Engin Malay
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Kira Gelirlerinin Beyanı

Yıllık Gelir Vergisi beyanname verme dönemi 1 Mart 2017 tarihi itibariyle başladı.

Ticari, zirai ve mesleki faaliyetinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri 2016 yılına ilişkin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerini 27 Mart 2017 Pazartesi akşamına kadar elektronik ortamda gönderebileceklerdir.

Geliri sadece kira, ücret, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratların biri veya birkaçından oluşan mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamelerini; “Hazır Beyan Sistemi” üzerinden gönderebileceklerdir.

Konuyu başlıklar halinde aktaralım:

Kira gelirinin tarifi

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gayrimenkul Sermaye İradının Tarifi” başlıklı 70’inci maddesinde, kira gelirinin tarifi yapılmıştır.

Buna göre, özetle; Kanunda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı olarak” tarif edilmekte ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.

Kira gelirine konu olan mal ve haklar

Yine aynı maddede mal ve haklar;

-Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,

-Voli mahalleri ve dalyanlar,

-Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,

-Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,

-Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alametifarika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,

-Telif hakları,

-Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,

-Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri

olarak sayılmışlardır.

Kiranın ayni, nakdi, olarak tahsil edilmesinin yanı sıra; kira olarak doğan alacağın başka bir şahsa temlik veya kiracısına olan borcu ile takas edilmesi de tahsil sayılmaktadır.

Ayrıca mülk sahibinin kira bedelini döviz olarak tahsil etmesi halinde, ödeme gününün borsa rayici ile, borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığı’nca tespit edilen kur üzerinden Türk Lirasına çevrilir. (Md.72)

Bir başka özellik de, emsal kira bedeli uygulamasıdır. Buna göre; Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz.

Bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen vergi değerinin yüzde 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve haklarının maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanunu'nun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin yüzde 10'udur. 

Aşağıda yazılı hallerde emsal kira bedeli esası uygulanmaz: 

-Boş kalan gayrimenkullerin bakılmaları amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması; 

-Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Usul, füru ve kardeşlerden her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.); 

-Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi. 

-Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda. (Md.73)

 

Kiranın tahsili ve ödenmesi Kiranın tahsilat ve ödemelerin banka veya posta idaresi aracılığıyla ödenmesi bazı şartlara bağlanmıştır. Şöyle ki; - Konutlarda her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kiralar, - İşyerlerinde, kira miktarı ne olursa olsun; işyerini kiraya verenler ile kiracıların kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla gerçekleştirilmesi ve bu kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinde, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır. Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, (Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere) her bir işlem için bu işleme konu tutarın yüzde 5’idir. Kiranın ayni olarak tahsili Kiranın ayni olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul Kanunu (VUK) hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir. Konut kira gelirlerinde istisna

Kira gelirleri istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur. 2016 yılında 3.800 TL’nin altında mesken kira geliri olanlar yıllık beyanname vermeyeceklerdir. Bu tutarın altında konut kira geliri elde edenlerin; vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır.

Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İşyeri kira gelirine istisna uygulanması söz konusu değildir.

Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar 3.800 TL’lik istisnadan yararlanamazlar.

Ayrıca, 3.800 TL ve üzerinde konut kira geliri elde edenlerden, ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 2016 yılı için 110.000 TL’yi aşanlar, 3.800 TL’lik istisnadan yararlanamazlar.

Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 3.800 TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanır. Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanır.

Daha fazla bilgi, http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/2017_kirageliri.pdf  linkinden alınabilir.

02.03.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.