Erkan Kipik
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
malimusavirerkankipik@gmail.com

Yenileme Fonu Nedir? Özellik ve Avantajları Nelerdir?

VUK’un ‘‘Amortismana Tabi Malların Satılması’’ başlıklı 328. maddesi uyarınca; “Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde alınan bedel ile bunların envanter defterinde kayıtlı değerleri arasındaki fark kar ve zarar hesabına geçirilir. İşletme hesabı esasında defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu farkı defterlerinde hasılat veya gider kaydederler. Amortisman ayrılmış olanların değeri ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan meblağdır.

Yenileme fonu, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin (örneğin, makine, araç, bina) satışından elde edilen kârın, aynı türden yeni iktisadi kıymetlerin alımında kullanılmasını teşvik eden ve bu sayede vergi ertelemesi avantajı sağlayan bir uygulamadır. Bu yöntemle, satıştan doğan kâr, yeni alınan iktisadi kıymetin amortismanından düşülerek vergi matrahı azaltılır.

YENİLEME FONUNUN TEMEL ÖZELLİKLERİ

• Bilanço Esasına Göre Defter Tutma: Yenileme fonu uygulamasından sadece bilanço esasına göre defter tutan mükellefler yararlanabilir. İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar ve serbest meslek erbabı bu fondan faydalanamaz.
• Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin Satışı: Satılan iktisadi kıymetin amortismana tabi olması gerekir. Örneğin, boş arsa ve araziler amortismana tabi olmadığından, bunların
• Yenileme Kararı ve Süreci: Satılan iktisadi kıymetin yenilenmesinin işin mahiyetine göre zaruri bulunması veya bu konuda işletmeyi yönetenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olması gerekir. Bu durumda, satıştan elde edilen kâr, pasifte geçici bir hesapta en fazla üç yıl süreyle
• Yeni İktisadi Kıymetin Amortismanı: Yenileme fonu, yeni alınan iktisadi kıymetin amortismanlarıyla mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra, kalan değerler için normal amortisman uygulamasına devam edilir.

ÖNEMLİ NOKTALAR

• Üç Yıllık Sürenin Hesaplanması: Yenileme fonu, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte tutulabilir. Bu süre içinde yenileme gerçekleşmezse, fon tutarı üçüncü yılın vergi matrahına eklenir.  3 yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu kârlar o yılın matrahına eklenir. Vergi idaresinin aynı yıl içinde alınıp satılan iktisadi kıymet için yenileme fonu ayrılmayacağına ilişkin görüşü vardır. (Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 03.10.2008 B.07. 1GİB.0.29/2980-328-156-104534)
• Aynı Neviden İktisadi Kıymet Alımı: Satılan iktisadi kıymetin yerine alınacak yeni kıymetin aynı türden olması esastır. Örneğin, satılan bir kamyonun yerine binek otomobili alınması
• Finansal Kiralama Yoluyla Edinim: Yenileme fonu, finansal kiralama yoluyla edinilen iktisadi kıymetler için de uygulanabilir.

Sonuç itibariyle; İşletmelerin aktiflerinde yer alan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yenilenmesini teşvik etmesi ile bilinen yenileme uygulaması diğer yandan vergi planlamasında avantaj sağlamaktadır. İsteğe bağlı bir uygulama olduğu için, işletmeler yapmış oldukları kâr planlaması çerçevesinde vergi kanunlarınca kendilerine tanınan bu hakkı kullanma hakkına sahiptirler. Yenileme fonu uygulaması, işletmelerin varlıklarını güncellemelerini teşvik eden ve vergi ertelemesi sağlayan önemli seçeneklerdendir.

213 Sy. Vergi Usul Kanunu

06.12.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.