Ersin Umdu
İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı
E.SGK Müfettişi
Bilim Uzmanı
umduersin@gmail.com

Net Ücretlilerde Vergi İstisnası İşçiye Ödenmesi Gerekir Mi, Ödenirse İstisna Tutarı İşveren Tarafından Ödenen Kazanç Gibi Mi Değerlendirilir?

7349 sayılı Kanun ile 193 sayılı kanundaki asgari geçim indirimi ile ilgili 32. Maddenin kaldırılmış ve yerine 23. Maddede “Hizmet erbabının,  ödemenin  yapıldığı  ayda  geçerli  olan  asgari  ücretin  aylık  brüt tutarından  işçi  sosyal  güvenlik  kurumu  primi  ve  işsizlik  sigorta  primi  düşüldükten  sonra  kalan tutarına  isabet  eden  ücretleri” yönünde vergi istisnası getirilmiştir.

Vergi istisnasının nasıl uygulanacağı ile ilgili Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 319 no’lu tebliğ taslağı yayınlanmıştır. (yazının hazırlandığı anda taslak yayındaydı) Taslakta söz konusu kanun hükmünün uygulanacağı örneklerle izah edilmiştir. Örnekler brüt ücretten net ücrete hesaplama modeli ile yapıldığından dolayı bütün örneklerde brüt ücret hesaplama kuralına göre işçinin kümülatif vergi matrahına göre hesaplanan vergi dilim ve oranına göre hesaplanan gelir vergisi ve yine aynı şekilde hesaplanan vergi istisnası işçinin hesaplanan net ücretine eklenmiştir.

YA NET ÜCRETLİLER…

Brüt ücret hesaplamasında kural gereği işçi adına oluşan gelir vergisi miktarı vergi oranına göre artar ve tabiatıyla da net ücret Ocak ayından başlayarak Aralık ayına kadar azalır. Yeni uygulamaya başlayacak olan vergi istisnası ise bu azalmayı azaltacak şekilde etki yaparak net asgari ücretin (4253,40TL) hesaplanacağı vergi oranları ile (AGİ gibi) artmaktadır Ancak söz konusu hesaplama net ücret hesabı için geçerli değildir. Çünkü net ücretliler de işveren işçi adına oluşabilecek bütün vergi yükünü kendisi ödemeyi taahhüt eder. Bu taahhüt gereği getirilen vergi istisnasını da kendi hesabına dikkate alabilir.

“ELİMİZDEKİ AGİ’DEN DE OLDUK”

Bu bağlamda net ücret alanlar haklı olarak, “elimizdeki AGİ’den de olduk” şeklinde serzenişleri oluştu. Her ne kadar vergi istisnası yerine gelse de uygulama usul ve esası yönünden AGİ’den farklıdır. Zira; AGİ, işçinin medeni haline (bekar, evli, çocuk sayısı, eşin çalışması) göre 193/32'e göre yapılan ekstra bir ödemeydi. AGİ tamamen ücret dışı devlet tarafından bütün işçilere tanınan bir vergi iadesiydi. Bu sebeple Yargı da birçok kararlarında AGİ'nin ücretin dışında ödenmesi gerektiğini belirtmiştir. Ancak, vergi istisnası ise daha önce izah edildiği üzere tamamen ödenecek vergi hesaplaması ile ilgili 193/23'de yapılan bir düzenleme. Bu sebeple vergi istisnasının aynı AGİ gibi ücrete yansıtılması zorunluluğu yok.

"VERGİ İSTİSNASI İŞÇİYE ÖDENİR" HÜKMÜ OLMALI

Bu konuda net ücretli alan işçilerde vergi istisnasının ücrete yansıtılması hususunda ciddi bir beklenti var. ve bu beklentinin Gelir İdaresi Bağkanlığı’nın (GİB) yayınlayacağı tebliğ ile çözüme kavuşturulması bekleniyor. Ama "GİB ücrete net veya brüt olarak bakmaz, GİB, vergi istisnasının nasıl hesaplanacağı ile ilgilenir ve amir hüküm yokken kime nasıl ödeneceğine karışmaz..." Bu durum kanunla düzeltilmesi gerekirdi. Ancak, bilindiği üzere, 7349 SK ile 193/23'e eklenen bentte "VERGİ İSTİSNASI İŞÇİYE ÖDENİR" şeklinde bir hüküm yok. Bu sebeple net ücretlilere vergi istisnasının yansıtılması ile ilgili bir çözüm olacaksa bu çözüm; söz konusu Kanuna böyle bir cümlenin eklenmesi ile olur. Diğer türlü bu çözüm TEBLİĞ ile olmaz.

NET ÜCRETLİLERDE VERGİ İSTİSNASININ İŞÇİYE ÖDENMESİ HALİNDE ÖDENEN İSTİSNA MİKTARI SGK VE VERGİYE TABİ OLUR MU?

Yukarıda ayrıntılı izah ettiğim üzere, net ücrette vergi istisnasının işçiye ödenip ödenmeyecegi hususunda tartışma varken bir de net ücretlilerde istisnanın işçiye ödenmesi halinde ödenen miktarının; işveren tarafından bir ödeme gibi degerlendirilip SGK ve VERGİ'ye tabi olup olmayacağı yönünde de tartışma yapılmaktadır.

Bence işçi net ücretli işçiye ödenen vergi istisnasının SGK ve VERGİ'ye tabi olmaması gerektiği yönünde düşünüyorum...

Ancak, bu konuların muallakta olmaması için hem 5510 SK'na hem de 193 SK'na "vergi istisnasının işçiye ödenmesi halinde sigorta priminden/vergiden muaftır" şeklinde maddeler eklenmesi gerekir... Ya da kanuni düzenleme olmayacaksa bile T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı bu muafiyet için yazılı görüş vermeli...

Her iki Kurum da kanun yokken böyle bir görüş vermeye yanasmayacakları için net ücret anlaşması ile işçi çalıştıran işyerlerine tavaiyem işçilerinize yapacağınız ücret zammında söz konusu vergi istisnasını işçiye yansıtacak şekilde planlama yapmanızdır. Diğer türlü AGİ mantığı gibi ücretin üzerine vergi istisnası gibi ödeme yapmanız olası SGK veya VERGİ teftislerinde işveren tarafından yapiln ödeme olarak kabul edilir...

11.01.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.