Erkan Aktürk
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
erkanakturk2@hotmail.com

Tüm Yönleriyle 7103 Sayılı Teşvik ve Uygulamada En Çok Merak Edilen Hususlar

Kayıt dışı istihdamın önüne geçebilmek ve sosyal güvenlik kurumunun gelir gider dengesinin sağlıklı işleyebilmesi için 2004 yılından beri değişik isimler adı altında teşvikler uygulanmaktadır. Teşviklerin karmaşıklığı aynı dönemde birden fazla teşviğin yürürlükte olması ve her teşvikten aranan şartların farklı olması gibi zorluklar nedeniyle beklenilen oranda teşviklerden yararlanılmamaktadır. 

Genç işsizliğin azaltılması, kadın istihdamının kolaylaştırılması ve rekabet edilebilirliği güçlendirmek adına teşviklerin uygulanması çok önemlidir ancak çalışanların brüt ücretinden kesilen SGK işçi payının işverene teşvik olarak verilmesi konunun adil olmayan eleştirilmesi gereken bir tarafıdır.

Bu yazımızda 4447 sayılı kanuna eklenen geçici 19.20. maddeleri ile sosyal güvenlik kurumu tarafından yayınlanan 2018/22 sayılı genelge çerçevesinde bir değerlendirme yapmaya, genelgenin satır aralarına sıkıştırılan bazı özellikli hususları irdelemeye çalışacağız.

PRİM VE GELİR VERGİSİ DESTEĞİNDEN YARARLANMA SÜRESİ

27/3/2018 tarihli Resmi Gazete yayımlanan 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa;  Geçici 19 uncu  ve  Geçici 20 nci,maddeler eklenerek, 01/01/2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere ilave istihdama bağlı sigorta ve işsizlik sigortası primi teşviki uygulamaları getirilmiştir.

01/01/2018 ila 31/12/2022 tarihleri arasında işe alınan ve destek kapsamına giren sigortalılardan dolayı 2022/Aralık ayı/dönemine kadar geçerli olmak üzere uygulanacaktır.

PRİM DESTEĞİNDEN YARARLANACAK İŞYERLERİ

İhale konusu iş üstelenen işyerleri hariç olmak üzere özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaktadır.

İşletmeler nace kodlarına göre,

İmalat ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren işletmeler, (Teşvik kodu.17103)

Diğer sektörler (Teşvik kodu. 27103)

şeklinde bir ayrım yapılmıştır.

ORTALAMA SİGORTALI SAYISININ HESAPLANMASI

Yürürlükte bulunan teşviklerin ortak özelliği ortalama sigortalı sayısına ilave bir istihdamın sağlanmasıdır. Her teşvikte farklı bir hesaplama sistemi bulunmaktadır. Bu teşvikten ortalama sigortalı sayısı, sigortalının işe giriş tarihinden önceki takvim yılında kuruma bildirilen toplam sigortalı sayısının bildirim yapılan ay sayısına bölünmesi suretiyle bulunacaktır.

Ortalama sigortalı sayısının hesaplanmasında gün kazanç bilgileri sıfır olarak bildirilen sigortalılar ortalama sigortalı sayısının hesaplanmasında dikkate alınmaktadır.

Çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar da hesaplanmaya dahil edilmektedir. İstirahat, ücretsiz izin, pandemi nedeniyle uygulanan kısa çalışma ve pandemi ücretsiz uygulamaları kapsamında olanlar da hesaplamaya dahil edilmektedir.

Ortalama sigortalı sayısının tespitinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlarda hesaplamaya dahil edilmektedir.

 

İlk defa tescil edilen işyeri için ortalama sigortalı sayısı hesaplanması

İlk defa tescil edilen işyerlerinde ortalama sigortalı sayısı hesaplanmayacağı için destek kapsamına giren  sigortalıların tamamından dolayı prim desteğinden yararlanabileceklerdir.

Daha önceden tescil edildiği halde kuruma prim bildirimi bulunmayan işletmelerde ortalama sigortalı hesaplanması

 Ortalama sigortalı sayısının hesaplandığı bir önceki takvim yılında kuruma aylık sigorta prim bildirgesi vermeyen işletmeler de,  ilk kez tescil edilen işyerleri gibi bir uygulamaya tabi olup destek kapsamına giren tüm sigortalılardan dolayı teşvikten yararlanabileceklerdir.

İŞYERİ YÖNÜNDEN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR.

Özel sektör işverenine ait olması. İhaleli iş alan işletmeler ve genel bütçeye dahil kamu işletmeleri bu destekten yararlanamazlar

Sigortalının kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olarak çalıştırılması,

Aylık sigorta prim bildirgesinin süresi içinde kuruma bildirilmesi,

Tahakkuk eden primlerin yasal süresi içinde ödenmesi ve yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, idari Para cezası gibi borçlarının bulunmaması.

SİGORTALI YÖNÜNDEN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR.

1/1/2018-31.12.2022 tarihleri arasında işe alınmış olması,

İşkur’a kayıtlı işsiz olması,

İşe giriş tarihinden önce geriye dönük üç aylık sürede 10 günden fazla  eski adıyla SSK, Bağkur, Emekli sandığı (4/1-a, 4/1-b,4/1-c) kapsamında kuruma prim bildirilmemiş olması gerekir.

İsteğe bağlı prim ödeyenlerin 4/a kapsamında  işe başlamaları halinde destek kapsamına alınacak olup teşvikten yararlanabilecektir.

TEŞVİKTEN YARARLANMA SÜRESİ

7103 sayılı teşviğin amaçlarından biri de genç erkeklerin ve kadınların istihdamını kolaylaştırmaktır. İşe giriş tarihi itibariyle 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile engelli sigortalılar için 18 ay olarak uygulanır. 25 yaşından büyük erkek sigortalılar için 12 ay olarak uygulanmaktadır.

İLK KEZ TESCİL EDİLEN İŞYERİ İÇİN TEŞVİKTEN YARARLANMA

İlk kez tescil edilen veya sigortalının işe giriş tarihinden önceki takvim yılında sigortalı bildirimi olmayan işyerlerinde ortalama sigortalı sayısı hesaplanamayacağından dolayı işe alındıkları ayı takip eden üçüncü aydan itibaren teşvikten yararlanmaya başlanacaktır.

İlk kez tescil edilen işyerinde mayıs 2021 tarihinde işe alınan ve destek kapsamına giren sigortalı için ağustos 2021 ayından itibaren teşvikten yararlanmaya başlanacaktır. Üç aylık bekleme süresi, teşvikten yararlanacak toplam süreden düşürülmez. Sözün kısası 3 ay işverenden 12/18 ay devletten 

ORTALAMA SİGORTALI SAYISININ SAĞLANAMADIĞI AYLARDA TEŞVİK DURUMU

Aylık sigorta prim bildirgesinin verildiği ayda, ortalama sigortalı sayısının sağlanamadığı durumlarda o ay teşvikten faydalandırılmaz daha sonraki ayda/aylarda ortalama sigortalı sayısının sağlanması halinde teşvikten yararlanmaya devam edilecektir.

Aylık prim bildirgesinin verildiği tarihte kuruma prim borcunun olması halinde teşvik kodu ile bildirim yapılmaz takip eden ayda borcun ödenmesi halinde teşvikten yararlanmaya devam edilecektir. Ortalama sigortalı sayısının sağlanamadığı, kuruma prim borcunun olması halinde teşvikten yararlanılmayan ay/aylarda teşvikten yararlanma süresinde bir uzatma söz konusu olmayacaktır.

KAPSAMA GİREN BİR SİGORTALININ İŞTEN AYRILMASI VE YENİDEN İŞE GİRMESİ HALİNDE TEŞVİKTEN YARARLANMA ŞARTLARI

Sigortalının teşvik süresini tamamlamadan işten ayrılıp yeniden işe başlaması halinde, sigortalı yönünden aranan şartlar ne ise yine aynı şartlara tabi olacaktır. Bu şartlar yukarıdan açıklandığı gibi İŞKUR’a kayıtlı işsiz olması, işe girişinden önceki son üç ayda 10 günden fazla priminin olmaması işe giriş tarihinden önceki takvim yılında kuruma bildirimi yapılan ortalama sigortalı sayısının üzerinden istihdam edilmiş olması gerekir.

Teşvik süresi tamamlamadan işten ayrılıp yeniden işe başlaması halinde 12/18 aylık süreden kalan süre kadar destekten yararlanmaya devam edecektir.

Destek kapsamına giren sigortalılar sadece bir kez destekten yararlanır. Destek süresinin tamamlanması durumunda aynı işverene bağlı işyerinde veya başka bir işyerinde bir daha bu destekten yararlanılmayacaktır.

KAPSAMA GİREN BİR SİGORTALININ AYNI İŞVERENİN BAŞKA BİR ADRESTE FAALİYET GÖSTEREN DİĞER BİR İŞYERİNDE HİZMET AKDİ SONA ERMEDEN ÇALIŞMAYA BAŞLAMASI

Kapsama giren bir sigortalının aynı işverenin başka bir adreste faaliyet gösteren diğer bir işyerinde hizmet akdi sona ermeden çalışmaya başlaması halinde, nakil tarihinden önce geriye dönük üç aylık sürede 10 günden fazla sigorta primi varsa bu sigortalılardan dolayı aynı işverenin diğer işyerindeki çalışmalarından dolayı teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

 İŞYERİNİN FARKLI BİR SOSYAL GÜVENLİK MERKEZİNİN SINIRLARI İÇİNE GİREN BİR ADRESE NAKLİ HALİNDE TEŞVİKTEN YARARLANMA ŞARTLARI

 İşyerinin farklı bir sosyal güvenlik merkezinin sınırları içine giren bir adrese nakledilmesi nedeniyle yeni bir işyeri dosyasının tescil edilmesinin ardından, nakil tarihinden önce teşvikten yararlanılmış sigortalılardan dolayı nakil tarihinden sonra da yararlanabilmek için öncelikle işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine bir dilekçe ile müracaat ederek, nakil tarihinden önce teşvikten yararlanılmış olan sigortalıların yeni işyeri dosyasına aktarılmasının talep edilmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak müracaatlar üzerine, ilgili sosyal güvenlik merkezince daha önce teşvikten yararlanılmış olan sigortalıların yeni işyeri dosyasına aktarımının yapılması halinde, nakil tarihinden sonraki sürelerde de yararlanılması mümkün olabilecektir.

İşyerinin aynı sosyal güvenlik merkezinin sınırları içinde bir adrese nakledilmesi halinde yeni bir işyeri tescili gerekmeyeceğinden üniteye adres değişikliğinin yazılı olarak bildirimi yeterli olacaktır.

EV HİZMETLERİ KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILANLARDAN DOLAYI DESTEKTEN YARARLANMA

5510 sayılı kanunun ek 9.maddesi kapsamında ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışan sigortalılardan dolayı prim desteğinden yararlanabilecektir.

DESTEKTEN YARARLANILACAK TUTAR

Destek tutarı, işyerinin faaliyette bulunduğu sektöre göre farklı hesaplanmaktadır.

İmalat veya bilişim sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde ilgili döneme ait günlük brüt asgari ücretin(3.577,50/30 gün =119,25 TL) sigortalının prim ödeme gün sayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, ilave istihdam edilecek her bir sigortalının 9.540,00 TL’ye kadarki prime esas kazanç tutarı için ödeyecekleri tüm primler (1.341,56 ila 3.577,50 TL)

Diğer sektörlerde faaliyet gösteren işyerlerinde ilave istihdam edilecek her bir sigortalı için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak 1.341,56 TL tutarında bir destek sağlanacaktır.

Gelir vergisi teşvikinden dikkat edilmesi gereken husus, asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden asgari geçim indirimi sonrası kalan kısım terkin edilmektedir.

2021 yılında asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi 456,13 TL’dir

456,13 TL’den sigortalıya ödenen asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan kısım terkin edilmektedir.

Destek kapsamında bulunan bekâr bir sigortalı için asgari geçim indirimi 268,31 TL olduğundan dolayı beyanname üzerinden terkin edilecek gelir vergisi tutarı 456,13 TL-268,31 TL =187,82 TL

Evli eşi çalışmayan 4 çocuklu asgari ücretle çalışan bir sigortalının agi tutarı 456,13 TL olduğundan dolayı terkin edilecek bir tutar kalmayacaktır.

Her yıl asgari ücret değiştiğinden dolayı teşvikten yararlanılacak tutar da değişmektedir.

Teşvik tutarları, işverenin cari ay borcuna mahsup edilmektedir. İşverenlerin kuruma ayrıca bir bildirim yapmasına gerek yoktur.

Gelir vergisi teşvikinden yararlanmak için muhtasar prim hizmet beyannamesinin ekler bölümünde yer alan istihdam teşvikine yönelik bildirim kısmının doldurulması gerekmektedir.

YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER.

İşe alınan bir sigortalının öncelikle e devlet üzerinden temin edilen işkur kayıt belgesi alınmalıdır.  https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi sayfasına giriş yaptıktan sonra sırasıyla

İşveren,

Teşvikler ve tanımlar

Potansiyel teşvik sorgulama kısmında sigortalının TC kimlik numarası ile giriş yapılarak 17103 veya 27103 sayılı teşvik kapsamında destekten yararlanıp yararlanmayacağı sorgulanmalıdır. Sigortalı yönünden aranan şartlar sağlanıyor ise işe alındığı ayın 26.gününden sonra destekten yararlanabilmek için https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi  sistemine giriş yapıldıktan sonra teşvikten yararlanacak sigortalı tanımlama işlemine geçilmelidir.

İmalat veya bilişim sektörü için “17103/4447 Sayılı Kanun Geçici 19. Madde (İmalat veya bilişim sektörü)”

Diğer sektörler için ise “27103/4447 Sayılı Kanun Geçici 19. Madde (Diğer sektör) olarak tanımlama işlemi yapılmalıdır.

01.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.