Ersin Akçay
Vergi Müfettiş Yardımcısı
Vergi Denetim Kurulu
ersinakcay06@gmail.com

OHAL Kapsamında Hazineye Devredilen Şirketlerden Olan Alacaklar Değersiz veya Şüpheli Alacak Olarak nitelendirilebilir mi?

Olağanüstü Hal döneminde kapatılan veya el konulan şirket, kurum ve kuruluşlardan olan alacaklar kapsamında karşılık ayırarak gider yazılıp yazılmayacağı vergisel açıdan tereddütler yaşanmaktaydı. İlerleyen bölümlerde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu,670 ve 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ve kısa zaman önce yayınlanan mukteza ile bu tereddütleri gidererek ve özet bir şekilde açıklamaya çalışacağız.

Değersiz Alacaklar, Vergi Usul Kanunu’nun 322. Maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu madde hükmüne göre;

- Kazai bir hükme,

- Veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkân kalmayan alacaklar, değersiz alacak olarak kabul edilir. Değersiz alacaklar, bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybederler ve mukayyet değerleriyle zarara geçirilerek yok edilirler. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin bu madde hükmüne giren değersiz alacakları, gider kaydedilmek suretiyle yok edilirler. Kanun lafzından anlaşıldığı gibi değersiz alacak için gerekli şartlar; alacak ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olmalıdır ayrıca tahsil imkânsızlığı yargı kararı veya kanaat verici bir belge ile ispat edilmelidir.

Şüpheli Ticari Alacaklar ise Vergi Usul Kanunu 323.maddesi uyarınca;

“Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

- Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar,

- Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar şüpheli alacak sayılır. Şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir. Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder. Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir.” Şüpheli ticari alacak için;

-)Alacağın ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmalıdır,

-) Bilanço esasında defter tutulmalıdır

-) Alacak teminatsız olmalıdır

-) Alacak dava veya icra safhasında olmalıdır

-) Alacak dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olmalıdır.

Bunun yanı sıra, şüpheli alacaklar için dava veya icra takibine başlanıldığı yılda karşılık ayrılması gerekmekte olup, şüpheli hale geldiği hesap döneminde karşılık ayrılmayan alacaklar için daha sonraki dönemlerde şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün olmamaktadır. Bir alacağın dava safhasında olduğunun kabulü için ise, mahkemeye dava, icraya takip için dilekçe verilmiş olması, ancak gerek mahkemeye gerek icraya yapılan başvuruların ciddiyetle takip edilmesi gerekmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 22.03.2017 tarihinde yayınlanan muktezada 17.08.2016 tarihli ve 29804 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan 670 ve 29.10.2016 tarihli ve 29872 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan 675 nolu Kanun Hükmünde Kararnamelere atıf yapılarak ilgili kararnamelerde özetle ilgili alacaklara karşı dava ve icra takibi bu khk hükümleri uyarınca yapılamadığı, söz konusu alacaklar için kanun hükmünde kararnamelerde belirtilen usuller dairesinde hak sahiplerine ilgili idarelere başvurularını yaparak alacaklarını takip etmek imkanı getirilmiştir. Bu sebepten dolayı şüpheli alacak karşılığı ayırmanın mümkün olmadığı ve ilgili dairelere yapılacak takibat sonuçlanmadan bu alacakların değersiz alacak vasfını kazanmadığı ifade edilmiştir.[1]

 

---

[1] 22.03.2017 tarih ve 11395140-105[VUK-1-20246]-80088 sayılı özelge

16.05.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.