Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

İnşaat Projelerinde Geçici Kabulden Enflasyon Düzeltmesine: 2024 Beyan Sürecine Hazırlık

2024 yılının sonuna yaklaşırken, inşaat ve taahhüt firmalarının gündeminde, geçici kabul süreci ve enflasyon farklarının muhasebeleştirilmesi baş sırada yer alıyor. Fiziki tamamlanma seviyesi %90’ın üzerinde olan projelerde, geçici kabul süreci sadece projenin teslimi açısından değil, işletmelerin vergisel yükümlülükleri bakımından da kritik öneme sahiptir. Zira geçici kabul süreci, işin bitiş noktasına giden son adım olduğu kadar, mali tablolar ve vergi beyannamelerine olan etkisi nedeniyle yakından takip edilmelidir.

Geçici Kabul Süreci ve Yıllara Yaygın İnşaat Projelerinde Vergisel Etkisi

Geçici kabul süreci, bir projenin fiziki olarak tamamlandığını ve teslim için belirli bir aşamaya geldiğini gösterir. Geçici ve kati kabul usulüne tabi işlerde, geçici kabul tutanağının idarece onaylandığı tarih, işin bitim tarihi olarak kabul edilir.

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri, birden fazla yıla yayılan ve kâr veya zararın işin tamamlandığı yılda beyan edildiği işlerdir. Bu tür projelerde, işin bitim tarihi ve buna bağlı olarak kâr veya zarar beyanı için belirleyici unsur geçici kabul tutanağının idarece onaylandığı tarihtir.

         •        Geçici kabul tutanağı onaylandığında, iş bitmiş sayılır ve projenin toplam kâr veya zararı, işin tamamlandığı yılın gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilir.

         •        Örneğin, Aralık 2024’te geçici kabul tutanağı onaylanan bir proje, aynı yılın  beyannamesine dahil edilir. Bu nedenle geçici kabul tutanaklarının düzenlenme ve onay tarihleri, yıllara yaygın projeler için vergisel sonuçlar açısından belirleyicidir.

Geçici kabulün işin bitiş tarihi olarak belirlenmesi, yıllara yaygın inşaat projelerinde kâr veya zarar hesaplamalarının yanı sıra, enflasyon düzeltme farklarının nasıl ele alınacağı sorusunu da gündeme getirmektedir.

Enflasyon Farkları Kâr veya Zarar Hesaplarını Etkiler Mi?

Yıllara yaygın inşaat işlerine ait düzeltilmiş gelir ve maliyetlerin gelir tablosu hesabına devredilmesi nedeniyle, 31.12.2023 tarihi öncesi ve 2024 yılında elde edilen hakediş ve katlanılan maliyetlerin düzeltilmesi, ticari kazancı etkilemez.

2023 Yılı Enflasyon Farkları Beyanlarda Nasıl Ele Alınacak?

2023 yılına ait enflasyon düzeltme farklarının mali kâr veya zarar hesaplamasına dahil edilmeyeceği ifade edilmiştir. Mali kâr, vergi kanunlarına göre belirlenen ve ödenecek matrahı oluşturan kârdır. Ticari kârdan mali kâra geçişte, 2023 yılına ait yıllara yaygın inşaat ve onarım projelerinin enflasyon düzeltmesi farkları beyannamede dikkate alınmayacaktır.

Dikkate Alınmayan 2023 Yılına Ait Farklar Nasıl Kapatılacak?

Enflasyon düzeltmesine ilişkin yayımlanan tebliğ ve sirkülerde bu konuda net bir açıklama yapılmamıştır. Ancak, 555 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre, yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ait maliyet ve istihkak tutarları ile ilgili olarak, 2023 hesap dönemi sonu itibarıyla oluşan düzeltme farkları, işin tamamlanması ile düzeltilmiş değerlere göre tespit edilerek beyan edilecektir.

Başka bir deyişle:

         •        2023 yılına ait kazançlar düzeltme öncesi hükümlere göre,

         •        Sonraki dönemlere ait kazançlar ise düzeltilmiş değerlere göre hesaplanacak ve toplam olarak beyan edilecektir.

Sonuç ve Öneriler

2023 yılsonu itibarıyla oluşan “170-178” ve “350-358” hesaplarındaki düzeltme farkları, işin tamamlanmasıyla birlikte,

• 570 Geçmiş Yıl Kârları veya 580 Geçmiş Yıl Zararları hesaplarına aktarılabilir.
• 2023 yıl sonu oluşan düzeltme farkları gelir ve gider hesaplarına yansıtılarak kapatılabilir.

Bu durumda:

         •        Giderler Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KKEG) olarak gösterilir.

         •        Gelirler ise indirim olarak beyan edilebilir.

Her iki durumda da yıllara yaygın inşaat projelerine ait toplam kâr veya zarar değişmemektedir.

09.12.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.