Fuar ve sergiler; ticareti geliştirmek amacıyla çeşitli eser, ürün, fikir ya da tekniğin tanıtım araçlarıyla birlikte hedef kitleye sunmak, satmak, tanıtmak amacı ile önceden belirlenmiş alanlarda oluşturulan belli bir süre için kurulan alıcı ve satıcıların bir araya gelerek iş anlaşmaları yaptıkları pazarlardır. Bu pazarlar genellikle aynı yerlerde ve düzenli aralıklarla, her yıl aynı tarihte birkaç haftalığına kurulurlar. Bu sergiler tek bir iş koluna ya da belirli bir iş kolunun tek bir dalını konu alabileceği gibi her türlü ürünü ve hizmeti de kapsayabilir.
Ticari ve ekonomik boyutu gün geçtikçe ön plana çıkan fuarlarda katılımcı firmalar ya da kuruluşlar kendilerine ayrılmış alanlarda ziyaretçilerle görüşmeler yapmakta, ürünlerini sergilemekte veya bu alanlarda kendi kurumsal renk ve imajlarına yer veren fuar stantlarında çeşitli görseller kullanarak kendilerini, ürünlerini ya da hizmetlerini tanıtmaktadır. Yurt dışında satılmak üzere sergilenen ürünlerin vergilendirilmesi, genellikle ülkeler arasındaki vergi yasalarına ve anlaşmalara bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Gümrük Vergisi kanununun (27/10/1999 tarih 4458 sayılı ) 116.maddesine göre gerekli iznin alınması şartıyla, işlem görmüş ürünlerin veya değişmemiş eşyanın tamamı veya bir kısmı, hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde işlenmek üzere veya ayniyetinin tespit edilebilir olması şartıyla sergilenmek ya da tamir amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak ihraç edilebilir.
Gümrük Yönetmeliği’nin 444.maddesine göre ; Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak dışarı çıkarılacak taşıtlar ve ticari nitelikte olmayan eşya yazılı şekilde beyana tabi tutulur ifadesi yer almaktadır. Bu yazılı beyan şekli maddeler halinde aşağıdaki gibidir.
Md.444/1-d) (Ek:RG-1/4/2020-31086) Türkiye Gümrük Bölgesinden yolcu beraberinde geçici olarak çıkarılacak ve geri getirilecek numune, sergi ve fuar eşyasının beyanı, Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ile yapılabilir.
Md.444/1-b de belirtilen üç yıllık süre sonunda çıkış ayniyetine uygun olarak geri getirilmek kaydıyla yabancı bir ülkeye gönderilecek ticari nitelikte olmayan eşyanın çıkışında yükümlü tarafından 3 nüsha olarak düzenlenecek ek-71’deki Türkiye Gümrük Bölgesi Dışına Gönderilen Ticari Nitelikte Olmayan Eşyaya Ait Geçici İhracat Beyannamesi ve Taahhütnamesi ihracat işlemini yapan gümrük idaresine ibraz edilir. Bu beyanname ve taahhütnamenin 1 ve 3 üncü nüshaları gümrüğünde saklanır. 2 nci nüshası tekrar girişte gümrük idaresine ibraz edilmek üzere yükümlüye verilir.
6 Haziran 2006 Tarih 26190 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İhracat Yönetmeliği’nin “Yurt dışı fuar ve sergilere katılım ve ihracat” başlığında yer alan 10.maddesinde;
Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere, gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeyde gerekse bireysel olarak katılacak firma ve kuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelli veya bedelsiz mallar ile yurt dışında düzenlenecek bilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlı fuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklere kişi veya kuruluşlarca gönderilecek bedelli veya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerine yapılır.
Gümrük idareleri söz konusu malların yurt dışına çıkışı için yapılan talepleri ilgili mevzuat çerçevesinde inceleyip sonuçlandırır. Gümrük idareleri, yukarıda belirtilen amaçlarla yurt dışına çıkışına izin verdikleri Bedelli ve/veya bedelsiz mallar (bilim, sanat, kültür, tanıtım amaçlı fuar/sergi hariç) ile ilgili gümrük beyannamelerinin onaylı bir örneğini, beyannamenin kapanış tarihinden itibaren, en geç on beş gün içinde firmanın beyan ettiği İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine gönderir.
Uluslararası ticari fuar ve sergilerde sergilenmek üzere yurt dışına çıkarılan malların kesin satışına ilişkin talepler, geçici çıkışa esas gümrük beyannamesinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince onaylanmasını müteakip gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
Gümrük idareleri, özel organizatör kuruluşların ülkemizi temsilen ulusal düzeyde katılacağı ticari nitelikli fuarlarda ve sergilerde, yürürlükteki Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ hükümleri gereğince, organizatör kuruluşa Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) verilmiş olan "Yeterlilik Belgesi" veya "Geçici Yeterlilik Belgesi" (kamu ve meslek kuruluşları ile vakıflarca düzenlenen fuarlarda bahse konu belgeler aranmaz) ile birlikte ilgili fuarın ulusal katılım organizasyonunun söz konusu kuruluşça yapılmasının onaylandığını gösterir uygunluk yazısını ararlar. MADDE 131 – (Başlığıyla birlikte değişik: RG-2.12.2010-27773)
Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Özel Fatura, Déclaration en Douane, CPD Karnesi (Ek ibare: RG-1.4.2020-31086) , Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ve Sözlü Beyan Formu gibi belgeler gümrük beyannamesi yerine kullanılır, ancak bu belgeler gümrük idarelerine verilen beyannameler mahiyetinde değildir.
Kanunun 167.maddesinin birinci fıkrasının (8) inci bendinin (d) alt bendinin (i) numaralı alt bendi kapsamına giren numunelik eşya ve modellerin, gümrükçe yapılan muayene sonucunda ticari nitelikte olmadığına kanaat getirilmesi gerekir. Bunun için gümrükler her bir numunenin tek tek kıymetini veya aynı partiye dahil numune ve modellerin kıymet toplamını göz önüne alırlar. Aynı gönderici tarafından değişik kimselere gönderilen numune ve modellerin kıymetleri bunlar aynı zamanda ithal edilseler dahi, bu maddenin uygulanmasında dikkate alınmaz. (Ek cümle:RG-1/4/2020-31086) Numunelik eşya ve modellerin yolcu beraberinde gelmesi durumunda, 131 inci maddede düzenlenen ve kapsamı Bakanlıkça belirlenen Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ile beyan yapılabilir.
Kanunun 181. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca ithalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali halinde % 3’ü üzerinden kesin olarak alınan ithalat vergilerinin tahsili yapılan kısmına ve Kanunun 131.maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilecek taşıtlar, konteynerler, paletler, yolcular tarafından ithal edilen kişisel eşya ve sportif amaçlı eşya, ses, görüntü veya veri taşıyan eşya ve turistik reklam malzemesi, sergilenmek veya satılmak amacıyla getirilen eşya, doğal afetlerde gönderilen yardım malzemesi, sanat eşyası, antika eşya ve mücevherat, tip onaylama işlemi için getirilen eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında doğan gümrük yükümlülüğünde, uygulanmaz.
Kanunun 329/2.maddesinde; Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler de antrepo sayılır.
Madde 386/3.maddesinde; Kanunun 131 inci maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen, sergilenmek veya satılmak amacıyla getirilen eşyanın, verilen süre bitiminden önce satılmak istenmesi durumunda serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması gerekir. Bu durumda Kanunun 193 üncü maddesi gereğince, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihteki vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına göre tespit edilecek ithalat vergileri alınır.
Madde 526/7.maddesinde; Kanunun 98 inci maddesi uyarınca fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara konulan eşya için teminat aranmaz.
Fuar ve sergi yerlerine ilişkin özel hükümler MADDE 551 – (1) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın sergilendiği fuar ve sergiler, özel antrepo sayılır ve izin belgesi düzenlenirken antrepo tipi gösterilir. Fuar ve sergi yerlerinde sergilenmek üzere getirilen eşyaya geçici ithalat rejimi hükümleri uygulanır.
30 Mayıs 2009 tarih 27243 sayılı resmi gazetede yayınlanan 1 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği’nin (Hariçte İşleme-Geçici İhracat) 11.maddesinde;
(1) Yurtdışında düzenlenen sergi ve fuarlarda gösterilmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkarılacak eşya gümrük müdürlüğüne gümrük beyannamesi ile beyan edilerek, gümrük işlemleri tamamlanır.
(2) Sergi ve fuarlarda sergilenmek üzere geçici çıkışı yapılacak eşyanın ayırt edici özellikleri, özel işaretleri ile eşyanın sergileneceği fuar veya serginin adı beyannameye kaydedilir. Bu eşyaya ilişkin kesin satış faturası aranmayarak proforma fatura veya sevk irsaliyesinin beyannameye eklenmesi sağlanır.”
Yurt Dışı Fuara Konu Eşyanın Yurt Dışında Satılması
Yurt dışı fuara konu eşyanın yurt dışında satılması durumunda kati ihracat hükümleri uygulanır. Yurt dışı fuara konu eşyanın geçici çıkışında İhracatçı Birlikleri onayı alınmayan işleme karşın yurt dışında eşyanın satılması durumunda e-birlik üzerinden İhracatçı Birlikleri onayı istenir.
Yurt dışı fuar amacıyla ilk çıkışının yapıldığı gümrük tarafından bu satış sonrası, Gümrük Beyannamesinde 44 nolu haneye açıklamalar bölümüne ve nihai satış faturasına ilk fuar geçici çıkış beyannamesi tarih, sayısı ve geçici çıkışın kati ihracata dönüştürüldüğüne ilişkin açıklama yazılarak, kati satış faturası, ilk evraklar (ilk çıkış beyanname ve ilk çıkış faturaları, son beyanname onayı ve son satış faturası vd.) eklenir ve 1023 rejim koduyla, beyannameye birlik ve gümrük onayı gerçekleştirilir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun, 1/1. maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,
Kanunun 2. maddesinde; teslimin, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu,
Kanunun 11/1-a maddesinde; ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin işlemlerin katma değer vergisinden istisna tutulacağı
Mal ve hizmet ihracatı: Madde 11 – 1. Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır. (Ek: 28.12.2001-4731/5 md.) Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayanların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak satın alacakları mal ve hizmetler ile fuar, panayır ve sergilere katılımları dolayısıyla satın alacakları mal ve hizmetler nedeniyle ödedikleri katma değer vergisi, karşılıklı olmak kaydıyla iade edilir.
Kanunun 12.maddesinde ise; bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için, teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye vasıl olması şartlarının birlikte aranacağı, hükme bağlanmıştır.
Ayrıca Kurumlar Vergisi kanunun 30/5.maddesinde Türkiye’de iş yeri ve daimî temsilcisi bulunmayan mükelleflerin, yetkili makamların izniyle açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları ticarî faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar üzerinden, kurum bünyesinde % 15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır.
Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin 396 sıra no.lu V.U.K Genel Tebliğinin 1.2.2. kısmında belirtilen mal veya hizmet alışları ve satışlarına uygulanacak hâd olan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki işlemleri Tebliğin 1.2.1. bölümünde belirtilen belgelerin türüne bakılmaksızın bildirilmesi konusunda yükümlülük getirmiştir.
Ayrıca tebliğin 1.2.3 bölümünde belirtilen KDV kanunu 24.maddesine göre matraha dahil olan unsurlarda Form Ba-Bs lere dahil edilerek bildirimde bulunulması gerekmektedir. Gerçekleştirilecek bedelsiz ihracat işlemlerinde mal bedelinin sıfır veya bedelsiz olduğunu gösterecek şekilde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.
Faaliyetle ilgili olarak Türkiye sınırları dışındaki mal hareketlerinde katma değer vergisi hesaplanmamış olsa da 5.000 TL'yi aşan mal ve/veya hizmet alış/satışların Ba-Bs formlarında beyan edilmesi gerekmektedir. Belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edileceğinden, bir kişi veya kuruma bir ay içindeki mal ve/veya hizmet satışları toplamı KDV hariç 5000 TL ve üzeri olması durumunda aynı mükelefe düzenlenen bedelsiz faturaların da 396 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde Form Bs bildirimlerine dahil edilmesi gerekmektedir.
Yurtiçi bedelsiz numune ürünlerin tesliminde ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması, satışa konu olmayacak şekilde yapılması ve ilgili firmanın unvanını taşıması ayrıca para ile satılamayacağının ürün üzerinde açıkça belirtilmesi şartıyla bu malların numune olduğuna dair şerh düşülmek suretiyle sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmekte olup fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Bu çerçevede yapılan mal alımı ve satımlarında fatura düzenlemesi gerektiğinden Form Ba-Bs lere dahil edilerek bildirimde bulunulması gerekmektedir.
03/12/2022 tarihli ve 32032 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 396)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 543) 3.maddesinde Bildirim verme yükümlülüğü bulunan ancak tüm alış ve/veya satışları belirtilen haddin altında kalan veya elektronik belge olarak düzenlenen belgelerden oluşan mükelleflerin, ilgili dönem Form Ba ve/veya Form Bs bildirimlerini vermelerine gerek bulunmamaktadır. Demektedir. Bu madde ile boş Ba/Bs bildirimi verme zorunluluğu kaldırılmış olmuştur.
04.09.2018 tarih, 30525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2018-32/48) (“Tebliğ”) ile Türkiye’de yerleşik kişilerce yapılan ihracat işlemlerinden doğan ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenerek, ihracat bedellerinin Türkiye’ye getirilmesi ve en az %80’inin bankalara satılması zorunlu tutuldu.
Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip; uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur.
-Ankara V.D. Bşk. 07.01.2015 tarih / 84974990-130[11-2011/48]-11 Sayılı Özelgesi
İhracat Yönetmeliğinin 10. maddesinde;
"(1) Ülkemizi temsilen katılınacak uluslararası yurt dışı fuar ve sergiler Müsteşarlık tarafından belirlenir.
(2) Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeyde gerekse bireysel olarak katılacak firma ve kuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelli veya bedelsiz mallar ile yurt dışında düzenlenecek bilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlı fuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklere kişi veya kuruluşlarca gönderilecek bedelli veya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerine yapılır. Gümrük idareleri söz konusu malların yurt dışına çıkışı için yapılan talepleri ilgili mevzuat çerçevesinde inceleyip sonuçlandırır.
(3) Gümrük idareleri, yukarıda belirtilen amaçlarla yurt dışına çıkışına izin verdikleri bedelli ve/veya bedelsiz mallar (bilim, sanat, kültür, tanıtım amaçlı fuar/sergi hariç) ile ilgili gümrük beyannamelerinin onaylı bir örneğini, beyannamenin kapanış tarihinden itibaren, en geç on beş gün içinde firmanın beyan ettiği ihracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine gönderir.
(4) Uluslararası ticari fuar ve sergilerde sergilenmek üzere yurt dışına çıkarılan malların kesin satışına ilişkin talepler, geçici çıkışa esas gümrük beyannamesinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince onaylanmasını müteakip gümrük idarelerince sonuçlandırılır.
(5) Gümrük idareleri, özel organizatör kuruluşların ülkemizi temsilen ulusal düzeyde katılacağı ticari nitelikli fuarlarda ve sergilerde, yürürlükteki Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin Tebliğ hükümleri gereğince, organizatör kuruluşa Müsteşarlıkça (ihracat Genel Müdürlüğü) verilmiş olan "Yeterlilik Belgesi" veya "Geçici Yeterlilik Belgesi" (kamu ve meslek kuruluşları ile vakıflarca düzenlenen fuarlarda bahse konu belgeler aranmaz) ile birlikte ilgili fuarın ulusal katılım organizasyonunun söz konusu kuruluşça yapılmasının onaylandığını gösterir uygunluk yazısını ararlar.
(6) Yukarıda belirtilen hususlar dışında kalan diğer talepler Müsteşarlıkça incelenip sonuçlandırılır." açıklamalarına yer verilmiştir
Yapılan açıklamalar çerçevesinde, Kazakistan'da düzenlenen fuara mal gönderilmesi bu mallar üzerindeki tasarruf hakkı devredilmediğinden ihracat teslimi olarak kabul edilmeyecektir. Ancak fuara gönderdiğiniz malların, bu yerlerde satılması halinde mal ihracatı kapsamında işlem tesis edilebilecek ve ihracat istisnası malların yurt dışı edildiği tarihte değil, kesin satışın yapıldığı tarihte uygulanacaktır.
Ayrıca, mülga 50 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin (KDV Genel Uygulama Tebliğinin I-B/10.2.) promosyon ürünlerinin katma değer vergisi karşısındaki durumunu düzenleyen "A/2-Eşantiyon veya Numune Mallar Verilmesi" başlıklı bölümünde; gerek numune, gerekse eşantiyon adı altında teslim edilen malların;
- Ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması,
- Ayrıca bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi, hallerinde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır.
Bu şartlara ilaveten, numune malların firmanın ünvanı ve para ile satılmayacağını belirten bir şerhi taşıması gerekmektedir.
İşletmenin iktisadi faaliyetini yaygınlaştırmaya ve tanıtmaya yönelik olarak verilen bu mallar için yüklenilen vergiler, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır. “açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, yukarıda belirtilen şartlara uygun bir şekilde verilen numune ve eşantiyon malların tesliminde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır.
Şirketler; farklı satış stratejilerini benimseme adına fuar ve sergilere katılarak mevcut ve yeni ürünlerinin tanıtımını yapar, marka bilinilirliğini arttır, geniş bir hedef kitleye tek seferde ulaşır, uluslararası müşteri portföyünü genişletir, kurum imajını güçlendirir, sektörel gelişmeleri yakından takip eder, işbirliklerini güçlendirerek bu sayede pazar payını artırır ve tüm bu olanakları şirket yararına kullanarak katma değer yaratmaktadır. Bu katma değeri yaratırken de kolaylaştırıcı ihracat işlemlerinden ve teşviklerinden faydalanmaktadır.
Kaynakça
-Gümrük Vergisi kanunu
-Gümrük Yönetmeliği
-1 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği
-26 Nisan 2014 Tarihli Katma Değer Vergisi Uygulama Genel Tebliği
-3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
-Türk Parası Kıymetini Koruma Kanununa göre; 32 Sayılı Karar
-213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
-350 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
-396 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
- Ankara V.D. Bşk. 07.01.2015 tarih / 84974990-130[11-2011/48]-11 Sayılı Özelgesi
06.08.2024
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.