Erdem Azman
Belediye Müfettişi
Bilim Uzmanı
E. Sosyal Güvenlik Denetmeni
E. Gelir Uzmanı
erdem.azman@yahoo.com

Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi Asgari Ücret ile Çalışanların Durumu ve 2023 yılı Ücretlerinin Hesaplanışı

29 Aralık 2022 tarih, 32058 sayılı Resmi Gazetede; 22.12.2022 tarih, 2022/2 nolu Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı ile 01.01.2023 – 31.12.2023 tarihleri arasında geçerli günlük brüt asgari ücret (333,60) üçyüzotuzüç lira altmış kuruş olarak yayımlanmıştır. 2023 yılında uygulanacak olan asgari ücrete dair bilgiler tablo halinde T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ait resmi sitede yer almaktadır.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 28 Aralık 2022 Çarşamba akşamı yapmış olduğu açıklamada; 2023 yılı başında yapılacak olan düzenleme ile “Emeklilikte Yaşa Takılan” yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olabilme hakkına sahip olacağını belirtmiştir.

Bugünkü yazımızın konusu Sosyal Güvenlik Destek Primine (SGDP) tabi yani emekli maaşı almakta iken sigortalı olarak çalışanların asgari ücret üzerinden ücret alması durumunda nasıl bir hesaplama yapılması gerektiğine ilişkindir.

Ayrıca 2023 yılında yürürlükte olan asgari ücret ekseninde ücretlerin nasıl hesaplanacağına dair örnekler de verilecektir.

Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olanların prim kesintisi kaçtır?(*)

Sosyal Güvenlik Destek Primi Oranı
4/1-a kapsamında olanlar için	İşveren Payı (%)	İşçi Payı (%)	Toplam (%)
	22,5 + 2	7,5	32

SGDP’ye tabi sigortalının prime esas kazanç toplamı dikkate alınarak gerçekleştirilen Sosyal Güvenlik Destekleme Primi kesintisi; Sosyal Güvenlik Destek Primi İşveren Payı %22,5, Kısa Vadeli Sigorta Kolları Primi İşveren Payı %2 ile Sosyal Güvenlik Destek Primi İşçi Payı %7,5 şeklindedir.

Prim Oranları (*)

SGK Prim Oranları (01.01.2008 tarihinden itibaren)
Hizmet Akdine Tabi Olanlar Açısından Prim Oranları (5510 Sayılı Kanunun 4/1 (a) Bendi Kapsamında Olanlar
Sigorta Kolu	İşveren Payı (%)	Çalışan Payı (%)	Toplam (%)
Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm	11	9	20
Kısa Vadeli Sigorta Kolları	2	-	2
Genel Sağlık Sigortası	7,5	5	12,5
İşsizlik Sigortası	2	1	3
Toplam	22,5	15	37,5

Gelir vergisi tarifesi

Gelir Vergisi Kanunun 103 üncü maddesine göre 2023 yılı (**) Gelir vergisi tarifesi aşağıdaki gibidir.

Gelir vergisine tabi ücret gelirleri;

Gelir dilimi	Vergi oranı
70.000 TL'ye kadar	%15
150.000 TL'nin 70.000 TL'si için 10.500 TL, fazlası	%20
550.000 TL'nin 150.000 TL'si için 26.500 TL, fazlası	%27
1.900.000 TL'nin 550.000 TL'si için 134.500 TL, fazlası	%35
1.900.000 TL'den fazlasının 1.900.000 TL'si için 607.000 TL, fazlası	%40

Oranında vergilendirilir.

Asgari Ücret ile çalışanların net ücret hesabı

2023 yılında Asgari Ücret üzerinden uygulanacak olan gelir vergisi ve damga vergisi istisna tutarları

Not: Gelir vergisi, Kümülatif vergi matrahı üzerinden 70.000,00 TL’ye kadar %15, 150.000,00 TL’ye kadar %20 olarak hesaplanmıştır. Damga vergisi de brüt ücret olan 10.008,00 TL üzerinden binde 7,59 üzerinden hesaplanmıştır. Asgari ücret, gelir vergisi ve damga vergisinden istisna tutulduğundan dolayı net ücret hesaplanırken gelir vergisi ve damga vergisi düşülmeden hesaplama yapılmıştır. %15 işçi payı; %14 SGK Primi işçi payı ile %1 İşsizlik sigortası primi işçi payının toplamıdır. 

Asgari ücret dışında bir ücret alınması durumunda ücretler nasıl hesaplanır?

15.000,00 TL brüt ücret ile sigortalı olarak çalışan bir kişinin ücret hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır.

Not: Gelir vergisi, Kümülatif vergi matrahı üzerinden 70.000,00 TL’ye kadar %15, 150.000,00 TL’ye kadar %20, 550.000,00 TL’ye kadar %27 olarak hesaplanmıştır. Damga vergisi de brüt ücret üzerinden binde 7,59 üzerinden hesaplanmıştır. Gelir vergisi (Net asgari ücret 8.506,80 TL ) ve damga vergisi (Brüt asgari ücret 10.008,00 TL) istisna tutarları asgari ücrete göre hesaplanmıştır.

Asgari ücret ile çalışanların işverene maliyeti

Net Ücret (a)	İşçi Payı (%15) (b)	Brüt Ücret (c=a+b)	SGK Primi İşveren Payı (%20,5) (d)	İşsizlik Sigortası Primi İşveren Payı (%2) (e)	İşverene Toplam Maliyet (f=c+d+e)
8.506,80	1.501,20	10.008,00	2.051,64	200,16	12.259,80

Not: Maliyet hesaplaması yapılırken işverenin herhangi bir teşvikten yararlanmadığı varsayılmıştır. Örneğin 5 puanlık teşvikten yararlanan bir işveren için SGK Primi işveren payını %20,5 değil %15,5 olarak hesaplamak gerekir. Böyle bir durumda işveren 1.551,24 TL prim ödeyecek olup 500,40 TL prim ödemesi teşvik kapsamında SGK ya ödenmeyecektir. İşçi ve İşveren payları (c) sütununda yer alan Brüt Ücret üzerinden hesaplanmıştır.

Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi asgari ücretlilerin net ücret hesabı

Ay	Brüt Ücret (a)	SGDP İşçi Payı (%7,5) (b)	Gelir Vergisi Matrahı (c=a-b)	Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı	Gelir Vergisi (d)	İstisna Tutulacak Asgari Ücret GV (e)	Kesilecek Olan GV (f=d-e)	Net Ücret (g=c-f)
Ocak	10.008,00	750,60	9.257,40	9.257,40	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Şubat	10.008,00	750,60	9.257,40	18.514,80	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Mart	10.008,00	750,60	9.257,40	27.772,20	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Nisan	10.008,00	750,60	9.257,40	37.029,60	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Mayıs	10.008,00	750,60	9.257,40	46.287,00	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Haziran	10.008,00	750,60	9.257,40	55.544,40	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Temmuz	10.008,00	750,60	9.257,40	64.801,80	1.388,61	1.276,02	112,59	9.144,81
Ağustos	10.008,00	750,60	9.257,40	74.059,20	1.591,57	1.276,02	315,55	8.941,85
Eylül	10.008,00	750,60	9.257,40	83.316,60	1.851,48	1.604,08	247.40	9.010,00
Ekim	10.008,00	750,60	9.257,40	92.574,00	1.851,48	1.701,36	150,12	9.107,28
Kasım	10.008,00	750,60	9.257,40	101.831,40	1.851,48	1.701,36	150,12	9.107,28
Aralık	10.008,00	750,60	9.257,40	111.088,80	1.851,48	1.701,36	150,12	9.107,28

Not: Gelir vergisi, Kümülatif vergi matrahı üzerinden 70.000,00 TL’ye kadar %15, 150.000,00 TL’ye kadar %20 olarak hesaplanmıştır. 10.008,00 TL’ye kadar olan ücretler damga vergisinden istisna tutulduğundan “Net Ücret” in hesabında damga vergisi dikkate alınmamıştır.

Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi çalışanların asgari ücret dışında bir ücret alması durumunda ücretleri nasıl hesaplanır?

Emekli olduğu halde 15.000,00 TL brüt ücret ile sigortalı olarak çalışan bir kişinin ücret hesabı aşağıdaki şekilde olacaktır.

Not: Gelir vergisi, Kümülatif vergi matrahı üzerinden 70.000,00 TL’ye kadar %15, 150.000,00 TL’ye kadar %20, 550.000,00 TL’ye kadar %27 olarak hesaplanmıştır. Damga vergisi brüt ücret üzerinden binde 7,59 olarak hesaplanmıştır. Gelir vergisi (Net asgari ücret 8.506,80 TL ) ve damga vergisi (Brüt asgari ücret 10.008,00 TL) istisna tutarları asgari ücrete göre hesaplanmıştır.

Asgari ücret iki şekilde uygulanacak!

Emeklilikte yaşa takılanların emekli olması ile birlikte yaklaşık 2 milyon 250 bin kişilik işgücünün sigortalılık statüsü değişecek. Bu doğrultuda belki de daha önce emekli ancak sigortalı çalışan istihdam etmeyen birçok işyeri bu statüde sigortalı istihdam etmeye başlayacak. Sosyal Güvenlik Destekleme Primi kesintisi yapılan bu statüdeki çalışanların maaş hesaplamalarına dair yapmış olduğumuz bu ayrıntılı çalışmanın hem işveren tarafına hem de işçi tarafına bilgi vermesi amaçlanmıştır.

2023 yılında asgari ücret 8.506,80 TL olarak uygulanacak gibi gözükse de sosyal güvenlik destek primine tabi yani emekli maaşı almakta iken asgari ücret ile sigortalı olarak çalışmakta olanların kazanacağı asgari ücret ise daha farklı olacaktır. SGDP’ye tabi asgari ücretliler 8.941,85 TL ila 9.144,81 TL arasında değişen tutarlarda ücret alacaklardır. İlgililere yararlı olması dileğiyle…

(*) http://eski.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/isveren/isveren_prim_oranlari (30.12.2022)

(**) 30 Aralık 2022 tarih, 32059 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yer alan 323 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği  

03.02.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.