Emre Yıkıcı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
emreykc@gmail.com

Serbest Bölgelerde Faaliyet Gösteren Firmalara Sağlanan Vergi Avantajları Nelerdir?

Yasal Dayanaklar:

 

Resmi Gazete Tarihi ve Numarası	Yasal Dayanak
21.06.2006 - 26205	5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
03.04.2007 - 26482	1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği
29.01.2004 - 25365	5084 Sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
02.11.1984 - 18563	3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
26.04.2014 - 28983	KDV Genel Uygulama Tebliği

 

Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber; serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen ve serbest dolaşımdaki eşyanın bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı yerlerdir.

Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz

Bu bölgelerde faaliyet gösteren firmalara belirli şartlara bağlı olarak bazı vergisel avantajlar getirilmiş olup bu avantajlar şöyledir;

1 – Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası

1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 5.12.3.1 bölümünde açıklamalar yapılmış olup özetle şöyledir;

a.06.02.2004 Tarihi itibariyle Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatına Haiz Olan Firmalar;

06.02.2004 tarih itibarıyla bu Kanuna göre kurulan serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış mükelleflerin;

Bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançları, 06.02.2004 tarihi itibarıyla faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır.

Bu bölgelerde istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler 31/12/2008 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır. Ancak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ruhsatlarında belirtilen süre 31/12/2008 tarihinden daha önceki bir tarihte sona eriyorsa, istisna uygulamasında ruhsatta yer alan sürenin bitiş tarihi dikkate alınır.

Şirketlerin, serbest bölgelerdeki faaliyetlerinden elde ettikleri hasılattan bu faaliyetlere ilişkin olarak yapılan giderlerin düşülmesi sonucu bulunacak kazanç, kurumlar vergisinden istisnadır. Serbest bölgelerde yürütülen faaliyetlerden doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkı gelirleri istisna kapsamında değerlendirilecektir. Ancak Faiz, Repo ve benzeri faaliyet dışı gelirlerin istisnadan faydalanması mümkün değildir.

b.06.02.2004 Tarihinden Sonra Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatı Alan Firmalar:

06.02.2004 tarihinde sonra faaliyet ruhsatı alarak Serbest Bölgede faaliyet gösteren gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin imalat faaliyetleri hariç bu istisnadan faydalanması mümkün değildir.

c.Serbest Bölgelerde Üretim Faaliyetinde Bulunan Firmalar:

Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar;

a) Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır.

b) Bu bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az % 85'ini yurt dışına ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesnadır. Bu oranı % 50'ye kadar indirmeye ve kanuni seviyesine kadar yükseltmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Yıllık satış tutarı bu oranın altında kalan mükelleflerden zamanında tahsil edilmeyen vergiler cezasız olarak, gecikme zammıyla birlikte tahsil edilir.

2- Vergi, Resim ve Harç İstisnası

6 Şubat 2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin gerçekleştirdikleri faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları işlemler 31/12/2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.

Serbest bölgede yeni faaliyete başlayacak şirketlerin bu bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadır.

3- Gümrük Vergisi Muafiyeti:

Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayıldığından, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz.

Böylece serbest bölgelerde faaliyette bulunmak isteyen firmalar herhangi bir belgeye bağlı kalmaksızın yatırımlarında ve üretimlerinde kullanacakları malları gümrük vergisi ödemeden ithal edebileceklerdir. Bu durumda ciddi maliyet avantajları sağlanmaktadır.

 Serbest bölgeler ile Türkiye arasında yapılan ticarette ise dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır.

4- KDV İstisnası

3065 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca, bir serbest bölgedeki alıcıya yapılan ve serbest bölgeye vasıl olan teslimler ihracat istisnası kapsamındadır. Buna göre KDV istisnasının uygulandığı haller şöyledir;

 

İşin Niteliği	KDV İstisnası	Açıklama
Yurtdışından serbest bölgeye yapılan teslimler	Var	KDV doğurmaz. Çünkü serbest bölge TC. sınırları içinde olmakla beraber, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında sayılmaktadır.
Serbest bölgeden yurtdışına yapılan teslimler	Var	Bölgeden yurt dışına ürün gönderilmesi KDV Kanunun 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den müstesnadır.
Serbest bölgedeki malın, serbest bölgeye, gümrük antrepolarına yada geçici depolama yerlerine teslimi	Var	Serbest Bölgeden, serbest bölgeye, gümrük antrepolarına yada geçici depolama yerlerine yapılan teslimler transit ticaret kapsamında olup KDV Kanunun 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den müstesnadır.
Gümrük antreposu ve geçici depolama yerinde bulunan malların serbest bölgeye teslimi	Var	Gümrük Antreposundan yada geçici depolama yerlerinden serbest bölgelere yapılan teslimler transit ticaret kapsamında olup KDV Kanunun 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den müstesnadır.
Serbest Bölgedeki malın, ülke içindeki serbest bölge olmayan yerlere teslimi	Yok	Serbest bölgedeki malın Türkiye içindeki serbest bölge olmayan bir yere teslimi ithalat hükmünde olup bu ithalata ilişkin KDV Gümrük İdaresine ödenir.
Ülke içinde bulunan malın, serbest bölgeye teslimi	Var	Türkiye içindeki serbest bölge olmayan bir yerde bulunan malın serbest bölgeye intikali ihracat hükmündedir. Gümrük beyannamesi gerektiren bu işlem KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesi uyarınca ihracat istisnasına tabidir. (KDV Kanunu Md. 12/1-b)
Serbest Bölgedeki firmalara verilen hizmetler	Var	Verilecek olan hizmetlerin bölge içerisinde verilmesi gerekmektedir. Örneğin; bölgede verilen makine bakım onarım istisna olarak değerlendirilirken bu bölgede hizmet verilmemiş olarak kabul edilen araç kiralama işlemleri KDV'ye tabidir.
Serbest bölgeye yapılan taşıma işleri	Var	Bu bölgede üretim yapan firmaların hammadde teminine ilişkin yapılan taşımalar istisna kapsamındadır. Bunun harincindeki tüm taşımalar KDV'ye tabidir.

 

5- Diğer Hususlar

1. Serbest Bölgede faaliyette bulunan firmalar isterlerse defterlerini döviz olarak tutabilirler.
2. Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler, hiç bir izne tabi olmaksızın yurt dışına veya Türkiye'ye serbestçe transfer edilebilmektedir.
3.  Serbest bölgelerdeki binalar için beş yıllık emlak vergisi muafiyeti bulunmaktadır.
4.  Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz.

30.11.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.