Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Limited ve Anonim Şirketler İle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar

• Asgari-Azami Ortak Sayısı

İki şirket türünde de azami ortak sınırlaması bulunmamaktadır.

İki şirket türüde tek ortaklı kurulabilir. Tek ortaklı kurulabilme özelliği sadece limited şirketlere mahsus değildir. Ancak azami ortak sayısı bakımından iki şirket türü arasında farklılık bulunmaktadır. Limited şirkette azami ortak sayısı 50 ile sınırlı iken anonim şirkette böyle bir sınırlama bulunmamaktadır. Limited şirket, ticaret şirketleri arasında ortak sayısının üst sınırı kanunla belirlenmiş tek şirket türüdür.

• Sermaye Tutarı ve Blokajı

İki şirket türünde de sermaye blokaj uygulaması kaldırılmıştır.

Limited şirketlerde asgari sermaye tutarı 10.000 TL ile iken anonim şirketlerde asgari sermaye tutarı 50.000 TL’sıdır. Ancak  sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi 100.000-TL’sından aşağı olamaz. Ayrıca limited şirketler için kaldırılan nakden taahhüt edilen sermaye payların itibarî değerlerinin en az yüzde yirmi beşinin tescilden önce, gerisinin de şirketin tescilini izleyen yirmi dört ay içinde ödenmesi uygulaması anonim şirketler için devam etmektedir.

• Ortakların Sorumluluğu

İki şirket türünde de ortakların sorumluları koydukları sermaye ile sınırlıdır.

Hem anonim şirkette ve hem de limited şirkette, ortakların sorumluluğu şirkete koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır. Yani ortaklar, şirketin borçlarından dolayı taahhüt ettikleri sermaye miktarına kadar bütün malları ile sorumludurlar. İlaveten şirket ana sözleşmesinde ortaklar için ek ödeme veya yan edim öngörülmüş ise ortaklar bu yükümlükleri gerçekleştirmek zorundadır. Söz konusu taahhüt ve yükümlülüklerini yerine getiren ortakların sorumluluğu sona erer.

Ancak sınırlı sorumluluğunda bir istisnası bulunmaktadır. Bir limited şirketin kamuya olan olan borçlarından ortakların sorumluluğu doğmaktadır. Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Kanunu uyarınca, şirketten tahsil edilemeyen kamu borçlarından ortaklar sermaye payları oranında doğrudan doğruya sorumludur

Anonim şirketlerde ise yönetim kurulu üyesi olan ortaklar sermaye paylarına bakılmaksızın şirketin tüm kamu borçlarından sorumludur.

Kanunî temsilci, anonim şirketlerde yönetim kurulu ve limited şirketlerde ise şirket müdürü veya birden fazla müdür varsa müdürler kuruludur. Limited şirket müdürlerinin sorumluluğu ile anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları aynı hükümlere tabidir.

• Vergi İstisnası

İki şirket türünde de hisse satışları değer artışı kazancı olarak zaman fark etmeksizin vergilendirilir.

Gerçek kişilerin sahip olduğu menkul kıymetlerin ( ve bu kapsamda hisse senetlerinin) ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması halinde sağlanacak kazançlar Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80. Maddesi hükmünde “değer artış kazançları” içinde sayılmıştır.

Limited şirketlerde ortaklık payları hisse senedine bağlı bulunmamaktadır. Bu vesile ile limited şirket ortağının hisse devri halinde elde ettiği kazanç zaman fark etmeksizin değer artış kazancı olarak vergilendirilecektir.

Anonim şirket ortaklarının hisse devirlerinden elde ettiği kazançta GVK 80.maadesine göre değer artış kazancı olarak vergilendirilecektir. Ancak GVK’n un 80. maddenin 1. fıkrasında “İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artış kazancıdır.”  İfadelerine yer verilmiştir. Bu hüküm doğrultusunda gerçek kişilere ait hisse senetlerinin (veya ilmühaberler) edinme tarihinden itibaren iki yıl geçtikten sonra satışından elde edilen kazançlar vergiye tabi değildir.

• Avukat Bulundurma Zorunluluğu

İki şirket türünde de avukat bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Limited şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu yok iken sermayesi 250 bin TL ‘sını aşan anonim şirketler avukat bulundurmak zorundadır.

• Hisse Devri

Sermaye şirketlerinde devir işlemi tescile tabidir.

Anonim şirketlerde ana sözleşmede aksi yazmıyorsa hisseler yazılı sözleşme ile devredilebilir.

Anonim şirketler için hisse devir işlemi (tek ortak olmadığı sürece) tescil ve ilana tabi değildir. Noterde devir işlemi yapıp ticaret siciline tescil yaptırılması gerekmez. Limited şirketlerde ise devir işleminin noter kanalı ile yapılıp ticaret siciline tescili ve pay defterine kaydedilmesi zorunludur.

• İntifa Senetleri

Limited şirketler intifa senedi çıkaramaz.

İntifa senetleri, şirket malvarlığına ilişkin haklar sağlayan hisse senetlerinden farklıdır. İntifa senetleri herhangi bir payı temsil etmeyen, ama kıymetli evrak niteliğinde olan ve şirketlere nakit para girişini sağlayan tedavül kabiliyeti olan senetlerdir. İntifa senedi sahiplerine pay sahipliği hakları verilemez; ancak, bu kişilere, net kara, tasfiye sonucunda kalan tutara katılma veya yeni çıkarılacak payları alma hakları tanınabilir.

Limited şirket tarafından intifa senedi çıkarılması mümkündür. İntifa senedi kuruluş sözleşmesi ile öngörülebileceği gibi sonradan ana sözleşme değişikliğine gidilerek de düzenlenebilir. 

• Ortakların Sigortalılığı

İki şirket türünde de tüm ortaklar 4/b sigortalısı olmak zorundadır.

Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olmayan ortakları ile kurucu ortakları sigortalı olmak zorunda değildir. Ancak anonim şirket yönetim kurulu ortakları ile limited şirket ortaklarının sigortalılığı, 4/b sigortalısı yani eski Kanuna göre BAĞ-KUR sigortalısı olması gerektiği hükmü açıktır.

• Ayni Sermaye

Tasarım, Patent vb. sermaye olarak konamaz.

Her iki şirket türü içinde üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş  alacaklar sermaye olamaz.

"Fikrî mülkiyet hakları" ibaresi, fikir ve sanat eserlerini, bağlantılı hakları, markaları, tasarımları, patentleri, coğrafî işaretleri, tescil edilmemiş haklar ile bilgileri, bitki geliştirilmesini, yani ıslahçı haklarını, yarı iletkenlerin topografyalarını kapsamaktadır. Şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede bilirkişi tarafından belirlenen değerleriyle, fikri mülkiyet hakların kendi özel sicillerine, kaydedildiği takdirde ayni sermaye olarak konulabilecektir.  

• Ortaklıktan Çıkma-Çıkarılma ve Özel Hükümler

Limited şirketlerde ana sözleşmede taslak hükümlerin dışına çıkılamaz.

Limited şirketlerde ana sözleşmede; şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri, oyların eşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyan hükümler, rekabet yasağına ilişkin hükümler, ortaklara ilişkin ek ödeme ve yan edim yükümlülükleri gibi maddeler öngörülüp, koyulabilir.

Limited şirketlerde şirket sözleşmesi, ortaklara şirketten çıkma hakkını tanıyabilir, bu hakkın kullanılmasını belirli şartlara bağlayabilir. Bunun yanında, bir ortağın genel kurul kararı ile şirketten çıkarılabileceği sebepler öngörülebilir. Bu sebeple şirket ana sözleşmeleri olabildiğince dikkatle hazırlanmalıdır.

• Teknik İflas ve Zarar Telafi Fonu

Geçmiş yıl zararları bilançodan çıkarılamaz, çıkarılırsa mahsup imkânı ortadan kalkar.

Hem limited hem anonim şirketlerde son yıllık bilançoya göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhâl toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer.

Sermaye tamamlanması için gerekli olan fon akışının sağlanması ortaklardan temin edilecek nakit girişi ile mümkün olabileceği gibi ortakların mevcut olan alacaklarından vazgeçmesi ile de mümkün bulunmaktadır. Zararın ortaklardan karşılanması, karlardan karşılanması vb. yollarla bilançodan çıkarılması işlemi, kurumlar vergisi beyannamesinden bağımsız bir işlem olup ticari bilanço ile ilgili bir işlemdir. Dolayısıyla kurumların geçmiş yıl zararlarını mahsup edebilme imkanını ortadan kaldırmaz.

• Bağımsız Denetim     

Limited şirketler bağımsız denetime tabi değildir

1. Aktif toplamı 35 milyon Türk Lirası
2. Yıllık net satış hasılatı 70 milyon Türk Lirası
3. Çalışan sayısı 175 kişi

Eşik değerlere tabi şirketler, burada belirtilen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerini art

arda iki hesap döneminde aştığı takdirde müteakip hesap döneminden itibaren şirket türüne bakılmaksızın bağımsız denetime tabi olur.

10.05.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.