Ertuğrul Kılıç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
ertugrul.64@gmail.com

Türkiye’de Muhasebecilerin Karşılaştığı En Belirgin Sorunlar

Giriş

Ülkemizde mesleğin sorunları gün geçtikçe daha belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Teknolojideki gelişmeler, meslek mensuplarının iş yükünü azaltacak diye düşünülürken, daha fazla artmasına neden oldu. İşlemlerin çeşitlenmesi, derinliğinin ve yoğunluğunun artması, ekonomik ve finansal krizler, idarenin ihtiyaçlarının vergi açısından artması, mali tablo kullanıcılarının mali tablolarda ortaya konulan bilgilerin daha fazla istenmesi meslek mensuplarının daha fazla çalışmasına neden olmaktadır.

Diğer taraftan ülkenin mali ve diğer benzeri bilginin anlamlı hale getirilmesinde tek kaynak olan muhasebe olması, diğer kurumların da bilgi ve belgeyi muhasebecilerden istemesi de ayrı bir yük oluşturmaktadır.

Meslekten ve uygulamalardan da kaynaklanan sorunlar ortaya çıkmaktadır. Aşağıdaki sorunlar mesleğin öne çıkmış sorunları olarak düşünülmektedir. Uygulamada bundan daha fazla sorunu olduğu da kaçınılmaz. Bu sorunlara dikkat çekmek üzere aşağıdaki konuları kısaca yazmaya çalıştım.

1- Teknolojik Gelişmelere Uyum

Muhasebe yazılımlarının ve dijital araçların hızla gelişmesi, muhasebecilerin bu teknolojilere ayak uydurmasını zorunlu kılıyor.  Ancak teknolojik gelişmeler ve kullanımıyla ilgili muhasebecilerin eğitiminde buna yönelik bir eğitimleri bulunmamaktadır. Daha çok bilgilerin işlenmesi düzeyinde etkiye maruz kalmalarına rağmen, bilginin işlenmesi, doğruluğundan emin olmak ve denetlemek, makinelerin bir biriyle iletişimi ve bağlantısı konusunda yeterli bir alt yapıya sahip olmamak.

2- Yasal Düzenlemeler ve Değişiklikler

Sürekli değişen vergi ve muhasebe mevzuatına uyum sağlamak, muhasebeciler için büyük bir yük oluşturuyor.  Kanun yapıcının ihtiyaçlarından kaynaklanan kanunların sıklıkla değiştirtmesi, kanun maddelerinin idarece nasıl anlaşılacağının tebliğ ve özelgeler yoluyla açıklanması, kanun maddesinin kapsamını aşacak büyüklükte ve bazen nitelikte olmaktadır. Kanun yapıcı, bir kanunu yapmadan önce taraflarca tartışabilecek ve belirli bir uzlaşmaya gelecek şekilde düzenlemelidir. Aynı zamanda yasallaşan kanunların bir oryantasyonu (uyum süreci) olmalıdır. Bu süreç boyunca tarafları hazırlamalı, öncelikle muhasebecileri ilgilendiren konularda açıklayıcı, anlaşılır, güvenilir ve karşılaştırılan bilgileri ortaya çıkaran bir eğitim süreci olmalıdır.

3- Mesleki Yetkinlik ve Eğitim

Muhasebecilerin mesleki yetkinliklerini sürekli olarak güncellemeleri gerekiyor. Pratik, güncel sorunlardan arınmış kendine ve mesleğine zaman ayırabilen bir meslek mensubu yaratılmalıdır. Eğitim sürekli meslektaşın kişisel yeteneklerini ve becerilerini geliştiren, uygulama örnekleriyle zenginleştirilmiş bir eğitim ortamı oluşturulmalıdır. Seminer adı altında yüzlerce insanın bir araya toplandığı eğitim adı verilen toplantılar farkındalık yaratmaktan, bazen de kafa karşılık yaratmaktan öteye geçemiyor.

Ülkemizde meslek örgütlerinin talep ettiği  eğitim saatlerinin( TÜRMOB-120 Saat,KGK 120 Saat) uzun olması da meslek mensuplarının kafasında soru işaretleri oluşturmaktadır. Meslek mensuplarının, ya çok yetersiz olduğu ya da çok yönlü bir eğitim yaparak her konuda kıyısından köşesinden bir şeyler olsun olarak istenmesi. Bazen de uluslar arası zorunlulukların yerine getirilmiş olduğunun gösterilmesi. Teorik, kâğıt üstünde olsa bile. Eğitim bir zaman demektir, çok büyük maliyeti olan ve meslek mensupları için zorlukları olan bir süreç olarak bilinmektedir. ABD ‘de meslek mensuplarının eğitimi farklı eyaletlerde, saatleri farklı olsa da ortalama 40 saat olarak uygulanmaktadır. Bizim meslek mensuplarının üçte biri kadar.

4- Ekonomik Ve Finansal Krizler

 Muhasebe mesleğinin uygulanmasında en temel tutumlardan birisi muhafazakâr olmasından kaynaklanır. Belirli kuralara bağlıdır. Bu durum finansal uygulamalar ile gerçeğe uygun bir finansal tablonun hazırlanmasında, ilkelere bağlı olarak tarafların ihtiyaçlarına göre tabloların hazırlanması amaçlanmıştır. Bu durum muhasebeden daha çok finansın gelişmesinin ve onun ihtiyaçlarının çeşitlenmesinden, işletmelerin çok büyümesi ve işlem sayılarının ve çeşitlerinin artmasından kaynaklanmaktadır.

Muhasebe dünyası buna maruz kalırken diğer taraftan genel ekonomik düzeyde ve makro düzeyde krizlerin ortaya çıkmasıdır. Yerel anlamda ülkede yaşanan ekonomik krizler muhasebe uygulamalarında sürekli değişikliklerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Ekonomik dalgalanmalar ve finansal krizler muhasebecilerin iş yükünü artırmaktadır. Uygulamalarını daha karışık oluşmasına, hata yapmaya açık hale getirilmesine neden olmaktadır.  Vergi idaresinin uygulamaya ilişkin yapmış olduğu açıklamalar ekonomik ve finansal olguların tamamına yönelik sorunların çözümüne ve ihtiyacına cevap verememektedir. Uygulamada birçok farklı sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Bu durumu en yakıcı bir şekilde enflasyon uygulaması çalışmalarında meslek mensupları yaşamaktadır.   İdarenin açıklamalarının yetersiz olması, uygulama süresinin kısa ve yıllarca birikmiş, bilanço kalemlerinin bilgilerinin yetersiz, kullanılan araçların uygun hale getirilememesi ekonomik kriz dönemlerinde muhasebecileri ne kadar zor duruma düşürdüğünün en çarpıcı örneğini ülkemizde oluşturdu.

SONUÇ:

Esas olarak işletmeler için yönetişimsel faktörler ne kadar önemli ise meslek mensupları içinde yapılan işin öngörülebilir olması ve belili kurallara uygun olması önem taşımaktadır. Ekonomik ve finansal kriz dönemlerinde muhasebecilerden olağan üstü beklenti içerisinde olan tarafların, istemeseler de meslek mensuplarına angarya olarak dönmektedir. Yeterli düzeyde bilgi ve araçsallıkları sağlanmamış, belirli süreye sıkıştırılmış talepler meslek mensuplarının hata yapama kaygısını artırmaktadır.   Meslek mensubunun stresli bir çalışma ortamına sürüklenmesine, bazen de hayatını kaybetmesine neden olmaktadır.

Öncelikle, muhasebe mesleğini yapan meslek mensuplarının insanca yaşayacağı bir ortamın oluşturulması artık kaçınılmaz hale gelmiştir. Dinlenme, çalışma ve eğitim ve vb. süreçlerin makul ve kabul edilebilir bir düzey getirilmesi artık kaçınılmazdır. En temel sorunlardan birisi de iş yükü ile elde edilen kazanç arasındaki uyumsuzluk. İş çok kazanç az.

Meslek mensuplarının, çalışma hayatına hazırlanmasında yukarıdaki sorunların ve benzeri birçok sorunun taraflarca karşılıklı görüler oluşturularak yapılması meslek mensubuna bir nefes aldırabilir.

Bu sorunlar, muhasebe mesleğinin gelecekte daha etkin ve verimli bir şekilde icra edilebilmesi için çözüm yollarının bulunmasını gerektiriyor.

23.08.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.