Erkan Pala
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilirkişi
erkanpala@yahoo.com

Muhasebe Mesleğinde Etik ve Ülkemizdeki Uygulamalar

27 Mart 2014 Tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Eğitimi ve Etik Sözleşme Yapılması Hakkında Tebliğ"  ile etik öğrenme yönünde isteklilik yaratarak, etik eğitimi ve etik davranış gelişimini sağlamak üzere, muhasebe meslek mensupları ile bunların bağlı oldukları meslek odası arasında yapılacak etik sözleşmenin ve sözleşme yapılması öncesinde meslek mensubunun tabi olacağı etik eğitiminin usul ve esaslarını belirlemektir.

Öncelikle meslek etiğinin tanımından başlamak gerekirse, belirli bir meslek grubunun,mesleğe ilişkin olarak oluşturup koruduğu; meslek üyelerine emreden, onları belirli bir şekilde davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan,meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür.(1)

Bu çerçevede ilk uluslararası çalışmalar Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu(IFAC) tarafından 1990 yılında başlatılmıştır. IFAC daha sonra 1998 yılında Muhasebe Mesleği için Meslek Etiği Kurallarını yayımlamıştır. Ülkemizde ise Türmob tarafından 2001 yılında S.M.M.M. ve Y.M.M. Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek kararı olarak yayımlanmıştır. 2007 yılında ise Türmob tarafından Meslek Mensuplarının uyacakları Etik İlkeler Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır. Ayrıca 2009 yılından itibaren her yıl Türmob tarafından Türkiye Etik Kongreleri düzenlenmektedir.

Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ ile beraber Muhasebe Meslek Mensupları uzaktan eğitim ve yüz yüze eğitim yöntemleriyle Etik Eğitimine tabi tutulacaklardır. Bu eğitimde;

a) Etik bilgisi;

1) Muhasebede etik beklentiler ve tehditler,

2) Muhasebe skandalları ve itibar ile güvenin yeniden kurulmasının önemi,

3) Etik Teoriler,

4) Ahlaki Gelişim Teorisi,

5) Muhasebede ahlaki düşünce geliştirme.

b) Etik duyarlık;

1) Mesleki nitelikler,

2) Muhasebede Etik Standartlar ve ahlaki davranış kuralları,

3) Meslek Mensubunun mesleğe olan sorumluluğu,

4) Meslek Mensubunun müşteriye olan sorumluluğu,

5) Meslek Mensubunun kamuya olan sorumluluğu,

6) Disiplin suçları.

c) Etik karar verme;

1) Etik karar verme modelleri,

2) Muhasebede etik sorunlar,

3) İlke bazlı yaklaşım ve mesleki yargı,

4) Denetçinin bağımsızlığı,

5) Gerçeğe uygun finansal raporlamanın önemi ve kazançların yönetimi,

6) İşletmelerde sosyal sorumluluk muhasebesi ve sosyal raporlama,

7) İşyeri etiği,

8) Kültürlerarası etik,

9) İşletmelerde etik ortam ve kurumsal yönetişimin önemi,

10) Muhbirlik politikası.

konularının eğitimleri verilecektir.

Bu eğitimlerde Eğitim bedelleri Birlik tarafından belirlenir.Belirlenen bu tutar memur maaş taban aylığı katsayısının elli sayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutardan çok olamaz. Etik eğitiminin bedelinin belirlenmesi durumunda bu bedel, eğitime kayıt öncesinde Birlik tarafından belirlenerek duyurulan banka hesaplarına katılımcı tarafından yatırılır. Belirlenmiş eğitim bedelinin ödenmemesi durumunda eğitim kaydı yapılmaz.

Sonuç olarak, bu yayımlanan tebliğ ile uzun zamandır Türmob tarafından çıkartılan yönetmelikler ve her yıl düzenlenen Etik Kongreleri bir noktaya gelmiştir.  Ülkemizde ve dünyada yaşanan şirket ve muhasebe skandalları, muhasebe ve denetim ile ilgili yasaların her zaman yeterince etkili olmadığını ve bunun yanı sıra mesleki etik kuralların önemini açıkça ortaya koymuştur. Genelde toplumlarda şirket yolsuzluklarında sorumlu olarak denetçiler ve muhasebe meslek mensupları hedef gösterilmiştir. Bu yayımlanan tebliğ ile dürüstlük, tarafsızlık,mesleki özen, gizlilik ve davranış etik ilkelerin ve dolayısıyla muhasebe mesleğinin temel taşlarından biri olmuştur.

Erkan PALA

KAYNAKÇA,

(1) Örgütlerde Etik Davranışlar, Yönetimi ve Bir Uygulama Çalışması, Çiğdem Kırel

TURMOB, 3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ve Disiplin Yönetmeliği, 

Resmi Gazete, 27 Mart 2014 Tarih 28954 Sayı.

Melih Baş, “Muhasebe ve Denetim Mesleğinde Etik, Bağımsızlık ve Tarafsızlık”, Mali Çözüm, 2001,

14.04.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.