Erkan Pala
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilirkişi
erkanpala@yahoo.com

İflas Ertelemesi ve Konkordato Da Özellikli Durumlar

OHAL kapsamında 31.07.2016 tarihinde yayınlanan 669 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. Maddesi ile sermaye şirketlerinin iflas erteleme talebinde bulunması ve mahkemelerce iflas ertelemeye karar verilmesi engellenmiş ve konkordato yeniden gündeme gelmiştir. 15.03.2018 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan İcra ve İflas Kanunun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun ile konkordato yolunda değişiklikler yapılarak günümüze uyarlanması amaçlanmıştır.

İflasın ertelenmesi, pasifleri aktiflerinden fazla olan, diğer bir deyişle borca batık durumda olan bir anonim şirketin (TTK md. 324) belli koşullarla geçici olarak iflasına karar verilmesini önlemek, diğer bir deyişle iflas kararı verilmesini gerektiren borca batıklığı ortadan kaldırmak, şirketin durumunun ıslahı ve şirketin bir tüzel kişi olarak varlığını ve faaliyetini sürdürmesini sağlamak amacıyla getirilmiş bir kurumdur.  Bu kurum esas itibariyle şirketin ve pay sahiplerinin çıkarlarını korumaya hizmet etmekle beraber alacaklıların da korunması sağlanmış olur. Böylece, iflasın ertelenmesi ile şirket ve alacaklı menfaatlerine aynı oranda hizmet edilmiş olur.

Özellikle alacaklıların ihlal edilmesini ve kurumun kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla İcra İflas Kanunu’nun iflas ertelemeyi düzenleyen hükümlerinde bazı değişikliklere gidilerek iflasın ertelenmesi yerine alacaklıların sürece daha fazla dahil olduğu konkordato imkanı getirildi. 

Konkordato Nasıl İlan Edilir

Mali durumu bozulan borçlu, konkordato projesi ile İcra Tetkik Mercii Hakimliği’ne, konkordato hükümlerinden faydalanmak amacıyla başvuruda bulunur. Borçlunun gerekli şartları taşıdığı sonucuna varılması durumunda borçluya konkordato süreci tayin edilir ve komiser atanır. Borçlu borçlarının en az %50’sini ödemeyi taahhüt etmelidir. Şartların oluşması ile birlikte tetkik mercii borçluya en fazla üç ay konkordato süresi verir. Bu süre içinde borçlu tarafından teklif edilen konkordato alacaklılar tarafından incelenir. Anlaşmanın olması için konkordato, borçlunun alacaklılarının 2/3’ü ile (bu orana denk gelen alacaklıların alacak tutarının da borçlunun borçlarının 2/3’ü oranında olması gerekir) gerçekleşmesi gerekmektedir. Borçlu taraf alacaklı tarafa, borcunun belli bir kısmını ödeyebileceğini söyler ve eski borçtan vazgeçerek bu miktarı kabul etmesini talep edecektir. Alacaklıların 2/3’ünün söz konusu teklifi kabul etmesi durumunda, borçlu kabul edilen kısmı ödeyerek borçlarının tamamından kurtulabilecektir.

Şüpheli Alacak Karşılığı uygulamasını VUK’a ve İcra İflas Kanununa göre incelersek,

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 06.05.2016 Tarih ve 27575268-105[323-2015-461]-6734 sayılı özelgede, iflasın ertelenmesi kararının firmadan alacağı olanların alacaklarını tahsil etme imkânını ortadan kaldırmadığını, sadece icra takiplerini engellediğini ve İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca bu kararın dava açsın açmasın tüm alacaklılar bakımından sonuç doğuracağını, bu itibarla, iflası ertelenen şirketten tahsil edilemeyen ve kanuni takibe de imkan olmayan alacaklar için mahkemece iflasın ertelenmesine ilişkin kararın verildiği hesap döneminde şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılmasının mümkün olduğu belirtilerek “Buna göre, .../.../2014 tarihinde icra takibine konu edilen çekler için, takibe başladığınız yıl içerisinde şüpheli ticari alacak karşılığı ayırmanız gerekmekte olup, sonraki yıllarda karşılık ayırmanız mümkün bulunmamaktadır.” hükmüne yer vermiştir.

Ancak konkordato uygulaması için söz konusu husus geçerli değildir. Yukarıda anlatıldığı üzere konkordato uygulamasında alacaklı ile borçlu arasında bir anlaşma gerçekleşmektedir. Alacaklı, alacağı tutardan vazgeçerek borçlunun teklif ettiği yeni tutarı kabul etmektedir. Bu bağlamda eski borç ile yeni borç arasında oluşan fark kadar bir alacağından vazgeçmektedir. Kendi rızası ile vazgeçtiği bu alacağı için, VUK hükümlerince belirtilen şüpheli karşılık ayırmanın şartları oluşmamaktadır. Bundan dolayı vazgeçtiği alacak için şüpheli alacak karşılığı ayıramayacaktır.

Vazgeçilen alacağın, borçlu tarafından kâra aktarılma süresi üç yıldır. Vazgeçilen alacağın borçlunun defterlerinde özel bir karşılık hesabında bekletilme süresi üç yıl olup, pasifte karşılık hesabında izlenen, ödenmesi zorunluluğu hukuken ortadan kalkmış olan borç, üç yıl içinde işletmenin doğacak zararlarını karşılamak için kullanılacaktır.

Vazgeçilen alacak üç yıl içinde meydana gelen zararlarla kapatılamazsa, üçüncü yılın sonunda fon hesabı dönem kârına aktarılacaktır.

İtfa süresi olan üç yılın başlangıcının belirlenmesinde; konkordato anlaşmasının ticaret mahkemesince onaylandığı, sulh anlaşmasının yapıldığı tarih esas alınmalıdır.

Konkordato Karşısında İşçinin Durumu

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun “İşverenin Ödeme Aczine Düşmesi” başlıklı Ek 1. maddesinde “Bu Kanun’a göre sigortalı sayılan kişileri hizmet akdine tabi olarak çalıştıran işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir ücret garanti fonu oluşturulur.” hükmüne yer verilmiştir.

Ücret garanti Fonu’ndan yararlanma koşulları, İş Kanunu’na tabi bir işyerinde çalışma ve 4447 sayılı Kanun’a tabi sigortalı olma ve son bir yıl içerisinde aynı işyerinde çalışmış olma şeklinde ifade edebiliriz. Diğer bir ifadeyle işçinin Ücret Garanti Fonu’ndan yararlanabilmesi, adına işsizlik sigortası primi kesilmesi koşuluna bağlıdır. Bunun yanı sıra diğer bir önemli husus da işçiye ödenecek ücret miktarının temel ücret alacağı olması gerektiğidir. İşçinin fondan yararlanmasının diğer bir koşulu ise müracaattır. İşçinin ücret alacağının doğduğu ve işverenin ödeme aczine düştüğünü gösteren işçi alacak belgesiyle birlikte beş yıl içerisinde fona müracaatı gerekmektedir.

Kaynakça

 http://archive.ismmmo.org.tr/docs/duyuru/6102_ttk_islenmis_degisiklikler_1.pdf

https://www.dunya.com/ekonomi/iflas-erteleme-kazani-kayniyor-haberi-318746

02.11.2018

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.