Engin Balkan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
enginbalkan@yahoo.com

Ayrılan Amortismanların Kayıtlarda Gösterilmesinin Önemi

Değerli okurlar, Vergi Usul Kanunun’nun 313’üncü maddesi hükmü uyarınca; işletmede bir yıldan fazla kullanılan, yıpranmaya ve kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle, 269’ncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortismanın mevzuunu konusunu oluşturur.

Bu hüküm uyarınca iktisadi bir kıymetin amortismana tabi tutulabilmesi için;

1. İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilmesi,
2. Yıpranmaya, aşınmaya ve kıymetten düşmeye maruz bulunması,
3. Envantere dahil olması,
4. Amortisman kayıtlarının Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen hükümlere göre yapılması gerekir.

V.U.K’un 189’ncu maddesinin “Üzerinde amortisman yapılan kıymetler ve bunların amortismanları aşağıda yazılı şekillerden herhangi biri ile gösterilir.

 a) Envanter defterinin ayrı bir yerinde;

 b) Özel bir amortisman defterinde;

 c) Amortisman listelerinde.

Amortisman kayıtları, amortismana başlandığı tarihten itibaren her yılın amortismanı ayrı ayrı gösterilmek şartıyla birbirine bağlanır. İşletmeye yeniden giren iktisadi kıymetlerde bunların amortismanlarının evvelki yıllara ait kayıtlarda devam ettirilmesi caizdir.

Amortisman defteri veya listelerinin kayıtları envanter kaydı hükmündedir. Yukarıdaki esaalara göre kayıtlarda gösterilen iktisadi kıymetlere ait değerler envanter defterine toplu olarak geçirilebilir” hükmünün, lafzından da anlaşılacağı üzere amortisman kayıtlarının ayrıntılı olarak envanter defterinin ayrı bir yerinde, özel bir amortisman defterinde veya amortisman listelerinde gösterilmesi zorunluluğunu getiren amir bir hükümdür.

Sonuç

Amortisman kaydına ilişkin V.U.K.’un 189 ve 194’üncü maddelerinde öngörülen ayrıntılı kayıt zorunluluğunu basit şekil şartları olarak anlamamak gerekir. Zira ayrıntılı amortisman kaydı tutulmaması durumunda; iktisadi kıymetler için yıllar itibariyle uygulanan amortisman oranlarının, ayrılan amortisman tutarlarının, V.U.K’un 328’inci maddesine göre amortismana tabi malların satılması durumında oluşacak kâr veya zararın tespiti uygulamada imkansız hale gelecektir.

Sonuç olarak, V.U.K.’un yukarıda anılan hükümleri basit şekil hükümleri değildir. . Neticede, yevmiye kaydında veya işletme defterinde gösterilen toplam amortisman giderleri tutarının bütün iktisadi kıymetler için ayrıntılı olarak tek tek tevsiki amacıyla getirilmiş uyulması zorunlu hükümlerdir.

06.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.