Ertuğrul Kılıç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
ertugrul.64@gmail.com

Vergi Cezalarının Ödenmesinde Nasıl Bir Yol İzlenmelidir? Pişmanlık ve Islah Mı? Yoksa Uzlaşma Mı? Hangi İşlem Daha Önce Yapılmalıdır

UZLAŞMA

VUK’un Ek 1’inci maddesinin birinci fıkrasında, uzlaşmanın konusu, uzlaşmanın konusuna girmeyen durumlar ve uzlaşma ile ilgili usul hükümleri 7524 sayılı kanunla yeniden düzenlenmiştir.

Vergi asıllarında uzlaşma müessesi kaldırılmıştır. Vergi kaçakçılık cezaları dışında kalan re ’sen ve ikmalen tamamlanan vergiler ile özel usulsüzlük ve genel usulsüzlük cezalarında uzlaşma eskisi gibi yapılabilecektir. Uzlaşma yapılabilmesi için cezaların 23.000 TL’nin üzerinde olması gerekmektedir.

Usulsüzlük cezalarının yüksek olması nedeniyle, pişmanlık mı? yoksa uzlaşma mı daha anlamı hale gelmektedir buna karar verilmelidir.

Örneğin; VUK 352/I-1 maddesindeki, Vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemiş olması durumunda usulsüzlük cezasının kesildiğini düşünelim.

Kesilen Ceza	:	20.000 TL.
Bir kat usulsüzlük	:	20.000 TL
Toplam	:	20.000 + 20.000=40.000 TL olacaktır.

Bu usulsüzlük cezasını pişmanlık ve ıslah yolu ile ödemek istediğimizde 20.000 TL olarak ödenecektir.

Bu usulsüzlük cezasını uzlaşma yolunu deneyerek daha az bir ceza ile ödeme imkânı olabilir. Tabi bu cezanın 23.000 TL üzerinde olması gerek şart. Aksi takdirde Uzlaşmaya gidilememektedir. Ancak bu örnekte olduğu gibi tutar 23.000 TL’nin üzerinde ve beyanname verirken Pişmanlık ve Islah (VUK 371 Md.) hükümlerinden[2] yararlanmamak lazım.

Mükelleflerin ikmalen, resen veya idarece tarh edilen vergi zıyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için VUK’un 376’ncı maddesinin uygulanmasını talep etmesi ve söz konusu cezalar için bu madde hükümlerinin uygulanması durumunda, VUK’un Ek 1 ve Ek 11’inci maddelerinde düzenlenmiş olan uzlaşma hükümlerinden yararlanması mümkün değildir.

VUK’un Ek 9’uncu maddesinde yapılan düzenlemeyle bu konuda özel bir hüküm getirilmek suretiyle uzlaşma talep edilen cezalar için VUK’un 376’ncı maddesinin uygulanmasında açık bir kapı bırakmıştır. Buna göre mükellefler uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyan etmek suretiyle uzlaşma talep edilen cezalara VUK’un 376’ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını talep edebilecektir. Uzlaşma tutanağının imzalanması durumunda mükelleflerin VUK’un 376’ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinden yararlanma hakkı ortadan kalkar.

UZLAŞMA SAĞLANAMAMASI DURUMUNDA TEKRAR PİŞMANLIK VE ISLAH MADDESİNDEN YARARLANABİLİNİR Mİ?

Kısaca evet. Mükelleflerin ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi zıyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için VUK’un 376’ncı maddesinin uygulanmasını talep etmesi ve söz konusu cezalar için bu madde hükümlerinin uygulanması durumunda, VUK’un Ek 1 ve Ek 11’inci maddelerinde düzenlenmiş olan uzlaşma hükümlerinden yararlanması mümkün değildir.

VUK’un Ek 9’uncu maddesinde yapılan düzenlemeyle bu konuda özel bir hüküm getirilmek suretiyle uzlaşma talep edilen cezalar için VUK’un 376’ncı maddesinin uygulanmasında açık bir kapı bırakmıştır. Buna göre mükellefler uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyan etmek suretiyle uzlaşma talep edilen cezalara, VUK’un 376’ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını talep edebilecektir. Uzlaşma tutanağının imzalanması durumunda mükelleflerin VUK’un 376’ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinden yararlanma hakkı ortadan kalkar.[3]

23.000 TL ‘Yİ AŞMAYAN CEZALARDA İNDİRİM VE UZLAŞMA

Vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının VUK 376’ncı maddesine göre pişmanlık ve ıslah edilmesinden yararlanmak istenildiğinde, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde vadesinde veya 6183 sayılı kanun de belirtilen türden teminat göstermek suretiyle vadenin üç ay içerinde ödeneceğinin bildirilmesi durumunda kesinleşen cezalanın yarısının indirileceği hükme bağlanmıştır.

2024 yılı için 23.000 TL lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için indirim oranı %75 olarak uygulanacaktır.[4]

23.000 TL’nın altında uzlaşmaya gidilemediğinden mükelleflerin, Vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının bu hükümden yararlanması kendileri için daha uygun bir durum oluşturmaktadır.

---

[1] Ek1: Uzlaşmanın Konusu, Kapsamı, Komisyonlar ve Şekli

1 Mükellefin keyfiyeti haber verdiği tarihten önce bir muhbir tarafından herhangi resmi bir makama dilekçe ile veya şifahi beyanı tutanakla tevsik edilmek suretiyle haber verilen husus hakkında ihbarda bulunulmamış olması (Dilekçe veya tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş olması şarttır.).

2. Haber verme dilekçesinin yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde“haber verilen olayın ilgili olduğu vergi türüne ilişkin bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın ve ilgili olduğu vergi türünün”takdir komisyonuna intikal ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık suçu teşkil eden fiillerin işlendiğinin tespitinden önce) verilmiş ve resmi kayıtlara geçirilmiş olması.

3. Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin mükellefin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde tevdi olunması.

4. Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının mükellefin keyfiyeti haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün içinde tamamlanması veya düzeltilmesi.

5. Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün içinde ödenmesi.

[3]“ …370 inci maddenin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç)" tahakkuk edecek miktarlar konusunda vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten ya da 369 uncu maddede yazılı yanılmadan kaynaklandığının veya bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci maddelerinde yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata bulunduğunun veya yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda görüş farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda, idare bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde mükellefler ile uzlaşabilir.(...)(3)(7338 sk.nun 44. mad. ile eklenen cümle. Yür:26.10.2021) “Uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarı dikkate alınır ve 5.000 (2024 yılı için 23.000 ve altı) “…

[4]Çevirim içi : https://teknoloji.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/vuktebligtaslak09092024.pdf 15.09.2024

18.09.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.