Prof.Dr. Ersan Öz
PAÜ İİBF Maliye Bölümü Öğretim Üyesi
http://www.ersanoz.com
ersanoz@pau.edu.tr

MTV'deki Adaletsizlik ve Taşıt Politikası

Motorlu Taşıtlar Vergisi 197 sayılı kanunla 23/2/1963 tarih ve 11342 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Mart 1963’te yürürlüğe girmiş spesifik karakterli bir servet vergisidir. MTV’nin spefisik bir vergi olmasının nedeni, motorlu araçların yaşına, motor hacmine, oturma yerine, azami kalkış ağırlığına gibi göstergelere bakılarak verginin belirleniyor olmasındandır. Motorlu Taşıtlar Vergisinin mükellefi; trafik, belediye veya liman sicili ile Ulaştırma Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişilerdir.

Motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti motorlu taşıtların trafik, liman veya belediye sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescili ile başlar. Vergi, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından her yıl Ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayılır. Tahakkuk ettirilen vergi, ayrıca mükellefe tebliğ olunmaz ve vergi tahakkuk ettirilen günde tebliğ edilmiş sayılır. Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenir. Takvim yılının ilk altı ayında, taşıtın bünyesinde bir değişiklik olması veya verginin artırılması veya azaltılması halinde ikinci taksit, yeni duruma göre ödenir.

Her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki yılda uygulanan vergi miktarları o yıl için Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında artırılır. Bakanlar Kurulu; yeniden değerleme oranının % 50 fazlasını geçmemek, % 20’sinden az olmamak üzere yeni oranlar tespit etmeye yetkilidir.

2007 Yılında Geçerli (I) Sayılı MTV Tarifesi

Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile motosikletler aşağıdaki (I) sayılı tarifeye göre vergilendirilecektir.
 

Motor Silindir Hacmi (cm3)	Taşıtların Yaşları İle Ödenecek Yıllık Vergi Tutarı (YTL)
	1 – 3  yaş	4 –  6 yaş	7 – 11 yaş	12 – 15 yaş	16 ve yukarı yaş
1-Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri
1300 cm3 ve aşağısı	328,00	229,00	130,00	98,00	38,00
1301 - 1600 cm3 e kadar	524,00	393,00	229,00	163,00	64,00
1601 - 1800 cm3 e kadar	920,00	722,00	426,00	261,00	103,00
1801 - 2000 cm3 e kadar	1.446,00	1.117,00	657,00	393,00	157,00
2001 - 2500 cm3 e kadar	2.170,00	1.578,00	986,00	591,00	236,00
2501 - 3000 cm3 e kadar	3.025,00	2.631,00	1.645,00	887,00	328,00
3001 - 3500 cm3 e kadar	4.606,00	4.144,00	2.498,00	1.249,00	460,00
3501 - 4000 cm3 e kadar	7.238,00	6.251,00	3.684,00	1.645,00	657,00
4001 cm3 ve yukarısı	11.845,00	8.883,00	5.263,00	2.368,00	920,00

Yukarıdaki tabloda ödeyecekleri vergilerin belirtildiği bazı binek otomobillerin şu an itibariyle geçerli olan anahtar teslim perakende satış fiyatları ve ödeyecekleri motorlu taşıtlar vergileri aşağıdaki tabloda belirtilmektedir.
 

Aracın Cinsi	Model Yılı	Motor Hacmi	Anahtar Teslim Satış	Ödenecek Yıllık MTV
Opel Vectra 1.6i	2008	1600 cc	56.346 YTL	524 YTL
Opel Vectra 2.0	2001	2000 cc	13.000 YTL	657 YTL
Ford Focus Ghia 1.6i	2008	1600 cc	39.487 YTL	524 YTL
Ford Focus Ghia 2.0	2001	2000 cc	16.000 YTL	657 YTL

Kaynak: İlgili markaların web sitelerindeki satış fiyatlarından yararlanılmıştır.

Burada dikkati çeken en önemli husus, yaşanan adaletsizliktir. Tablodan görüldüğü üzere 1600 cc 2008 model Opel Vectra otomobilin satış fiyatı 56.346 YTL olup, ödeyeceği MTV yıllık 524 YTL’dir. 2000 cc fakat 2001 model opel vectra otomobilin piyasadaki ikinci el satış fiyatı ise 13.000 YTL’dir, ancak ödediği vergi yıllık 657 YTL’dir. Bu durum büyük bir adaletsizliğe sebep olmaktadır. Bütçesi daha yüksek model ve dolayısıyla daha pahalı bir otomobil almaya müsait olan vatandaş daha az vergi öderken, bütçesine göre daha düşük modelden fiyatı da daha düşük bir otomobil alan vatandaş daha yüksek vergi ödemekte ve olması gerekenden daha fazla vergi yükü altında ezilmektedir. Bu kesimin yaşadıkları bir başka problem ise, araçları 2000 motor olduğu için ve vergisi yüksek olduğundan, araçlarını satarlarken düşük fiyatlardan satmak zorunda kalmakta ve zorlanmaktadırlar. Problemin nedeni ise, motor hacminin spesifik anlamda daha belirleyici olmasından kaynaklanmaktadır. Burada asıl belirleyici olması gereken kasko değerleridir. Motorlu taşıtlar, kasko değerlerine göre vergilendirilebilir hale getirilmelidir. Bir diğer problem ise, yaş aralıkları 1-3 (3 yıl), 4-6 (3 yıl) giderken, 7-11 (5 yıl) şeklinde devam etmesidir. 7-11 aralığı da 7-9 şeklinde değiştirilebilir.

Bu durum aslında en başta Anayasaya aykırılık anlamında bir probleme de neden olmaktadır. Çünkü Anayasa’nın 73. maddesinin ikinci fıkrasına göre “Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı maliye politikasının sosyal amacıdır”. MTV uygulamasındaki yukarıdaki fiili durum, vergi yükünün adaletsiz dağılmasına sebep olmaktadır.

Motorlu taşıtların vergilendirilmesinde benimsenecek vergi politikası da, ülkedeki taşıt kompozisyonu açısından çok önemlidir. Hatırlanacağı üzere yakın geçmişte, 20 yaşın üzerindeki otomobillerin trafikteki dolaşımının ortadan kaldırılması amacıyla düzenlemeler yapılmış ve sözkonusu yaş üzerindeki otomobillerin teslimi ve trafikten kaydının silinmesi şartıyla sahiplerine “Hurda İndirimi” hakkı tanınmıştır. Bu hak, ülkemizdeki taşıt kompozisyonunun yenilenmesine önemli katkılar sağlamıştır. Aynı paralelde düşünecek olursak, motorlu taşıtlar üzerindeki vergilerin daha kabullenilebilir bir hale getirilmesi, hem yeni araç alımını teşvik edecek hem de MTV’deki ödeme gecikmelerinin önüne geçerek vergi idaresinin alacağını bir an evvel tahsil etmesine imkan tanıyacaktır. 1 Ocak 2008 gelmeden ve yeni tarifeler açıklanmadan ilgili düzenlemelerin yapılmasının fayda sağlayacağı kanaatindeyiz.

 

25.12.2007

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.