Engin Malay
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

TTK’ye Uyumda Dikkat Edilecekler

Geçtiğimiz üç hafta şirketlerin TTK’ye uyumu ile ilgili üç ayrı yazı yazmış ve şirketlerin sözleşmelerinde bulunması gereken maddeler, kar payı ve yedek akçelerden söz etmiştik. Hafta içi İzmir Ticaret Sicil Müdürü Esra Özer’e giderek; şirketlerin TTK’ye uyumu sürecinde nelere dikkat edilmesi gerekeceği hususunda birkaç satır da olsa yardımlarını e-posta yoluyla göndermesini rica ettim. Esra Hanım her zamanki nezaketi ile yapmakta olduğu işi durdurarak; “şimdi hemen not aldırayım size” dedi. Öncelikle Esra hanıma teşekkür ediyorum. Bugün burada aldığım notlarla birlikte değiştirilmesi gereken madde örneklerini de paylaşacağım.

Önce şunu belirteyim: Tüm firmaların TTK’ye bağlı ancak kendine özel hazırladıkları sözleşmeyi önüne koyup her maddeyi ayrı ayrı değerlendirmesi gerekir. Eski TTK’ye göre sözleşmelerde en az onbeş madde gerektiği için sadece bu sayıyı tamamlamak için madde konmuş olabilir. Bu maddelerden işlevini yitirmiş olanların sözleşmeden çıkartılması gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse; “Bilançoların Bakanlığa gönderilmesi” maddesi varsa bu maddenin kaldırılması gerekmektedir.

Diğer bir konu da şirket ana sözleşmelerinin başlığıdır; limited şirketlerde; “Şirket sözleşmesi”, anonim şirketlerde; “Şirket esas sözleşmesi” olarak kanunda yer almaktadır. Dileyenler şirket sözleşmelerini tadil etmeleri halinde bu cümlelerden bahsedebilirler.

Esra Hanımın notları:

*İlan maddesi.

*Kar payı maddesi.

*İhtiyat akçesi maddesi

*Bakanlığa bildirim maddesi.

*Yönetim kurulunun bir kişiye düşmesi durumunda, yönetim kurulu maddesi .

*Yönetim kurulu üyesinin ortak olmaması durumunun tadil tasarısına yazılması.

*Hisse devri karar nisabının belirlenmesi.

*Ortaklıktan çıkma, çıkartılma hususunun sözleşmede belirlenmesi.

*Pay devir yasağı, ön alım hakkının sözleşmeye eklenmesi.

*Anonim şirketler için genel kurul maddeleri.

Limited şirketler ve anonim şirketlerde değiştirilmesi gereken madde örneklerini görelim.

Limited şirket

İlan:

Madde 7- Şirkete ait ilanlar TTK.nun 35.maddesinin 4.fıkrası hükümlerine göre yapılır. Genel kurul çağrılı yapılacaksa, Genel kurul toplantılarına ilişkin ilanların toplantı gününden en az on beş gün önce yapılması zorunludur. Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin ilanların Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ve internet sitesi açma yükümlülüğü varsa internet sitesinde yapılması zorunludur.

(Madde 576/1-e, 617/2, 617/3)

( Şirket sözleşmesi ile bu süreyi uzatabilir veya on güne kadar kısaltabilir.)

Karın tespiti ve dağıtımı:

Madde 11- Şirketin net dönem karı yapılmış her çeşit masrafların çıkarılmasından sonra kalan miktardır. Net dönem kârından her yıl %5 genel kanuni yedek akçe ayrılır; kalan miktar, genel kurul kararı ile pay sahiplerine kar payı olarak dağıtılır. Kar payı, esas sermaye payının itibari değerine, yerine getirilen ek ödeme yükümlülüğünün tutarı eklenmek suretiyle oluşacak toplam miktara oranla hesaplanır.

 (Şirket sözleşmesi ile kar dağıtımına ilişkin farklı bir hesaplama yöntemi belirlenebilir. Madde 608/2 )

Yedek akçe

Madde 12- Genel kanuni yedek akçe ödenmiş sermayenin %20 sine ulaşıncaya kadar ayrılır. Bu miktarın azalması halinde yeniden genel kanuni yedek akçe ayrılmaya devam olunur.

Genel kanuni yedek akçe ile bu sözleşme hükümlerine göre ayrılması gereken miktar net dönem karından ayrılmadıkça pay sahiplerine kar dağıtılamaz.

(Şirket sözleşmesi ile yıllık karın %5’inden fazla ve ödenmiş sermayenin %20’sini aşabilecek tutarda yedek akçe ayrılması belirlenebilir. Şirket sözleşmesi ile başka yedek akçe ayrılması da öngörülebilir ve bunların özgülenme amacıyla harcanma yolları ve şartları belirlenebilir. Madde 521)

Anonim şirketler

Eski TTK’ye göre hazırlanmış anonim şirket sözleşmelerinde; “denetim” maddesi bulunmaktadır. Şirketiniz bağımsız denetime tabi değilse bu maddenin kalkması gerekir. Şirket bağımsız denetime tabii ise konu ile ilgili maddeyi aşağıda bulacaksınız.

Anonim şirketler ayrıca; iç yönerge “ hazırlayıp ilk genel kuruldan geçirmeleri gerekmektedir. Söz konusu iç yönerge örneğine;  http://www.izto.org.tr/bilgi-bankasi/tic.sicili-islemleri-rehberi/belge-form-ve-ornek linkinden ulaşabilirsiniz.

Şirketin temsil ve yönetim kurulu üyelerinin görev dağılımı:

Madde 8- Şirketin yönetimi ve dışarıya karşı temsili yönetim kuruluna aittir. Şirket tarafından verilecek bütün belgelerin ve yapılacak sözleşmelerin geçerli olabilmesi için, bunların Şirketin unvanı altına konmuş ve Şirketi ilzama yetkili (......) kişinin imzasını taşıması gereklidir.

(Esas sözleşmede, yönetim kurulu başkanının ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, genel kurul tarafından seçilmesi öngörülebilir. Yönetim kurulu esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi, kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir. Madde 367) 

Denetim:

Madde 9:

Şirketimiz, ilgili yönetmelikler gereği; Bağımsız Denetime tabi bir şirket haline geldiğinde, Genel Kurul Kararı ile Bağımsız Denetim Şirketi ile gerekli işlemler yapılacaktır/denetçi veya denetçiler atanması gerektiğinde, denetim kurulu Genel kurul kararı ile seçilecektir.

Genel kurul:

Madde 10- Genel Kurullar, olağan ve olağanüstü toplanırlar. Olağan genel kurul, şirketin hesap devresi sonundan itibaren 3 ay içinde ve senede en az bir defa; olağanüstü genel kurullar ise, Şirket işlerinin gerektirdiği hallerde ve zamanlarda toplanır.

Genel kurul toplantılarında, her pay sahibinin oy hakkı, sahip olduğu payların itibari değerleri toplamının, şirket sermayesinin itibari değerinin toplamına oranlanmasıyla hesaplanır. Pay sahibi genel kurul toplantılarına kendisi katılabileceği gibi pay sahibi olan veya olmayan bir temsilci de yollayabilir.

Şirket genel kurul toplantılarında, Türk Ticaret Kanununun 409.maddesinde yazılı hususlar müzakere edilerek gerekli kararlar alınır. Genel kurul toplantıları ve bu toplantılardaki karar nisabı, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabidir.

Genel kurul, şirketin merkez adresinde veya yönetim merkezinin bulunduğu şehrin elverişli bir yerinde toplanır.

(Esas sözleşme ile genel kurul toplantılarında pay sahiplerini temsil edecek kişilerin pay sahibi olması zorunluluğu getirilemez. Esas sözleşmede bir payı olsa dahi her pay sahibine en az bir oy hakkının tanınması zorunlu olup birden fazla paya sahip olan pay sahipleri için ise oy sayısı sınırlandırılabilir. Genel kurul toplantılarının şirketin merkez adresinden veya yönetim merkezinin bulunduğu şehrin elverişli bir yerinden farklı bir yerde yapılabilmesi için söz konusu yerlerin esas sözleşmeye açıkça yazılması gerekmektedir. Madde 425, 434/2, 409)

Toplantılarda bakanlık temsilcisi bulundurulması:

Madde 11- 28.11.2012 tarih/28481 sayılı Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul Ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik gereği, Genel Kurul toplantılarında gerektiğinde Bakanlık Temsilcisi bulundurulacaktır.

İlan:

Madde 12- Şirkete ait ilanlar,  Türk Ticaret Kanununun 35 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanır.

Genel Kurul Çağrılı yapılacaksa, Genel kurulun toplantıya çağırılmasına ait ilanlar Türk Ticaret Kanununun 414 üncü maddesi hükmü gereğince ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere en az iki hafta önce yapılması zorunludur.

Karın tespiti ve dağıtımı:

Madde 14-

Şirketin net dönem karı yapılmış her çeşit masrafların çıkarılmasından sonra kalan miktardır. Net dönem kârından her yıl %5 genel kanuni yedek akçe ayrılır; kalan miktarın %5’i pay sahiplerine kar payı olarak dağıtılır. Kar payı, pay sahibinin esas sermaye payı için şirkete yaptığı ödemelerle orantılı olarak hesaplanır. 

Net dönem karının geri kalan kısmı, genel kurulun tespit edeceği şekil ve surette dağıtılır. Pay sahiplerine yüzde beş oranında kar payı ödendikten sonra kardan pay alacak kişilere dağıtılacak toplam tutarın yüzde onu genel kanuni yedek akçeye eklenir.

(Esas sözleşme ile yıllık karın %5’inden fazla ve ödenmiş sermayenin %20’sini aşabilecek tutarda yedek akçe ayrılması belirlenebilir.Pay sahiplerine esas sözleşme ile yüzde beşten daha yüksek bir oranda kar dağıtımı öngörülebilir. Esas sözleşme ile kar dağıtımına ilişkin farklı bir hesaplama yöntemi belirlenebilir. Esas sözleşme ile pay sahiplerine kar payı dağıtımından önce isteğe bağlı yedek akçe ayrılması öngörülebilir. Bu durumda, genel kanuni yedek akçe ile birlikte söz konusu yedek akçeler ayrılmadıkça kar dağıtımı yapılamaz.  Madde 521, 511, 508/1)

Yedek akçe:

Madde 15- Şirket tarafından ayrılan ihtiyat akçeleri hakkında Türk Ticaret Kanununun 519 ila 523. maddeleri hükümleri uygulanır.

Son olarak şirketler sözleşmelerini yeni TTK’ye uyumlu hale getirmemeleri halinde ne olur sorusuna cevap aşağıdadır:

 6103 sayılı Yasanın” Esas Sözleşme” başlığını taşıyan 22’nci maddesinde; “Anonim şirketler esas sözleşmelerini ve limited şirketler şirket sözleşmelerini, yürürlük tarihinden itibaren oniki ay içinde Türk Ticaret Kanunuyla uyumlu hâle getirirler. Bu süre içinde gerekli değişikliklerin yapılmaması hâlinde, esas sözleşmedeki ve şirket sözleşmesindeki düzenleme yerine Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

Sonuç olarak; 1 Temmuz 2014 tarihine kadar sözleşmelerini yeni TTK’ye uyumlu hale getirmeyenler için; sözleşmelerindeki düzenlemeler yerine TTK hükümleri uygulanacaktır. Eski TTK’ye göre hazırlanmış sözleşmelerde yer alan hususlar yeni TTK’dekinden daha ağır bir hüküm taşıyorsa, bu ağır hüküm uygulanacaktır. Başka bir anlatımla hangi hüküm daha ağırsa o hüküm geçerli olacaktır.

24.06.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.