Ercan Kurt
Gelir Uzmanı
Bilim Uzmanı
ercnkrt83@gmail.com

Koronavirüs (Covıd-19) Salgınından ve Bu Kapsamda Alınan Tedbirlerden Doğrudan Etkilenen Mükelleflerin Mücbir Sebep Hükümlerinden Faydalandırılması Hakkında

I.Giriş:

Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkeye yayılan Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen mükelleflerin yükünü azaltmak ve ticari faaliyetlerin devamı için Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelirler idaresi Başkanlığı birçok önlem almaktadır. Bu önlemlerden biride 24/3/2020 tarihli ve 31078 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Tebliğin uygulamasına ilişkin diğer usul ve esaslar hakkında 03/04/2020 tarih ve 2020/3 Seri Numaralı Uygulama İç Genelgesidir.

II. Mücbir Sebep Kapsamına Giren Mükellefler

518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3. Maddesinin 1 numaralı fıkrasında

“a) Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin,

b) Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin,

c) Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin,

1/4/2020 ila 30/6/2020 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesi uygun bulunmuştur.” hükmü ile Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan veya salgından doğrudan etkilenen ya da İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin genel itibariyle sınırı belirlenmiştir.

Asıl sorun nace kodu itibariyle faaliyet alanı 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3. Maddesinin 1 numaralı fıkrasında tanımlanmamış fakat salgından doğrudan etkilenmiş ya da içişleri bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında faaliyetleri sekteye uğramış mükelleflerin mücbir sebep halinden yararlanabilmesi durumudur. Yine tebliğin 3. Maddesinin 3 numaralı fıkrasında “ Mükellefin vergi dairesi kayıtlarındaki ana faaliyet kodu itibarıyla birinci fıkradaki sektörler arasında bulunmamasına rağmen ana faaliyet alanı olarak bu sektörlerden herhangi birisinde fiilen iştigal ettiğini ispat ve tevsik etmesi halinde, mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespitinde ana faaliyet kodu yerine fiilen iştigal edilen ana faaliyet alanı dikkate alınır.” hükmü ile mücbir sebep halinden yararlanacak mükellef kapsamı genişletilmiştir.

Mükelleflerin mücbir sebep kapsamında olup olmadığının tespit edilmesine yönelik başvuruların şekli, komisyonların kurulması gibi Tebliğin uygulamasına ilişkin diğer usul ve esaslar hakkında 2020/3 Seri Numaralı Uygulama İç Genelgesi 03/04/2020 tarihinde yayımlanmıştır. Yayınlanmış olan iç genelge ile akıllara takılan 2 önemli sorunun cevabında yanıt bulmuş oldu. Bunlardan ilki başvuruların hangi yol ile yapılacağı , ikincisi nereye yapılacağıydı.

Söz konusu İç Genelgenin 1.2.2. numaralı bendinde bahsedilen "Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Komisyonu"nun iş ve işlemlerinin elektronik ortamda KEYS üzerinde yürütülmesi kararlaştırılmıştır. Başvuruları değerlendirecek komisyonun oluşturulmasına ve komisyon tarafından başvuruların değerlendirilmesine ilişkin iş ve işlemler , İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden yapacakları başvurular üzerine yapılacağı açıklamalarına yer verilmiştir.

Mezkur İç Genelgenin 1.2.2. kısmında belirtildiği üzere kurulacak komisyon/komisyonlar Vergi Dairesi Başkanlıklarında bünyesinde Usul Müdürlüğünün yer aldığı Grup Müdürlüklerine, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığında Uygulama Grup Müdürlüklerine, Defterdarlıklarda ise Gelir Müdürlüğüne bağlı olarak oluşturulacağı ve  Komisyonun sekretarya işlerini yürütmek üzere Vergi Dairesi Başkanlıklarında Usul Müdürlüğüne, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığında Uygulama Grup Müdürlüğüne, Defterdarlıklarda ise Gelir Müdürlüklerine bağlı Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Servis/Servisleri kurulacağı hüküm altına alınmıştır.

Yine ayni ic genelge ile “İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden yapılan ana faaliyet koduna ilişkin itiraz başvuruları mükellefin merkezinin bulunduğu ildeki Vergi Dairesi Başkanlığının KEYS üzerindeki ön evrak alanına düşürülecektir. Söz konusu başvurular gelen evrak kayıtları yapılarak Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Servisine sevk edilecektir.

Başvurular Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirildikten sonra Vergi Dairesi Başkanının veya Vergi Dairesi Başkanı tarafından görevlendirilen Grup Müdürünün onayına sunulacaktır. Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Servisinde görevli personel tarafından "Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Oluru" isimli iş akışı başlatılacaktır.

Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Oluru onay metni komisyon üyelerinin tamamı tarafından elektronik olarak onaylandıktan sonra Vergi Dairesi Başkanı veya görevlendirilen Grup Müdürü tarafından elektronik imza ile imzalanacaktır.

İmzalanan söz konusu Olur, içeriğindeki mükellef/mükelleflerin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğüne bir üst yazı ekinde gönderilecektir.

Vergi dairesi müdürlüklerine iletilen ana faaliyet kodu değişikliğine ilişkin Olurlara istinaden mükelleflerin sicil kayıtlarındaki ana faaliyet kodu EVDB Sisteminde yer alan ana faaliyet kodu değişikliği ekranından güncellenecektir. Daha sonra Tebliğin 3/b maddesine istinaden EVDB Sisteminde oluşturulan "V.U.K. 518 No'lu Genel Tebliğ İşlemleri / Mücbir Sebep Kapsamı İçin Ana Faaliyet Onayı (3. Madde)" menüsünden gerekli bilgi girişi yapılarak mükellefin mücbir sebep kapsamına alınması sağlanacaktır.” hükmüne yer verilmiştir.

İlgili tebliğin 3. Maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan faaliyetlerde bulunmayan mükelleflerin İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden başkanlığa ve deftarlığa yapacakları başvurular başkanlık ve defterdarlık bünyesinde kurulacak Ana Faaliyet Kodu Değerlendirme Servis/Servisleri tarafından değerlendirilecektir.

III. Vergi ödevlerinin ertelenmesi

518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 3. Maddesinde

“a) 27/4/2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile 30/4/2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin 27/7/2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 27/10/2020 Salı,

b) 27/5/2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile 1/6/2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin 27/7/2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 27/11/2020 Cuma,

c) 26/6/2020 tarihine kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri dâhil) ve Katma Değer Vergisi Beyannameleri ile 30/6/2020 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkur tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin 27/7/2020 Pazartesi, bu beyannamelere istinaden tahakkuk eden vergilerin ödeme sürelerinin 28/12/2020 Pazartesi, günü sonuna kadar uzatılması uygun bulunmuştur.” hükmü ile mükelleflerin üzerine düşen ödevlerin ertelenmesi sağlanmıştır.

IV: Sonuç:

Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen mükelleflerin yükünü azaltmak ve ticari faaliyetlerin devamı için alınan önlemler mükelleflerin bu zorlu süreci atlatmalarında bir nebze de olsun yardımcı olacaktır. Maliye ve Hazine Bakanlığının bundan sonraki adımının Koronavirüs salgınından etkilenen mükelleflerin faaliyet alanı itibarıyla etkilenme düzeylerinin belirlenip bu oranda vergi indirimi yapması mükelleflerin ticari hayatının devamı acısından yerinde bir karar olacağı öngörebilir.

14.03.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.