Ersin Koçakoğlu
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
ekocakoglu@hotmail.com

2024 Yılında Ücret Geliri ve Yıllık Gelir Beyannamesi

Ücret gelirinin genel vergilendirme sistemi, işverenler tarafından nakden veya mahsuben ödeme anında tevkif yoluyla yapılmakta ve beyan edilmektedir. Ücretliler tarafından 2024 yılında tek veya birden fazla işverenden elde edilen tevkifata tabi ücret gelirleri ile tevkifatsız ücret gelirleri şayet gelir vergisinden istisna edilmemişse ve yıllık olarak belirlenen beyanname verme sınırını aşıyorsa Mart/2025 ayında yıllık beyanname verilecektir.

2024 Yılında Tek/Birden Fazla İşverenden Tevkifatlı/Tevkifatsız Ücret Geliri Olan Çalışanlar Yıllık Beyanname Verme Konusunda Nelere Dikkat Edecekler?

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan 311 seri numaralı genel tebliğe göre ücretlerin vergilendirilmesine ilişkin açıklamalar şu şekildedir:

Tek işverenden veya birden fazla işverenden elde edilen ücret gelirlerinin vergilendirilmesi ve beyanı

Tevkif suretiyle vergilendirilmiş:

• Tek işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, ücret gelirleri toplamı 103'üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2024 yılı için 3.000.000 TL) aşması,
• Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2024 yılı için 3.000.000 TL) aşması,
• Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2024 yılı için 230.000 TL) aşması hâlinde,

ücret gelirleri yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

• Birden fazla işverenden ücret alınması hâlinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenebilecektir.
• Ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceği kendi içinde değerlendirilecek olup, diğer gelirlerin bulunması hâlinde bu gelirler hesaplamaya dâhil edilmeyecektir. Diğer gelirlerin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde de ücret gelirleri hesaplamaya dâhil edilmeyecektir.
• Yıllık beyanname verilmesi durumunda, eğitim ve sağlık harcamaları ile bağış ve yardımlar gibi bazı harcamaların da beyan edilen gelirden indirim konusu yapılması mümkündür.
• Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir.
• Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri (diğer ücretler hariç), tutarı ne olursa olsun aynı Kanunun 95'inci maddesi hükmüne istinaden yıllık beyannameyle beyan edilecektir.

Özel sektör iş yerlerinde birden fazla işverende çalışanların durumu

1-) Aşağıdaki hâllerde, hizmet erbabının ücretlerinin birden fazla işverenden elde edildiği kabul edilir:

• Bir özel sektör işvereninin yanında çalışan hizmet erbabının, yıl içerisinde bu işverenden elde ettiği ücretinin yanı sıra, başka bir özel sektör işvereninden ya da kamu kurum veya kuruluşundan da elde ettiği ücret gelirleri.
• Aynı takvim yılı içinde bir özel sektör işvereninin yanında çalışmakta iken, işten ayrılarak başka bir özel sektör işvereninin yanında ya da kamu kurum veya kuruluşunda çalışmaya başlanılması nedeniyle elde ettiği ücret gelirleri.
• Aynı takvim yılı içinde, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin yanında çalışan hizmet erbabının, söz konusu mükelleflerin ortağı oldukları iş ortaklığı veya adi ortaklıklar bünyesinde çalışmaya başlamaları hâlinde elde ettikleri ücret gelirleri.

2-) Hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret geliri elde etmesi durumunda her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı vergilendirilecek olup ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeyecektir. Hizmet erbabının işveren değişikliği yapması durumunda, yeni işverenden alınacak ücret, eski işverenden aldığı ücret matrahı ile ilişkilendirilmeden sıfır matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

3-) Aşağıdaki hâllerde, hizmet erbabının ücretlerinin tek işverenden elde edildiği kabul edilir:

• İki ayrı özel sektör firmasının birleşmesi (devir, nev’i değişikliği ve bölünme hâlleri dâhil).
• 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan yerlerde çalışan hizmet erbabının, yıl içinde alt işvereninin değişmesi.
• Ortaklık hâlinde faaliyette bulunan iş yerlerinde, ortaklardan herhangi birinin değişmesi.

4-) Aynı takvim yılı içinde tek işverenden elde edildiği kabul edilen ücretler, kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

5-) Yıl içerisinde işveren değiştiren hizmet erbabı, ücret gelirine ilişkin gelir vergisi matrahını yeni işverenine bildirmek suretiyle ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak vergilendirilmesini talep edebilir. Yıl içinde birden fazla işverenden elde ettiği ücret gelirleri kümülatif matrah dikkate alınarak vergilenen hizmet erbabının bu gelirlerini yıllık beyannameyle beyan etme yükümlülüğü bulunması durumunda, yıllık beyannamede bildirilen matrah üzerinden hesaplanan gelir vergisinden kümülatif matrah dikkate alınmak suretiyle tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir.

İstisna kapsamında ücret geliri elde edenlerin durumu

Türk Uluslararası Gemi Sicilinde kayıtlı gemilerde ve yatlarda çalışan personele ödenen ücretler ile Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmiştir. Anılan Kanunlar kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Dolayısıyla, istisna kapsamındaki bu ücretlerin beyan edilmesi ve beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması söz konusu değildir.Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca bölgede çalışanların ücretlerinden ve Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerinden kesilen gelir vergisi verilen muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilerek işverene kalmaktadır.

Bu kapsamda çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılması nedeniyle, bu ücretlerin de beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer Kanunlarda ücret gelirlerine ilişkin yer alan gelir vergisi istisnalarında da aynı uygulama geçerli olacaktır.

Gelir Vergisi Tarifesi (Ücret Gelirleri)

• 110.000 TL'ye kadar %15
• 230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL, fazlası %20
• 870.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL, fazlası %27
• 3.000.000 TL'nin 870.000 TL'si için 213.300 TL, fazlası %35
• 3.000.000 TL'den fazlasının 3.000.000 TL'si için 958.800 TL, fazlası %40

oranları uygulanır.

2024 Yılında Ücret Geliri Elde Eden Ücretlilerden Muhtemelen Yıllık Beyanname Verecek Olanlar Kimlerdir?

2024 yılında tek ve/veya birden fazla işverenden tevkifatlı veya tevkifatsız olarak ücret geliri elde eden ve beyanname verme sınırının aşılması nedeniyle Mart/2025 ayında yıllık beyanname verecek muhtemel ücretliler şöyledir;

• Tek/birden fazla işverenden ücret alan ücretliler, yıl içinde işveren değiştiren ücretliler,
• Kamuda üst düzey görevlerde bulunup yüksek maaş alan ve aynı zamanda yönetim kurulu üyeliğinden de huzur ücreti alan ücretliler,
• Özel sektörde holdinglerde ve büyük şirketlerde üst düzeyde ücret geliri elde eden CEO/CFO/COO/CMO’lar, genel müdürler, icra kurulu başkanları,
• Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleri, tasfiye memurları,
• Akademisyenler ve öğretim üyeleri, bilirkişiler, resmi arabulucular, eksperler, yarışma jürisi üyeleri,
• Ücret geliri elde eden sporcular ve spor hakemleri,
• Yurtdışındaki firmalardan tevkifatsız ücret geliri olanlar, yabancı şirketlerin Türkiye’deki irtibat ofislerinde çalışıp istisna kapsamında olmayan ücret geliri olanlar,
• Gelir vergisi stopaj teşviki ve istisna kapsamında ücret geliri olanlar (4490, 4691, 5746, 3218 sayılı Kanunlar),
• Türkiye’de tevkifatsız ücret geliri elde eden ücretliler (2024 yılı için asgari ücretin yıllık gelir vergisi matrahı olan 204.025,44 TL’yi aşanlar),
• Yabancı elçilik ve konsolosluklardan tevkifatsız ücret alanlar (204.025,44 TL’yi aşanlar),
• Tevkifatsız ücret geliri elde eden dar mükellefler.

Sonuç Olarak 2024 Yılında Ücret Geliri Olan Ücretli Ne Yapacak?

2024 yılında ücret geliri olan kişilerin beyan dönemi olan Mart/2025 ayına kadar bazı hesaplamaları yapmasında ve bazı belgeleri temin etmesinde fayda vardır.

• Ücretli 2024 yılında tek veya birden fazla işverenden aldığı ücreti ayrı ayrı toplayacak,
• Yıllık beyanname verme sınırlarına göre beyanname verip vermeyeceğini belirleyecek,
• Ücretli, yurtiçinden ve yurtdışından elde ettiği ücret gelirinden tevkifat yapılıp yapılmadığını tespit edecek,
• Yurtdışından tevkifatsız olarak elde ettiği ücretin, GVK’nın 23/14. Maddesine göre istisna kapsamında olup olmadığını öğrenmeli,
• Yıl içinde aldığı ücret üzerinden yapılan tevkifatları toplayacak (çünkü hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde ödenen vergiler mahsup edilecek),
• Ücretlinin kendisi, eşi ve çocukları engellik indiriminden yararlanma hakkı varsa (engellilik indiriminden yıl içinde yararlanmadıysa) indirim tutarını hesaplayacak,
• Kendisi, eşi ve çocukları adına ödediği hayat/şahıs sigorta primlerini toplayacak,
• Yapmış olduğu bağış ve yardımlar varsa bunların belgesini ve tutarını hazırlayacak,
• Kendisi, eşi ve çocukları adına eğitim ve sağlık kuruluşlarına yaptığı ödemeleri toplayacak ve belgesini alacaktır.

Tüm bunlardan sonra Mart/2025 ayında yani beyannamenin verileceği ayda, şayet yıllık beyanname verilmesi gerekiyorsa, Gelir İdaresinin ücretli için Hazır Beyan Sisteminde hazırlamış olduğu beyannameyi inceleyecek ve girilen bilgiler doğru ise beyannameyi onaylayacak, bilgiler eksik ve hatalı olduğuna inanıyorsa gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra beyannameyi onaylayacaktır. Unutmadan 2024 yılı ücret geliri için Mart/2025 ayında Gelir Vergisi Beyannamesi verilmesi durumunda, tahakkuk fişinde vergi ile beraber 70 Seri No'lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği gereğince 672,40 TL’de damga vergisi olacak ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenecektir.

2024 yılında ücret geliri olup yıllık beyanname verip vermeyeceği konusunda detaylı bilgi edinmek isteyenlerin, Vergi İletişim Merkezini (189) arayıp bilgi alması mümkün bulunmakta olup ayrıca Gelir İdaresinin internet sayfasında yayınlanmış olan 2024 yılı Ücret Geliri Elde Edenler İçin Vergi Rehberini ve özet bilgiler içeren ücret gelirinin beyanına ilişkin İnfografiği incelemesinde fayda vardır.

24.02.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.