Ercan Kurt
Gelir Uzmanı
Bilim Uzmanı
ercnkrt83@gmail.com

ÖTV Kanunun 5. Maddesi İhracat İstisnası ve ÖTV (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği 'ÖTV Ödenerek Satın Alınan Taşıtların İhracat Teslimleri' Kapsamında ÖTV İadesi Alınması Hakkında

Özel Tüketim Vergisi dolaylı bir vergi oluşu ve kanunun hükümlerinin içeriği bakımından büyük benzerlik olduğu görülmektedir. Bu benzerliklerin en önemlilerinden bir tanesi de ihracat istisnası maddesidir. ÖTV ye tabi malların ihraç edilmesi KDV kanunun da olduğu gibi ÖTV kanununda da istisna kapsamına alınmıştır. Bu yazımızda ÖTV kanununda yer alan ÖTV (II) sayılı liste uygulama genel tebliği ve bu istisnadan kaynaklanan ÖTV nin iadesi ile ilgili olarak 4760 sayılı ÖTV Kanunu, ÖTV (I) sayılı liste uygulama genel tebliğ ve ÖTV (II)  sayılı liste uygulama genel tebliğinde yer alan açıklamalar genelinde ele alınacaktır.

I. Genel Düzenlemeler

ÖTV kapsamına giren malların ihracat teslimleri ÖTV kanunun 5. maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde şu şekilde ifade edilmektedir. “Teslim yurt dışındaki bir müşteriye yapılmalıdır. Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin, yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Teslim konusu mal, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olmalıdır. Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmaz.”

ÖTV (I) sayılı liste uygulama genel tebliği ile  ihracat tanımı genişletilmiş olup; “ÖTV kapsamına giren malları imal edenler, sözü edilen malları yurt dışındaki büro,  temsilcilik, acente veya benzeri kuruluşlarına buralarda kullanılmak veya satılmak üzere  tesliminde de ihracat istisnasından yararlanır. Yabancı bayraklı gemilere, yabancı hava yolu  firmalarının hava taşıma araçlarına ve uluslararası sefer yapan yerli deniz ve hava taşıma araçlarına yapılan teslimler de ihracat teslimi olarak değerlendirilir.” açıklamalarına yer verilmiştir.

II. İhracat İstisnası Nedeniyle ÖTV İadesi

ÖTV ödenerek satın alınan malların ihracat teslimlerinden doğan ÖTV iadesi usul ve esaslar genel olarak ÖTV kanunun 5. maddesinin 3 numaralı fıkrasında;  “İhraç edilen veya 4458 sayılı Gümrük Kanununun 95 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına teslim edilen malların alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilen özel tüketim vergisi ihracatçıya veya gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına mal teslim edenlere iade edilir. Maliye Bakanlığı, bu mallara ait verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hüküm altına alınmıştır.

Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği “ÖTV Ödenerek Satın Alınan Taşıtların İhracat Teslimleri” bölümünde;

 “ÖTV’ye tabi taşıtların ihraç edilmesi halinde bu verginin iadesi, sadece ÖTV mükelleflerinden satın alınan taşıtlar için söz konusudur. ÖTV uygulanan safhadan sonraki satıcılardan alınan taşıtların ihraç edilmesi halinde, alış belgelerinde görünmeyen ve taşıtın fiyatına dâhil edilmiş olan ÖTV iade edilmez.

Örnek: İmalatçı (A)’nın ürettiği taşıtı ÖTV ödeyerek satın alan (B), bu taşıtı ihraç ettiği takdirde, (A)’nın satış faturasında gösterilen ve yine (A) tarafından beyan edilerek vergi dairesine ödenen ÖTV, (B) tarafından iade konusu yapılabilir. Ancak (B)’nin imalatçı (A)’dan satın aldığı söz konusu taşıtı (C)’ye satması ve (C)’nin bu taşıtı ihraç etmesi halinde, (A) tarafından beyan edilen ve (C)’nin satın aldığı taşıtın fiyatına dâhil edilmiş olan ÖTV, iade edilmez.

Aynı şekilde ÖTV ödenerek ithal edilen taşıtın, ithalatçısı tarafından ihraç edilmesi halinde, gümrük idaresine ödenen ÖTV ithalatçı-ihracatçı tarafından iade konusu yapılabilir. Ancak, ÖTV ödenerek ithal edilen taşıtın, ithalatçısından satın alınarak ihraç edilmesi halinde ise ÖTV iade konusu yapılmaz.

ÖTV ödenerek ithal edilen veya yurt içinden ÖTV mükellefinden satın alınan taşıtın ihracatında, ödenen ÖTV’nin iadesi için taşıtın, ithalatçısı veya yurt içinden satın alan tarafından, olduğu gibi (aynen) ihraç edilmiş olması şartı aranır.

ÖTV’si ödenerek iktisap edilen kayıt ve tescile tabi bir taşıtın, kayıt ve tescilden önce veya sonra, yukarıda 8 belirtilen şartlar dâhilinde aynen ihracında, alımda ödenen ÖTV’nin iadesi mümkündür. Kayıt ve tescili yapılmış olan taşıtın, ancak kayıt ve tescili iptal edilerek ihraç edilmesi halinde ödenen ÖTV iade edilebilir.

III. İhracat İstisnası Nedeniyle ÖTV İadesinde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar

ÖTV iadesi için aranan belgeler  Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği “ÖTV Ödenerek Satın Alınan Taşıtların İhracat Teslimleri” bölümünde ayrı olarak sayılmıştır.

“İhraç edilen taşıtlara ait ÖTV’nin iadesi, 429 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde11 belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Standart İade Talep Dilekçesi ile talep edilir. Söz konusu ÖTV’nin iadesinin talep edilmesi halinde,

• İhracatçı adına düzenlenen ve üzerinde ÖTV’nin ayrıca gösterildiği fatura veya benzeri belge (ihraç edilen taşıt ithal edilmiş ise ithalatta düzenlenen gümrük beyannamesi ve verginin ödendiğini gösteren gümrük makbuzu),

• İhraç edilen mala ait gümrük beyannamesi,

• İhraç edilen mala ilişkin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenen fatura ihracatçının katma değer vergisi (KDV) yönünden bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Gümrük beyannamesi ile gümrük makbuzunun ilgili gümrük idaresi, noter ya da YMM tarafından onaylı örneği, diğer belgelerin ise aslının aynı olduğuna dair bir şerh verilerek kaşe tatbiki ve imzalanması suretiyle firma yetkililerince onaylı fotokopisi vergi dairesine verilir.”

İhraç edilen taşıtlara ait ÖTV’nin, ihracat istisnasından doğan iadeleri ile ilgili Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde nakden ve/veya mahsuben iade edilebileceği  Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği “ÖTV Ödenerek Satın Alınan Taşıtların İhracat Teslimleri” bölümünde hüküm altına alınmıştır.

“Bu belgelerin vergi dairesine ibrazı üzerine ilgili vergi dairesince, ihraç edilen taşıtın alımına ait ÖTV’nin, mükellefi tarafından bağlı olduğu vergi dairesine (ithalatta gümrük idaresine) ödendiği teyit edilir. Bu teyitten sonra ihraç edilen taşıtlara ait ÖTV, talebe göre, gümrük beyannameli mal ihracından doğan KDV iadesi ile ilgili olarak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde (IV/E bölümü hariç) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde nakden ve/veya mahsuben iade edilir. İhraç edilen taşıtlarla ilgili olarak ÖTV’nin yanı sıra KDV iadesi de talep edilmiş olması halinde, yukarıda belirtilen belgelerden KDV iadesi için ibraz edilmiş olanlar mükelleften ayrıca istenilmez, vergi dairesine ibraz edilen belgelerin şef ve müdür yardımcısı tarafından onaylı fotokopileri kullanılır.”

Mal ihracından doğan KDV iadesinde Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği II İstisnalar bölümünün 1.4 maddesinde Mahsuben İade talebi için “Mükelleflerin mal ihracından kaynaklanan mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin  ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.”  nakden iade talebi için ise “Mükelleflerin mal ihracından kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri  vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM tasdik raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.” hüküm altına alınmıştır. 

IV. Sonuç:

ÖTV iadesinin doğması  ÖTV’ye tabi taşıtların ihraç edilmesi halinde bu verginin iadesi, sadece ÖTV mükelleflerinden satın alınan taşıtlar için söz konusudur. ÖTV uygulanan safhadan sonraki satıcılardan alınan taşıtların ihraç edilmesi halinde, alış belgelerinde görünmeyen ve taşıtın fiyatına dâhil edilmiş olan ÖTV iadesinin mümkün olmadığı ve ithalatçısı veya yurt içinden satın alan tarafından, olduğu gibi (aynen) ihraç edilmiş olması koşullarına bağlı olup, iadede uyulması gereken usul ve esaslar bakımından İhraç edilen taşıtlara ait ÖTV’nin, ihracat istisnasından doğan iadeleri ile ilgili Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

12.03.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.