulan her konuyu yazacak mıyız ?

Mümkün ise evet. 

Kooperatif ana sözleşmesinde Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar tarafından yapılan beyanlar ile muhalif kalanların muhalefet sebeplerini, yapılan seçimler ile verilen kararları içeren bir tutanak düzenlenir denilmektedir

11-Kooperatiflerde bütçe kapsamında yönetim kurulu üyesine ait aracın benzin masrafları kooperatiften ödenebilir mi ?

Kooperatif yönetim kurulu üyelerine her türlü ödenecek tutar genel kurul tutanağında açık ve net yazmalı ve ayrıca oylanmalıdır. Bütçe kapsamında ödenmesi için ayrıca oylanması gereklidir.

12-Kooperatif Denetçileri Mal Bildiriminde bulunmak zorunda mıdır ?

Hayır. Sadece yönetim kurulu üyeleri göreve seçildiğinde ve ayrıldığında mal bildiriminde bulunması gereklidir.

13-Kooperatif genel kurulu sırasında toplantı yeter sayısının düşmesi durumunda yapılması gerekenler nelerdir ?

Divan heyeti tarafından salonda bulunan kişiler saydırılmalı ve toplantı nisabı düşmüş ise toplantı tehir edilmelidir.

14-Kooperatifimiz Tasfiyeye girecek, yönetim kurulu tasfiye kurulu ile aynı kişiler olmak zorunda mı ?

Hayır zorunda değildir. Ama işlem birliği sağlanması amacı ile aynı kişiler olmasını önermekteyim. 

15-Kooperatifimiz tasfiye halinde, yönetim kurulumuz ile tasfiye kurulu aynı kişiler. Yönetim kurulunun süresi doldu. Tasfiye kurulunu da tekrar seçmek zorunda mıyız ?

Evet seçmek zorundasınız.

16-Kooperatif üst birlik temsilcisi kooperatif yönetim kurulu üyeleri arasından mı seçilmelidir ?

Hayır zorunlu değildir. Ama yönetim kurulu arasından seçilmesi daha verimli olabilmektedir.

17-Kooperatiflerde disiplin kurulu diye ayrı bir organ mevcut mudur ? 

Hayır mevcut değildir. Ana sözleşmede böyle bir organ yazılmış olsa bile 1163 sayılı kooperatifler kanununda yetki ve sorumlulukları net çizilmemiş bir organın oluşturulmasını uygun bulmamaktayım.

18-Kooperatif genel kurulundaki her türlü oylamayı kapalı oylama şeklinde yapmak istiyoruz. Ortak sayımız 500'ün altında mümkün müdür ?

Evet yapılabilir. Kooperatif ortakları tarafından böyle bir talep geldikten sonra oylama yapılır. Toplantı ortaklar cetvelinde bulunanların yarıdan bir fazlası kabul ettiği takdirde bütün oylamalar kapalı yapılır.

19-Kooperatif ortağı olarak genel kurula mazeretim nedeni ile katılamayacağım. Kardeşime vekalet verebilir miyim ?

Hayır. Kardeşe vekalet kabul edilmemektedir. Sadece ortağın çocuğu, anne ve babası, eşinin anne ve babası vekalet alabilir. ( Alt soy-Üst soy)

20 — Kooperatif ortağı olarak genel kurula mazeretim nedeni ile katılamayacağım. Avukata vekalet verebilir miyim ?

Hayır. Avukata vekalet kabul edilmemektedir. Israr edilmesi durumunda bakanlık temsilcilerine bilgi verilmelidir.

21-Kooperatifler kurumlar vergisi mükellefi midir ?

Her kooperatifin durumuna göre kurumlar vergisi mükellefi olup, olmadığı belli olmaktadır. Kooperatifin türünden bir verginin mükellefi olup, olmadığı gibi bir sonuca varılamaz. Her kooperatif özelinde değerlendirme yapılmalıdır. Örneğin bir yapı kooperatifi kurumlar vergisi mükellefi iken diğer bir kooperatifin hiç kurumlar vergisi mükellefiyeti açtırmasına gerek bulunmayabilir.

22-Kooperatifin ortak taşınmazları var. Tasfiye oluyoruz. Bu taşınmazlar kimin olacak ?

Tasfiye aşamasına gelmeden önce kooperatifin hukuki statüsünün belirlenmesi buna göre

1-Site yönetim planı

2-Genel kurul gündemleri hazırlanmalıdır.

Taşınmazların ne yapılacağı netleştirilmeden kooperatifin yönetim planında site yönetimi tarafından kiralama yapılacağı yetkisi yazarsanız, mülkiyeti kooperatife ait kalan taşınmazları malikleri aynı kişiler olsa da yanlış organdan yetki istediğiniz için kiralayamaz ve kooperatifi çıkmaza sokabilirsiniz. O yüzden özellikle tapu sürecinde kooperatifin iş ve işlemleri birbiri ile tutarlılık arz etmelidir.

23-Kooperatifin iktisadi işletmesi için ayrıca defter tasdik ettirecek miyiz ?

Hayır defter tasdik ettirmenize gerek bulunmamaktadır.

24-Kooperatif taşınmazlarını kiralarken kiralama tutarları için genel kuruldan mı onay alması gereklidir ?

Hayır. İlgili yetki yönetim kuruluna aittir. 

25-Kooperatifimiz yapılaşma sürecinde. Sonradan kooperatife ortak olacak kişilerden farklı bir tutar almak için genel kurul kararına mı ihtiyacımız var ?

Bu ödemeye kaydiye farkı ödemesi denilmektedir. Mevcut ortaklara göre sonradan gelecek ortaklardan alınacak fark tutarlarının genel kurulda belirlenmesi gereklidir.

Saygılarımla

05.07.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.