Erdal Kenger
Yeminli Mali Müşavir
Sorumlu Ortak Baş Denetçi
Oluşum Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.
Oluşum Bağımsız Dış Denetim ve Danışmanlık A.Ş.
Nexia International
ekenger@olusummusavirlik.com.tr

Tekdüzen Muhasebe Sisteminin Türkiye’de Tarihsel Gelişimi

TMS (Tekdüzen Muhasebe Sistemi), bir muhasebe sisteminin nihai ürünü olan finansal raporların farklı düzeylerde ve çeşitli amaçlar için karşılaştırma ve konsolide edilmelerine olanak veren sistem olarak ifade edilmektedir. TMS ilk olarak 1937 yılında Almanya’da, 1948 yılında Fransa’da uygulanmıştır.

1930’lu yılların başından itibaren Türkiye ekonomisinde yapısal dönüşümler doğrultusunda kamunun ekonomik alandaki ağırlığı giderek artmaya başlamış ve Devlet kamu sermayeli kuruluşlar (KİT’ler) oluşturmaya başlamıştır. Kamu sermayeli kuruluşların nitel ve nicel olarak ağırlıklarının artması bunların parlamento adına denetimlerinin nasıl yapılacağını gündeme getirmiştir. Atatürk’ün direktifi ile kamu sermayeli kuruluşların parlamento adına denetimini yapmak üzere 1938 yılında Türkiye’de Umumi Murakabe Heyeti adıyla “3460 sayılı Sermayesinin Tamamı Devlet Tarafından Verilmek Suretiyle Kurulan İktisadi Devlet Teşekküllerin Teşkilatıyla İdare ve Murakabeleri Hakkında Kanunla” kurulmuş ve 1960 yılında Yüksek Denetleme Kurulu[1] adını almıştır.

Yüksek Denetleme Kurulu (YDK-UMH); iktisadi devlet teşekkülleri, kuruluşları ve sermayesi %50’nin üzerinde devlete ait iştirakleri idari, mali, hukuki ve teknik açıdan devamlı olarak denetim ve gözetim altında bulundurmak üzere kurulmuştur. YDK (UMH)’nın görevi; söz konusu kuruluşların etkin ve verimli bir şekilde faaliyet gösterip göstermediklerini ve benzer kuruluşlarla karşılaştırmalı olarak bir hesap dönemi içinde incelemek, analiz etmek ve denetlemek şeklinde belirlenmiştir. YKD’nın finansal tablolar üzerinde yaptığı denetim “ekonomik denetim” kavramı kapsamında yürütüldüğü için sadece finansal tabloları değil finansal tabloların analizini de esas almaktadır. Bu nedenle YDK’nın KİT’ler üzerinde yaptığı denetim yalnızca tek tip finansal tabloların oluşumuna değil, finansal analize ve revizyona öncülük etmiştir.    

Yüksek Denetleme Kurulu’na denetim görevinin yanı sıra bazı yasal düzenlemelerle ek görevler verilmiş, bu görevlerden biride günümüzde uygulanan Tekdüzen Muhasebe Sisteminin (TMS) oluşturulması olmuştur. İsviçreli “Société Anonyme Fiduciaire Suisse” 1940 yılında YDK (UMH)’nın teşkilatlanması, gözetim ve denetim görevlerini yürütmesi için 4 adet rapor hazırlamış ve bu raporlar kapsamında İktisadi Murakabe Rehberi (Denetleme Kılavuzu) düzenlenmiştir. Denetleme Kılavuzu, işletmelerin belirli bir hesap döneminde planlanan ve gerçekleşen faaliyet sonuçlarını karşılaştırılabilirlik esasına göre hazırlanmıştır. Ayrıca YDK (UMH) 3460 sayılı Kanunla verilen görevler kapsamında 7 adet bilanço ve kar/zarar tablosu tipi düzenleyerek yayınlamıştır. 1963 yılında YDK Denetleme Kılavuzu ile işletmelerin tek tip finansal tablo düzenlemelerini önererek Tekdüzen Muhasebe Sisteminin altyapısını oluşturmuştur.

1964 yılında yürürlüğe giren 440 sayılı “İktisadi Devlet Teşekkülleriyle Müesseseleri İştirakleri Hakkında Kanun” ile Maliye Bakanlığı temsilcisi başkanlığında; Sanayi ve Ticaret Bakanlıklarıyla, Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet Personel Dairesi ve Yüksek Denetleme Kurulu temsilcilerinden 6 daimî üye ve geçici üyelerden oluşan İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonu kurulmuştur. Söz konusu Komisyonun bünyesinde Yüksek Denetleme Kurulu temsilcisinin başkanlığında; bakanlıklar, İktisadi Devlet Teşekkülleri temsilcileri, üniversiteler, akademisyenler, yabancı uzmanlar (Amerikan, Fransız), muhasebe ve mali işler konusunda uzmanlar ile çok sayıda geçici üyelerden oluşan “Mali İşler ve Muhasebe Grubu” oluşturulmuştur. Mali İşler ve Muhasebe Grubu’nun görevi;

- Teşekküllerin mali bünyelerini incelemek ve bu konuda alınması gereken tedbirleri tespit etmek,

- Teşekküllerin aktif ve pasif kıymetlerinin yeniden değerlendirilmesine ait esasları tespit etmek,

- Muhasebe usullerinin ıslahı ve yeknesaklaştırılması için esaslar tespit etmek,

Olarak belirlenmiştir.

Mali İşler ve Muhasebe Grubu; Türk, Amerikan, Fransız, Alman, İngiliz ve İtalyan literatüründen yararlanmış, bu ülkelerdeki muhasebe uygulamaları ile ilgili mevzuat incelemiştir. İncelenen Türkçe kaynaklar arasında İktisadi Devlet Teşekküllerine ait muhasebe uygulamaları ve talimatnameleri, Yüksek Denetleme Kurulu Denetleme Kılavuzu, çalışma rehberi talimatnamelerini, Türk Ticaret Kanunu, vergi kanunları ile bu alandaki yayınlar yer almıştır. Mali İşler ve Muhasebe Grubu 4 yıl süren çalışmaları sonucunda; ABD’de uygulanan “Muhasebe Kuramı ve Uygulamaları” na dayanan Tekdüzen Muhasebe Sistemini önermiştir.

İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonu, Mali İşler ve Muhasebe Grubunun önerdiği Tekdüzen Muhasebe Sistemi konusundaki rapor ve tasarıları inceleyerek son şeklini vermiş ve aşağıdaki başlıkları taşıyan kitap olarak 6 rapor hazırlamıştır.

-Muhasebe Usullerinin Islahı ve Yeknesaklaştırılması,

-Muhasebenin Temel Kavramları ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri,

-Rapor Sistemi,

-Tekdüzen Genel Hesap Planı ve Açıklamaları,

-Mali İşler, Muhasebe ve Kontrol Dairelerinin Organizasyonu,

-Terimler ve Açıklamalar.

İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonunun görevi 21.03.1968 tarihinde sona ermiştir. Bu tarihten sonra DPT bünyesinde İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Grubu oluşturulmuştur. İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonunun Tekdüzen Muhasebe Sistemi ile ilgili tüm raporları incelemek ve görüş bildirmek üzere; İktisadi Devlet Teşekküllerine, bakanlıklara, yüksek öğretim kurumlarına, mesleki kuruluşlara, ticaret odalarına ve diğer ilgili kuruluşlara gönderilmiştir.     

1969 Yılı Programı, İcra Planının 160 sayılı tedbirinde “Yeknesak Muhasebe Prensipleri ve Usulleri ile ilgili bazı İDT’lerinde DPT koordinatörlüğü ile ilgili kamu kuruluşlarının iş birliği altında, deneme uygulamalarının yapılması öngörülmüştür. Bu uygulamalara ait sonuçların değerlendirilmesinden sonra tüm İDT’lerde uygulanacağı” belirtilmiştir. Azot Sanayi T.A.Ş.’de 1968-1969 döneminde pilot uygulama yapılmıştır. DPT, bu pilot uygulama ve sonuçlarının kapsayan raporun Ekim 1969’da yayınlamıştır.

1971 Yılı Programının 61. Maddesinde; “DPT koordinatörlüğünde geliştirilecek projeye uygun olarak Tekdüzen Muhasebe Sisteminin bütün İktisadi Devlet teşekküllerinde 1972 yılından itibaren uygulanması için gerekli çalışmalar program dönemi içinde sonuçlandırılacaktır.” Denilmiştir.

21.05.1971 tarih ve 7/2361 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Başbakanlığa bağlı “Kamu İktisadi Teşebbüsleri Reform Komisyonu” kurulmuştur. Kurulan Reform Komisyonu; alt komisyon olarak, Yüksek Denetleme Kurulu, Devlet Planlama Teşkilatı ve İDT temsilcilerinden oluşan 7 kişilik “Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Komisyonu” kurmuştur. Reform Komisyonu Bakanlar Kuruluna Haziran 1971’de bir Rapor ve Kararname Taslağı sunmuş, Tekdüzen Muhasebe Sisteminin bankalar hariç tüm İDT’lerde zorunlu olarak 1972 yılında uygulamaya konulacağını öngörmüştür. Bakanlar Kurulunun 07.07.1971 tarih ve 7/2767 sayılı Kararı ile “Tekdüzen Muhasebe Sisteminin 01.01.1972 tarihinden itibaren bankalar hariç, İktisadi Devlet Teşekkülleri tarafından zorunlu olarak, özel kesim tarafından ise ihtiyari olarak uygulanacağı” düzenlenmiştir. Aynı Kararname ile Yüksek Denetleme Kurulunun temsilcisinin başkanlığında, DPT temsilcisi ve üç İDT temsilcisinden oluşan “Tekdüzen Muhasebe Uygulama Komisyonu” kurulmuştur.

01.01.1972 tarihinden itibaren Tekdüzen Muhasebe Sistemi 27 adet İktisadi Devlet Teşekkülünde zorunlu olarak uygulamaya konulmuştur. 1972 Yılı Programında KİT’lere ilişkin reform faaliyetlerinin DPT koordinatörlüğünde yürütüleceğinin belirtilmesi üzerine 31.01.1972 tarihinde; Yüksek Denetleme Kurulu, Devlet Planlama Teşkilatı, Maliye Bakanlığı ile 10 adet İktisadi Devlet Teşekkülleri temsilcilerinden oluşan “Tekdüzen Muhasebe Koordinasyon Devamlı İhtisas Komisyonu” kurulmuştur.

İhtisas Komisyonu; 6 rapor dışında 1976 yılında Tekdüzen Muhasebe Sistemi Maliyet Muhasebesi Rehberi, 1977 yılında Tekdüzen Muhasebe Sistemi İşletme Bütçesi El Kitabı yayınlamıştır. 08.06.1984 tarih ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile KİT’lerde 1972 yılından bu yana uygulanan Tekdüzen Muhasebe Sistemi konusunda Yüksek Denetleme Kurulunun rolü artırılmış ve 28.02.1986 tarihinde Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon Kurulu kararı ile Yüksek Denetleme Kurulunun bünyesinde “Tekdüzen Muhasebe Koordinasyon Devamlı İhtisas Komisyonu” kurulmuştur. Görüldüğü üzere 1938 yılından 1993 yılı sonuna kadar Tekdüzen Muhasebe Sisteminin tüm uygulama safhalarında Yüksek Denetleme Kurulu etkin rol oynamıştır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında düzenlenen Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ile kamu idareleri için (5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin tamamını, (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ile (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumların her birini) Hesap Planı uygulamaya konulmuştur. Hesap Planı, Tekdüzen Muhasebe Sistemin esas almış, sadece 8- Bütçe Hesapları ilave edilmiştir.

Sermaye Piyasası Kurulu, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerinin verdiği yetkiye dayanarak sermaye piyasasında faaliyet gösteren kuruluşları kapsayan; 13.02.1983 tarih ve 17958 sayılı Resmî Gazetede “Standart Mali Tablo ve Raporlamaya İlişkin Esaslar” tebliğini yayınlamıştır. Yine SPK, 01.02.1984 tarih ve 18299 sayılı Resmî Gazetede “Standart Genel Hesap Planı (SGHP) ve Planın Kullanım Esasları” tebliğini yayınlamıştır. SPK, Türkiye’nin bu konularda hiçbir çalışması, bir birikimi yokmuş gibi düzenlediği finansal tabloların sunumu ve Tekdüzen Muhasebe Sistemi, 1972 yılından bu yana KİT’lerde uygulanan finansal tabloların sunumu ve Tekdüzen Muhasebe Sitemi uygulamaları temelde önemli bir değişiklik olmaksızın aynı sistemdir. Türkiye’de bu ikili Tekdüzen Muhasebe Sistemi yapısı 31.12.1993 yılına kadar sürmüştür.

 28.08.1991 tarih ve 3762 sayılı Kanunun 1.Maddesi ile VUK 175. Maddesi değiştirilmiş ve Maliye Bakanlığına “muhasebe standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve esasları tespit etme” yetkisi verilmiştir. Maliye Bakanlığı bünyesinde tüm paydaşlardan oluşan bir komisyon kurmuş, KİT’lerde uygulanan Tekdüzen Muhasebe Sisteminde bazı değişiklikler yaparak 26.12.1992 tarih ve Mükerrer 21447 sayılı Resmî Gazetede, 01.01.1994 tarihinden itibaren uygulanmak üzere “Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliği” yayınlanmıştır. Maliye Bakanlığı süreç içerisinde Yüksek Denetleme Kurulu ve Sermaye Piyasası Kurulu yetkilileriyle süren görüşmeler sonucunda her iki kurumda yetkisinden vazgeçmiş, Türkiye’de Tekdüzen Muhasebe Sistemi uygulaması konusunda tek bir otoritenin olmasını prensip olarak kabul etmiştir. Ancak daha sonra Sermaye Piyasası Kurulu anlaşmaya varılan  bu prensibe uymamış ve yetkisini kullanmaya devam etmiştir.

  Türkiye’de yine bu ikili Tekdüzen Muhasebe Sistemi yapısı, 26.09.2011 tarih ve 660 sayılı KHK ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun (KGK) kurulması ile SPK’nın muhasebe ve denetim standartları konusundaki tüm yetkileri sona ermiştir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK), “…defter tutmakla yükümlü olan gerçek veya tüzel kişiler, finansal tablolarını düzenlerken, Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS), kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uymak zorundadır.” Hükmüne yer verilmiş ve aynı Kanunda Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumuna (KGK) değişik işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için özel istisnai standartlar koyma ve bunlar için farklı düzenlemeler yapma konusunda yetki verilmiştir (TTK/Madde 88, Geçici Madde-1).

Maliye Bakanlığının Tekdüzen Muhasebe Sisteminin gelişmesine, güncellenmesine katkı sağlayamadığı gibi Türkiye Muhasebe Standartları ile uyumlaştırılması konusunda da bir ilerleme sağlayamamıştır. Maliye Bakanlığı 20 yıllık süreç içerisinde Tekdüzen Muhasebe Sistemini “Vergi için Muhasebe” kavramına sıkıştırmıştır. Tekdüzen Muhasebe Sisteminin temel amacı ”Bilanço esasına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, finansal tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin tutarlılık ve karşılaştırılabilirlik niteliklerini koruyarak gerçek durumu yansıtmasının sağlanması ve işletmelerde denetimin kolaylaştırılmasıdır.

Maliye Bakanlığı döneminde işletmelerin büyük çoğunluğunda Tekdüzen Muhasebe Sistemi uygulamasında fonksiyonel esaslara uyulmamış, gider çeşitleri, gider yerleri gibi maliyet muhasebesinin asli unsurlarına uyulmamıştır. Bu dönemde Tekdüzen Muhasebe Sistemi uygulamasında daima temel amaç ve yaklaşım “Vergi Matrahının Aşındırılmaması” olmuştur. Nazım Hesaplarda izlenmesi gereken fonksiyonel kendi hesaplarında izlenmesi gereken “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler” 689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar hesabında izlenir hale gelmiştir. İşletmelerin büyük çoğunluğunda 600-Yurtiçi Satışlar, 601-Yurtdışı Satışlar hesapları fonksiyonel esaslara göre değil satılan mal veya hizmetin KDV oranına göre raporlanmaktadır. 620-Satılan Mamuller Maliyeti, 621-Satılan Ticari Mallar Maliyeti hesapları satışlarla uyumlu olmayıp havuz hesabı şeklinde kullanılmaktadır. 602-Diğer Gelirler hesabı (KİT’lerde görev zararlarının sübvansiyonunda kullanılan) işletmenin esas faaliyetlerinden kaynaklanmayıp, SGK teşvikleri, Kalkınma Ajansları hibeleri, TKDK hibeleri, MDV satışları vb. gelirler bu hesapta takip edilmektedir. İşletmeler KDV beyannamelerindeki kümülatif satışlar ile 60-Brüt Satışlar hesabının uyumlu olmasını istemektedirler. Hatta 60-Brüt Satışlar hesaplanan KDV’nin tevkifatlı olup olmamasına göre sınıflandırıldığı görülmektedir.  7-Maliyet Hesapları tam bir havuz hesaplarına dönüşmüştür.  Her işletmede farklı uygulanmaktadır. Kamuya olan borçların yapılandırmaları, matrah artırımları vb. Tekdüzen Hesap Çerçevesinde   boş olan 296 hesapta takip edilmektedir.  VUK hükümleri, özellikle değerleme hükümleri dışına çıkamayan işletmeler Tekdüzen Muhasebe Sistemini “Vergi İçin Muhasebe” amacıyla kullanmaktadır. Bunun sonucunda “Muhasebecilik-Mali Müşavirlik” mesleği de sadece vergi için yapılan bir meslek haline dönüşmüştür.

1983 ve 1984 yılında ikili Tekdüzen Muhasebe Sistemini ortaya çıkartan Sermaye Piyasası Kurulu’nun yaptığı yanlışı bu defa KGK’nın yapmak üzere olduğu görülmektedir. KGK Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı’nı kamuoyuna ve paydaşlara sunmuştur. KGK’nın Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı yürürlüğe koyması ve bağımsız denetim kapsamındaki işletmelerde uygulaması zorunlu hale getirilmesi durumunda tekrar ikili bir Tekdüzen Muhasebe Sistemi ortaya çıkacaktır. SPK’nın 1983, 1984 uygulaması sadece KAYİK’leri kapsama almıştı. KAYİK’ler kurumsallaşma, organizasyon, finansal yapıları daha gelişmiş düzeydedir. Türkiye’de bağımsız denetime tabi olma kapsamı giderek genişlemektedir. Bu nedenle ikili Tekdüzen Muhasebe Sistemini işletmelerin uygulaması, mevcut Tekdüzen Muhasebe Sistemi sorunlarını çok daha artıracaktır.

Tekdüzen Muhasebe Sisteminin, mevcut halinin TFRS doğrultusunda Finansal Raporlama Standartlarına uygun olmadığı tartışmasızdır. Gerek mali mevzuat gerekse TFRS yönünden Tekdüzen Muhasebe Sisteminin reforme edilme ihtiyacı açıktır. Ancak bu ihtiyacı, ikili Tekdüzen Muhasebe Sistemi karşılayamaz. İşletmeler için büyük bir yük ve karmaşıklığa neden olacaktır.

Türkiye’de işletmeler 1972-1992 ve 1993-2023 dönemlerinde uygulanan Tekdüzen Muhasebe Sistemine çok sorunlarda olsa uyum sağlamışlardır. Maliye Bakanlığının çok da başarılı olamadığı alan olan Tekdüzen Muhasebe Sistemine ilişkin yetkileri kaldırılmalıdır. Tekdüzen Muhasebe Sistemi alanında KGK doğru ve doğal bir idari otoritedir. Yapılması gereken Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve finansal raporlama konusunda KGK bünyesinde devamlı bir ihtisas komisyonu kurulmalıdır. Sayıştay, SPK, Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, TÜRMOB, TOB, Üniversiteler vb. kurulacak bu komisyona daimî temsilci vermelidir. Bu Komisyonun hazırlayacağı Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı vergi mevzuatı başta olmak üzere, bu alanda duyulan ihtiyaçları karşılamaya yeterli olacaktır.

Yararlanılan Kaynaklar:

- Umumi Murakabe Heyeti İdari Teşkilatı Hakkında Rapor-I, Société Anonyme Fiduciaire Suisse, Genéve, 1940.

- Umumi Murakabe Heyeti İşletmelerin Periyodik Murakabesine Esas Teşkil Edecek İş Programlarının Tazminine Ait Rapor-II, Société Anonyme Fiduciaire Suisse, Genéve, 1940.

- Umumi Murakabe Heyeti Teşebbüslerin Bütçelerini Murakabe Etmek ve Bu Teşebbüsler Üzerinde Önleyici Bir Kontrol Yapmak Vazifesiyle Mükellef Dahili Bir Servisin Teşkiline ve Faaliyetine Dair Rapor-III, Société Anonyme Fiduciaire Suisse, Genéve, 1940.

- Umumi Murakabe Heyeti İşletmelerin Bütçe Kontrolü ile Önleyici Kontrol İşlerini Tedvir Edecek Dahili Servisin Organizasyonu ve İşleyişi Hakkında Rapor, Société Anonyme Fiduciaire Suisse, Genéve, 1940.

- İktisadi Murakabenin 20 Yılı, Umumi Murakabe Heyeti, Ankara, 1959.

- Yüksek Denetleme Kurulunun 63. üncü Yılı, Yüksek Denetleme Kurulu, Ankara, 2001.

- Yüksek Denetleme Kurulu Denetleme ve İnceleme Raporları Yönetmeliği ve Kılavuzu.

- Başbakanlık Umumi Murakabe Heyeti, İktisadi Murakabe Rehberi, 1963.

- Yüksek Denetim, Erdal KENGER, Yüksek Denetim Dergisi, 2.Sayı, 2002.

- Tekdüzen Muhasebe Sistemine Geçişte Kritik Kurum Olarak Umumi Murakabe Heyeti’nin Rolü, Nevzat TETİK, Halime KARACA, 2019.

- İktisadi Devlet Teşekküllerinde Umumi Heyet, Dr. Ernst E.HIRSCH, Türkiye İktisat Cemiyeti Konferanslar Serisi-22, Ankara, 1945.

- Muhasebe Denetiminin Gelişimine Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun Katkısının Tarihsel Süreçte İncelenmesi 1938-2008, Ankara SMMMO, Doç. Dr. Beyhan GÜÇLÜ MARŞAP, Doç. Dr. Ganite KURT, 2008.

- Tekdüzen Muhasebe Sistemi, Doç.Dr. Yüksel KOÇ YALKIN, 1975.

- Tekdüzen Muhasebe Sisteminin Tarihçesi ve Genel Çerçevesi, Suzan YILDIRIM.

- Türk Muhasebe Sisteminin Gelişiminde Vergi Etkisi, Münevver KATKAT ÖZÇELİK, 2017.

- Ülkemizdeki Farklı Muhasebe Kayıt Sistemlerinin Uyumlandırılmasının Sağlayacağı Faydalar Çalıştayı Değerlendirme Raporu, TÜSİAD, 2020.

- Muhasebenin Temel Kavramları ve Genel Kabul Görmüş Muhasebe Prensipleri, İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonu, Mali İşler ve Muhasebe Grubu, 1968.

- Tekdüzen Genel Hesap Planı ve Açıklamaları, İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonu, Mali İşler ve Muhasebe Grubu, 1968.

- Terimler ve Açıklamalar, İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonu, Mali İşler ve Muhasebe Grubu, 1968.

-Rapor Sistemi, İktisadi Devlet Teşekkülleri Yeniden Düzenleme Komisyonu, Mali İşler ve Muhasebe Grubu, 1968.

-Tekdüzen Muhasebe Sistemi Maliyet Muhasebesi Rehberi, Tekdüzen Muhasebe Koordinasyon Devamlı İhtisas Komisyonu, 1976,

- Tekdüzen Muhasebe Sistemi İşletme Bütçesi El Kitabı, Tekdüzen Muhasebe Koordinasyon Devamlı İhtisas Komisyonu, 1977.

---

[1]([1])Yüksek Denetleme Kurulu, 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ile Sayıştay’a devredilmiştir.

 

25.12.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.