Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

İhtiyati Tedbir Kararı İle Tahsili DurdurulmuşTeminat Mektuplarında Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı Ayrılabilir mi?

Teminat mektubu, bankalar tarafından gerçek veya tüzel kişi müşterileri lehine resmi kurum ve kuruluşlara, diğer gerçek ve tüzel kişilere hitaben düzenlenen "bir malın teslimi, bir işin yapılabilmesi ya da bir borcun ödenmesi vb. konulardaki edimler için, belirlenen sürede ve şartlar uyarınca yerine getirileceğini, getirilmediği takdirde söz konusu taahhüt bedelinin banka tarafından kayıtsız şartsız ödeneceğini" içeren bir garanti belgesi niteliğindedir.

Teminat mektubunun tarafları ;

Banka: Muhataba, lehtarın teminat mektubunda taahhüt edilen fiili yerine getireceğine dair teminat mektubu (garanti sözleşmesi) veren taraftır.

Muhatap: Teminat mektubu güvencesiyle iş yaptıran, kendisini garanti altına alan taraftır. Resmi veya özel kuruluş olabilir. Teminat sözleşmesinde alacaklı olan taraftır.

Lehtar: Lehine verilen teminat mektubu ile ileride doğabilecek borcu banka tarafından garanti edilir. Mektup konusu işi yüklenen ve yerine getirme taahhüdünde bulunandır.

Ticari yaşamda istisnai de olsa teminat mektuplarının tazmini söz konusu olabilir. Lehtarın temel ilişkiden kaynaklanan borcunu ifa etmediği, kendisinin hal ve davranışlarından borcunu ifa etmeyeceği tartışmasız olarak belli olduğunda veya lehdarın edimini yerine getirmesi hususunda taraflar arasında fikir ayrılığı olduğu durumlarda, muhatap tarafından teminat mektubu paraya çevrilebilir. Taraflar arasında ihtilaf olduğu durumlarda ilgili mal veya hakkın üzerinde esas karar verilinceye kadar geçici koruma sağlamak amacıyla ihtiyati tedbir kararı aldırılabilir. Bu durumda muhatap elinde teminat mektubu da olsa alacağını tahsil edemeyebilir. Bu tarz istisnai durumlarda teminat olmasına rağmen tahsil edilemeyen ilgili alacak için şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılıp ayrılmayacağı önem kazanmıştır.

Bir alacağın şüpheli alacak olarak kaydedilmesi için;

• Alacak; Ticari ve Zirai Kazancın Elde Edilmesi ve Devamı İle İlgili Olmalıdır:

Bir alacağın, ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve devamı ile ilgili olduğunun kabul edilebilmesi için, o alacağın daha önce hasılat olarak kaydedilmesi, yani alacağın ticari faaliyet sonucu elde edilmiş olması gerekmektedir.

• Alacak Teminatsız Olmalıdır:

Teminatlı alacaklar için karşılık ayrılması mümkün olmayıp alacağın teminatsız kısmı için karşılık ayrılabilmektedir.  Teminatlı alacaklara örnek olarak Banka Teminat Mektubu, Menkul Rehni, Gayrimenkul İpoteği ve Şahsi Kefalet verilebilir.

• Alacağın Tahsili Şüpheli Hale Gelmiş Olmalıdır:

Bir alacağı, “şüpheli alacak” niteliğinde değerlendirebilmek için aşağıdaki iki koşuldan birinin gerçekleşmesi gerekmektedir:

1- Alacağın Dava Ve İcra Safhasında Olması

2- Alacağın Yapılan Protesto veya Yazı İle Bir Defadan Fazla İstenilmesine Rağmen, Borçlu Tarafından Ödenmemiş Bulunan Dava ve İcra Takibine Değmeyecek Derecede Küçük Olması

• Bilanço esasında defter tutulmalıdır

Teminatlı alacağın tahsil edilmesi kesin olduğundan, teminata bağlanan alacak için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün değildir. Şüpheli alacak dolayısıyla karşılık ayrılabilmesi için alacağın teminatsız olması gerekmektedir. Mahkemenin ihtiyati tedbir kararı ile durdurulmuş olsa bile, teminat altına alınmış alacaklar için karşılık ayrılması mümkün olmadığından, ancak şüpheli alacak karşılığı alınan teminatın şüpheli alacağı aşan kısmı için karşılık ayrılabilecektir.

10.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.