Erhan Varlı
Vergi Başmüfettişi
erhanv65@hotmail.com

Gelir İdaresi Başkanlığı Vergi Mahremiyeti İhlali Kapsamına Girmeyen Bilgi Paylaşımlarından Katılma Payı Elde Edecek.

Anahtar Kelimeler: Vergi Usul Kanunu, Gelir İdaresi Başkanlığı, Veri Paylaşımı, Vergi Mahremiyeti, Katılma Payı,

1- Giriş:

24.11.2023 tarihinde TBMM’ne sunulan ve kamuoyuna ‘yeni torba yasa’ olarak yansıyan kanun teklifinin 15. Maddesinde ‘katılma payı’ başlıklı yeni bir uygulama yer almaktadır. Kanun teklifinin mezkûr maddesinin detaylarına baktığımızda Gelir İdaresi Başkanlığına ait sistemlerinde mevcut olan ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun[1] (VUK) 5. Maddesinde yer alan ‘Vergi Mahremiyeti’ hükümlerine göre paylaşımında sakınca olmayan bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılabilmesine icazet verilen bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve gerçek veya tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıtlar karşılığında katılına payı alınması öngörülmektedir.

Bu çalışmamızda da getirilmesi planlanan kısaca ‘GİB Bilgi Paylaşımı Katılma Payı’ olarak isimlendirebileceğimiz bu yeni müessesenin detaylarına yer verilecektir.

2- Katılma Payına İlişkin Bilgiler:

Bilindiği üzere vergi mahremiyeti VUK’un 5.maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu maddede vergi mahremiyeti kapsamındaki şahıs, konu ve işlemlere, vergi mahremiyetine uymak mecburiyetinde bulunanlar, bu vergi mahremiyetin istisnasını oluşturan durumlar ve vergi mahremiyetinin ihlali durumunda verilecek cezalara ilişkin hükümler bulunmaktadır. Özetle bu müesseseyle mükellefler ve mükellefle ilgili kimseler hakkında öğrenilen bazı bilgilerin gizli kalması amaçlanmaktadır. Bazı durumlarda da bilgilerin paylaşılması ve ilanı vergi mahremiyetinin ihlali kapsamı dışına alınmıştır ki bu vergi güvenliğini sağlamak adına önemi haizdir. İşte tam da bu noktada bu çalışmamızın konusunu oluşturan düzenlemeye ilişkin bilgiler vermek isabetli olacaktır. 24.11.2023 tarihinde TBMM’ne sunulan 2/1812 Esas Numaralı ‘Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnan1elerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nin 15. Maddesiyle VUK’a mükerrer 413. Madde eklenmektedir. "Katılma Payı’ başlıklı madde teklifi aşağıya aynen alıntılanmıştır.

Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve bu Kanunun 5 inci maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve gerçek veya tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere katılma payı alınır. Katılma payının tutan, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilir. Katılma payları, yeni bir belirleme yapılmadığı sürece, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Ödenecek katılma payı tutarının belirlenmesine esas olan sorgu, dönen kayıt veya toplu olarak paylaşılan veri miktarının belirlenmesinde Gelir İdaresi Başkanlığı kayıtları esas alınır.

Katılma payları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan veriler üzerinden hesaplanır ve üç aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar veri paylaşılanlara bildirilir. Katılma payları bildirimin yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar Bakanlık merkez muhasebe birimine ödenir.

Süresinde ödeme yapmayanlarla ödeme yapılıncaya kadar bilgi paylaşımı yapılmaz. Süresinde ödenmeyen katılma payları gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairelerince takip ve tahsil edilir.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir."

Yukarıya alıntılan madde hükmü incelendiğinde ‘‘GİB Bilgi Paylaşımı Katılma Payına’’ ilişkin detaylar aşağıda tadadi olarak sıralanmıştır.

1. Katılma payı sadece Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan bilgileri kapsamaktadır.
2. Paylaşılacak bilgiler vergi mahremiyeti ihlali kapsamı dışında tutulan türden bilgi olmalıdır.
3. Katılma payı alınmak suretiyle paylaşım yapılacak kurumlar genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşlar olmalıdır.  Bahse konu paylaşım gerçek veya tüzel kişilere yapılabilecektir.
4. Yapılacak paylaşım karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına en az 25 kuruş katılma payı alınacak. (Katılma payının tutarı, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak belirlenmesi görevi Hazine ve Maliye Bakanlığına verilmektedir.)
5. Katılma payları, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan veriler üzerinden hesaplanarak bu dönemleri takip eden ay sonuna kadar veri paylaşılanlara bildirilecek ve bildirimin yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.
6. Süresinde ödeme yapmayanlarla ödeme yapılıncaya kadar bilgi paylaşımı yapılmayacak ve süresinde ödenmeyen katılma payları gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairelerince takip ve tahsil edilecektir.

3- Sonuç:

Başta mali idare olmak üzere kamu bilgi sistemlerinde mevcut olan bilgilerin paylaşımının sayıca azımsanmayacak seviyede olduğu bir düzlemde Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde sorgulama yaparak bilgi temin eden özellikle finans kurumları olmak üzere özel kuruluşlardan katılma payı adı altında tahsilat yapılması hususu kamu hazinesine sağlayacağı maddi katkıya ilaveten gereksiz sorgulamaların da önüne geçeceği için olumlu bir adımdır. Fakat teklif edilen madde de yer alan ‘maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.’ ibaresinin ‘maddenin uygulamasına ve bu Kanunun 5 inci maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin kapsamına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.’ şeklinde detaylandırılmasının uygulamada çıkabilecek muhtemel tereddütlerin giderilmesi noktasında fayda sağlayacağı kanaatindeyim.

Kaynakça:

1. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
2. 24.11.2023 tarihinde TBMM’ye sunulan 2/1812 Esas Numaralı ‘Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnan1elerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’

---

[1] Çalışmamızın bundan sonraki kısımlarında kısaca ‘VUK’ olarak ifade edilecektir. 

30.11.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.