Engin Malay
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Torba Yasa

Geçtiğimiz hafta iş dünyasını yakından ilgilendiren kıdem tazminatı konusuna başlamış bu hafta devam edeceğimizi yazmıştık. Ancak geçtiğimiz hafta kamuoyunda; “Torba Yasa” olarak da bilinen 6552 sayılı “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” önce TBMM’de kabul edildi ardından da Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak 9 Eylül 2104 tarih ve 29116 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ben bugün normalde kıdem tazminatının devamını yazmayı planlamıştım ancak gündemdeki yeri nedeniyle yeni yasadan bir şeyler yazmak işime geldi..

Söz konusu Kanun ile 66 yasada değişik yapıldı. Meclise 60 madde ile sevk edildi, 148 madde ile kabul edildi.

İşte bu Kanundan bazılarını sizler için seçtik.

A - Vergi

1- 30.04.2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce tahakkuk eden ve/veya vadesi 30 Nisan 2014’ten önce olan vergiler, vergi cezaları, bazı idari para cezaları, belediyelere ait alacaklar ve 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil edilen diğer alacaklar yeniden yapılandırılıyor.

Not: Gelir Vergisinin 2. taksidi ile Motorlu Taşıtlar Vergisinin (taşıt pulu) 2. taksidi hariç.

2- Söz konusu alacaklar için hesaplanmış olan gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezalarının tamamı silinecek, bunların yerine Yİ-ÜFE (Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi) oranında faiz hesaplanarak tahakkuk ettirilecektir. Başka bir anlatımla cezalardan vaz geçilmeyip yeniden yapılandırılıyor.

3-Yukarıda sayılmayan ve 30.04.2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen askerlik, köprü ve otoyollardan kaçak geçiş, seçim, karayolu taşıma, trafik ve nüfus para cezaları da bu kapsama giriyor.

4- Bu Kanundan yararlanmak isteyenler ilgili kuruma, Kasım ayı sonuna kadar (30 Kasım tatile gelmesi nedeniyle en son 1 Aralık 2014) başvurmaları gerekmektedir.

5- Yapılandırılan söz konusu borçlar, bir defada peşin olarak 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödenmesi halinde; Kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için ayrıca herhangi bir faiz uygulanmayacaktır. Taksit seçilmesi halinde ilk taksit Aralık ayı sonuna kadar ödenecektir.

6- Yapılandırılan borcun taksitlendirilmesi halinde, 2 ayda bir ödenecek şekilde en fazla 36 aya kadar 18 taksit yapılabilecektir.

7- Taksitlere uygulanacak faiz oranı;

6  taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde 1,05

9  taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde 1,07

12 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde 1,10

18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde 1,15 olacaktır.

8- Ödemeler, vergi daireleri veya bankalara yapılabileceği gibi vergi dairelerinde kredi kartı ile de yapılabilecektir. (Kredi kartı ile ilgili Maliye Bakanlığı ayrıca açıklama yapacak!)

9- Yapılandırılan borca ilişkin taksitlerin, bir takvim yılında ikiden fazla ödenmemesi halinde yapılandırma iptal olacak, iptal tarihine kadar yapılan ödemeler, yapılandırma kapsamında ödenmiş sayılacaktır.( 2014 yılı için ancak bir taksit ödenmemesi uygun görülmüş.)

10- Ayrıca, yapılandırılan borcun ödenme süresi içinde sonradan doğacak vergi ve buna bağlı borçların da aksatılmadan ödenmesi gerekmektedir. Söz konusu borçların ve bunlara ilişkin taksitlerin bir takvim yılında ikiden fazla ödenmemesi halinde yapılandırma bozulacaktır.

11- Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle Karayolları Trafik Kanunu uyarınca araç muayenelerini süresinde yaptırmamış olanların 31.12.2014 tarihine kadar (bu tarih dâhil) araç muayenelerini yaptırmaları halinde, aylık yüzde 5 ceza yerine Kanunun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon farkını (İY-ÜFE), yayımı izleyen aylarda ise aylık yüzde 1 fark ödeyecekler.

12- Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle düzenledikleri bilançolarda görülmekle birlikte, işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarının bu Kanunun yayınlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilecekler. Beyan edilen tutar üzerinden % 3 oranında vergi hesaplanacak.

B – Belediye gelirleri

Vadesi 30/04/2014 tarihinden önce olan emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve emlak vergisi üzerinden hesaplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile buna bağlı gecikme zammı borçları da bu kapsamda yeniden yapılandırılacak.

C – Sosyal güvenlik

1- Bu Kanundan önce sadece 4/a’lı (SSK) kadınlara uygulanan doğum borçlanması hakkı, 4/b’li (Bağkur) ve 4/c’li (Emekli Sandığı) kadınlara da uygulanacak. Önceden 2 doğum borçlanması hakkı bu Kanun ile 3’e çıkarıldı.

2  Sağlık sigortası kapsamında sigortalılara tanınan tüp bebek deneme hakkı 3’e çıkarılmış olup, üçüncü denemede katkı payı %20 olarak belirlenmiştir.

3- 30.04.2014 tarihi itibariyle (bu tarih dâhil) Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken borçların yapılandırılmasına imkân tanınmıştır. Buna göre, en geç Nisan 2014 tarihine ilişkin olup, 11.09.2014 tarihinden önce tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan;

- 5510 sayılı Kanunun 4/b sigortalılık statüsünden kaynaklanan sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı,

- 31.12.2014 tarihine kadar ödenmesi imkânı ortadan kalkmamış olan isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi,

- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,

- 30.04.2014 tarihine kadar bitirilmiş ve 11.09.2014 tarihine kadar ödenmemiş olan, özel nitelikteki inşaatlarda tespit edilen eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi,

- Borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 11.09.2014 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacakların tamamı affedilecek.

- 30.04.2014 tarihine kadar ki İPC (idari para cezaları), 11.09.2014 tarihine kadar ödenmemeleri halinde, ceza asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 11.09.2014 tarihine kadar geçen süre için Yi-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacaklar affedilecek.

Ödeme Şartları:

-Borçu bulunanlar ilgili kuruma 31.12.2014 tarihine kadar (bu tarih dâhil) başvurmaları halinde; borçlarını 2’şer aylık ödeme dönemleri içerisinde seçecekleri taksit sayısına göre 6, 9, 12, 18 eşit taksit halinde ödeyebilecekler.

- Taksitlere uygulanacak faiz oranı;

6   taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde 1,05

9   taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde 1,07

12 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde 1,10

18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde 1,15 olacaktır.

-İlk taksit en geç 31.01.2015 tarihine kadar ödenecek.

-Söz konusu yapılandırma hükmünden faydalanılabilmesi için, Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı dava açılmamış olması ve açılmış bir dava var ise bu davalardan vazgeçilmiş olması gerekmektedir, edilmesi şarttır.

Yapılandırmanın bozulması ve ödeme hakkının kaybedilmesi halinde, borçlular ödedikleri tutar kadar madde hükmünden yararlanırlar.

6111 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılandırılmış olan ve 11.09.2014 tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar hariç olmak üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun gereğince tecil ve taksitlendirilmiş olan alacakların mahsup edilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı müracaatta bulunulması halinde, Kurumca mahsup işlemleri yapılır. Kalan borç peşin ya da taksitler halinde ödenmeye devam edilir.

10.01.2013 tarihli 6385 sayılı sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre sosyal güvenlik destek primi borçlarını yapılandıran ve yapılandırma işlemi 11.09.2014 tarihi itibarıyla devam eden borçlularca, yapılandırma süresi içinde ödenmiş tutarların mahsup edilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurulması halinde, Kurumca mahsup işlemleri yapılır, kalan tutar peşin ya da taksitler halinde ödenir.

Bu madde kapsamına giren alacakların, asıllarının 11.09.2014 tarihinden önce ödenmiş olması şartıyla, 11.09.2014 tarihi itibarıyla aslı ödenmiş feri alacağın % 40’ının ilk taksit süresi içinde ödenmesi halinden kalan %60’ı affedilir.

4- Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı SSK ile bu Kanun kapsamında bulunan işyerlerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31.12.2013 veya daha önceki bir tarihe ilişkin olduğu halde ödenmemiş sigorta pirimi, işsizlik sigortası pirimi, sosyal güvenlik destek pirimi ve idari para cezası ile özel kanunlardaki hükme istinaden Kurumca 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen eğitime katkı payı, özel işlem vergisi ve damga vergisi borçlarından borç türü bazında borç asılları toplam 100 Türk Lirasını aşmayan asli alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı gecikme cezası, gecikme zammı gibi feri alacaklar Kanunun yürürlük tarihi olan 11.09.2014 tarihi ile affedilmiştir.

5- Esnaf ve sanatkârlar, yukarıda açıklanan borçlarını yapılandırmaları, yapılandırılan borç haricinde 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması veya 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçları bulunmakla birlikte bu borçlarını ilgili kanunlara göre taksitlendirmiş ve ödeme yükümlülüklerini yerine getiriyor olmaları halinde, borçlarının ilk taksitini öder ödemez genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlayabileceklerdir.

6- 02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı Mülga Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa göre tescili yapılmış olan kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, prim borçları nedeniyle sigortalılıkları durdurulmuş olanlardan 11.09.2014 tarihi itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendilerinin ya da hak sahiplerinin 31.12.2014 tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeleri ve hesaplanan sigorta primi borcunun tamamının 31.01.2015 tarihine kadar ödemeleri halinde, bu süreler sigortalılık süresinden sayılır. Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit süresi içerisinde ödenmemesi halinde sigortalılık sürelerinin canlandırılmasına ilişkin işlem geçerli sayılmaz.

7- Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte, esnafın kendi kusurundan kaynaklanamayan nedenlerle üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi nedeniyle iptal edilen sigortalılık sürelerinden 22.03.1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4/b kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.

D – Diğer idari para cezaları

1- Tütün mamullerinin tüketilmesinden kaynaklı olarak verilen idari para cezaları hariç olmak üzere, 31.12.2013 tarihinden (bu tarih dâhil) önce idari yaptırım kararı verildiği hâlde 11.09.2014 tarihi itibarıyla ilgilisine tebliğ edilmemiş olan ve genel bütçeye gelir kaydı gereken ve her bir kabahat için 120 Türk lirasının (bu tutar dâhil) altında kalan idari para cezaları ile ferilerinin tahsilinden vazgeçilir.

16.09.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.