Erkan Aktürk
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
erkanakturk2@hotmail.com

Yaş Haddinden Dolayı Emeklilik Şartları

Bir okurum yaş haddinden dolayı erken emeklilik ile ilgili mevzuat şartlarını merak etmektedir. Yaş haddinden dolayı erken emeklilik bu çalışmamın konusu olacaktır..

“25.01.1957 doğumluyum , SSK ilk giriş 01.09.1975  33 yıldır sigortalıyım toplam prim ödeme günüm 3700,Acaba 3600 gün ile emekli olabileceğim söyleniyor 3700 gün ile emekli olabilecek miyim? Bünyamin YİĞİT 

YAŞ NEDENİYLE EMEKLİLİK ŞARTLARINDA YAPILAN DÜZENLEMELER 

23.05.2002 tarihinde T.B.M.M.’de kabul edilen ve 01.06.2002 tarihinde Resmi Gazete’ den yayınlanarak yürürlüğe giren 4759 sayılı kanun gerek yaş nedeniyle erken emeklilikte gerekse normal emeklilikte bir milat oldu. 23.05.2002 tarihinden önce bayan sigortalıların en az 3600 gün sayısını tamamlamaları şartıyla 50 yaşını doldurdukları tarihte emekli olabilmekteydiler. Erkek sigortalılarda 3600 gün prim şartına tabi olurlarken 55 yaşını doldurdukları tarihte emekli olabilmekteydiler.

4759 sayılı kanun ile yaş haddinden dolayı emekli olabilecekler için kademeli bir geçiş sistemi getirildi.gerek normal emeklilikte gerekse yaş nedeniyle emeklilikte 08.09.1981 tarihinden önce ilk kez sigortalı olan kadınlar ile 08.09.1976 tarihinden önce ilk kez sigortalı olan erkeklerin şartlarında herhangi bir düzenleme yapılmazken ilk kez bu tarihlerden sonra sigortalı olanların emeklilikleri kademeli bir geçiş sistemine tabi tutuldu..  

            Yaş haddinden emeklilikte kademeli geçiş sistemini getiren 4759 sayılı kanunda, emeklilik için gereken 3600 gün sayısı aynen yer alırken emeklilik için aranan 50/55 yaş şartları değiştirilmiş ve 15 yıllık sigortalılık süresi eklenmiştir. 4759 sayılı kanun ile yapılan düzenleme aşağıdaki gibi olmuştur.

a) 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gün sayısını 24.05.2002 ile 23.05.2005 tarihler, arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,

b) 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gün sayısını  24.05.2005 tarihleri ile 23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler  kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları,

c) 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gün sayısını  24.05.2008 ile 23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56 erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları,

d) 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gün sayısını 24.05.2014 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58 yaşında

e) 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim ödeme gün sayısını 24.05.2011 ile 24.05.2014 tarihleri arasında yerine getiren erkek sigortalılar da 60 yaşında emekli olabileceklerdir.

Bu tabloya göre bazı özellikli durumlar şunlardır:

1- Öncelikle sigorta başlangıç süresi ile 23.05.2002 tarihleri arasındaki süreyi hesaplamak ve bu süre kapsamındaki mevcut prim gün sayısını tespit etmek gerekir.

2- 23.05.2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 gün primi olanlar  bu kademeli geçis sisteminde etkilenmeyecektir

3- 23.05.2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 gün sayısını  tamamlayamamış kadınlardan her 3 yılda yaş şartı 2 yıl arttırılırken erkek sigortalılar için her 3 yılda yaş şartı 1 yıl arttırılmıştır.

4- 15 yıllık sigortalılık süresini 2014 tarihinden sonra yerine getiren kadın sigortalılar için aranan yaş şartı 58 yaş olarak sabitlendirilmiştir.

17 ağustos 1999 tarihinde ülkemizin karşılaştığı en büyük felaket olan Gölcük depreminin hemen akabinde hazırlanıp ve kamuoyunda mezarda emeklilik yasası  olarak ta bilinen 4447 sayılı kanunu yasalaştıran 57. Ecevit hükümeti ile gerek normal emeklilik için gerekse de yaş haddinden emeklilikte birçok düzenlemeyi getirmişti.

08.09.1999 tarihinde resmi gazeteden yayınlanarak yürürlüğe giren 4447 no’ lu kanun ile ilk kez bu tarihten sonra yani 01.10.1999 tarihinden itibaren ilk kez sigorta olanlar kadın ise;

a) en az 15 yıldan beri sigortalı olmaları,

b) en az 3600 gün sayısını tamamlamaları,

c) 58 yaşını doldurdukları tarihte yaşlılık aylığından yararlanabileceklerdir.

İlk kez 01.10.1999 tarihinden itibaren veya daha sonraki tarihlerde sigortalı olan erkekler için de yukarıda aranan ilk iki madde ile 60 yaşını doldurmuş olmaları şartı aranacaktır.

Değerli okurumun sorusunu bu çerçevede örnek olarak ele alabiliriz.

Doğum tarihi                            : 25.01.1957

sigorta başlangıç tarihi  : 01.09.1975

İlk kez 08.09.1976 tarihinden önce sigortalı olanlar 4759 sayılı kanun ile yapılan düzenlemeden etkilenmeyecektir. 3600 gün sayısını bayan ise 50, erkek ise 55 yaşı doldurmaları şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabileceklerdir. değerli okurumun 08.09.1976 tarihinden önce sigortalı olduğundan  kademeli yaş değişikliğinden etkilenmeyip 55 yaşını doldurduğu tarihte yaş haddinden emekli olabilecektir.

Bu konumuzun daha anlaşılır olabilmesi için bir örnek ile noktalayalım.

İşe giriş tarihi                            : 01.06.1985

Doğum tarihi                            : 01.10.1960

Prim ödeme gün sayısı  : 2900

Yukarıdaki örnekte de açıkladığım gibi öncelikle 23.05.202 tarihine dek geçen süreyi ve bu süreler içinde ödenmiş toplam prim süresini tespit etmek gerekir. 01.06.1985 ile 23.05.2002 tarihleri arasında 16 yıl 10 ay 23 gün bulunmaktadır. Yaş haddinden dolayı emekli olabilmesi için 15 yıllık sigortalılık süresini 23.05.2002 tarihine dek tamamlamış olmasına rağmen bu tarihe dek 3100 gün primi bulunduğundan kademeli geçiş düzenlenmesinden etkilenecektir. Yukarıdaki düzenlemeleri de göz önünde bulunduracak olursak 3600 gün  sigortalılık süresini 24.05.2002 ile 23.05.2005 tarihler, arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,  tarihleri arasında yerine getireceğinden kadın ise 56 erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir.

4759 sayılı yasa ile yaş nedeniyle emeklilikte başlıca iki şart getirildi 15 yıllık sigortalılık süresini 23.05.2002 tarihine dek tamamlamış olmak tek başına yeterli değildir. Aynı zamanda 3600 gün sayısının da göz önünde bulundurulması gerekir.

YARARLANILAN KAYNAKLAR

1.      506 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR KANUNU,

2.      4447 SAYILI KANUN,

3.      4759 SAYILI KANUN,

 

22.03.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.