Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Şirketler İçin Yeni Vergi Dönemi: Asgari Kurumlar Vergisi

Değerli okurlar,

Son dönemde sıkça gündeme gelen Asgari Kurumlar Vergisi uygulaması, 28 Eylül 2024 tarihli ve 32676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 23) ile yürürlüğe girmiştir. Daha önce, 31 Temmuz 2024 tarihinde kaleme aldığımız “Asgari Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanacak?” başlıklı makalemizde bu düzenlemeyi detaylı şekilde ele almıştık. Ancak, gelen sorular üzerine, özellikle indirim ve istisnalardan faydalanmayan ve dönem sonunda vergi matrahı oluşmayan mükellefler açısından bazı belirsizlikler yaşandığını gözlemledik. Bu nedenle konuyu örneklerle tekrar açıklamak istedik.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Düzenlemesi Nedir?

Yurt içi asgari kurumlar vergisi, 32. ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10'undan az olamayacağını belirleyen bir düzenlemedir.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Hangi Tutar Üzerinden Hesaplanacaktır?

Üzerinden %10 oranında kurumlar vergisi hesaplanacak kurum kazancı, ticari bilanço kârına veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi ve maddede öngörülen istisna ve indirimlerin düşülmesi suretiyle bulunan tutar dikkate alınarak hesaplanacaktır.

İlk Defa İşe Başlayan Mükellefler İçin Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanacak?

İlk defa işe başlayan mükellefler için faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca bu madde hükmü uygulanmayacaktır. Böylece, kuruluş aşamasını müteakip yatırımlarına yeni başlayan mükelleflerin bu düzenlemeden etkilenmemesi sağlanacaktır.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Geçici Vergi Dönemlerinde Uygulanacak Mı?

Evet, asgari kurumlar vergisi geçici vergi dönemleri için de uygulanacaktır.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Hangi Hesap Döneminden İtibaren Uygulanmaya Başlanacaktır?

Bu düzenleme, 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.

Geçmiş Yıl Zararları Hesaplamaya Dâhil Edilecek Mi?

Asgari kurumlar vergisinin hesaplanmasında geçmiş yıl zararları asgari kurumlar vergisi matrahından indirilmeden hesaplama yapılacaktır.

Hangi İstisnalar Düşülmeden Hesaplama Yapılacak?

Yurt dışı kazanç, yurt dışı iştirak hissesi satış kazancı, yatırım fon ve ortaklıklarının kazanç istisnası, taşınmaz iştirak hisseleri ve fon satış kazancı istisnası, banka, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya TMSF’ye borçlu durumda olanların taşınmaz ve iştirak hisselerinin satış kazancı, yurt dışı şube kazancı, yurt dışı inşaat, onarım, montaj ve teknik hizmetler kazancı, eğitim ve öğretim kazancı, yabancı fon kazançlarının vergilendirilmesinde yönetici şirketlere ilişkin kazançlar, sınai mülkiyet hakkı satış kazancı, KKM hesaplarından elde edilen kazançlar, tarım lisanslı depo kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen kazanç, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinden elde edilen kazançlar.

Hangi İndirimler Düşülmeden Hesaplama Yapılacak?

Sponsorluk harcamaları, bağış ve yardımlar, eğitim ve sağlık tesisleriyle yurt inşaatlarına ilişkin bağış ve yardımlar, kültür ve turizm amaçlı bağış ver yardımlar, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan bağışlar, Kızılay ve Yeşilay’a yapılan nakdi bağışlar, yurt dışına verilen yazılım, mühendislik, eğitim ve sağlık hizmetleri kazançları, nakdi sermaye artışı kaynaklı faiz indirimi, İFM’de faaliyette bulunan kurumların kazançları, yatırım indirimi, teknogirişim sermaye desteği, teknokent sermaye desteği.

Bir Örnek

(E) A.S.'nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço kârı 15.000.000 TL, kur korumalı mevduat hesaplarından elde edilen kazanç istisnası 5.000.000 TL ve geçmiş yıl zararları 5.000.000 TL'dir. Şirketin 2/8/2024 tarihinden önce aldığı yatırım teşvik belgesi kapsamında 2025 hesap dönemine ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde bu yatırımı dolayısıyla 2.000.000 TL matraha indirimli kurumlar vergisi uygulama hakkı bulunmakta olup indirimli vergi oran1 ise %5'tir.

	Kurumlar Vergisi	Asgari Kurumlar Vergisi
Ticari bilanço karı	15.000.000	15.000.000
İstisnalar Kur korumalı mevduat hesabı üzerinden elde edilen kazanç istisnası	5.000.000	0
Geçmiş Yıl Zararları	5.000.000	0
Teşvik belgesine istinaden indirimli orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi	(2.000.000 * %5) 100.000
Teşvik belgesine göre alınmayan vergi	(2.000.000 * %20)  400.000
Genel orana tabi matrah üzerinden hesaplanan vergi	(3.000.000 x %25) 750.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	850.000	(15.000.000 x %10-400.000) 1.100.000

A.S.'nin, 1.500.000 TL olarak hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, 32/A maddesi kapsamında teşvik belgesine göre alınmayan 400.000 TL verginin düşülmesi neticesinde asgari kurumlar vergisi 1.100.000 TL olacakt1r. Bu tutar (E) A.S.'nin, beyanına göre 850.000 TL olarak hesaplanan kurumlar vergisinden yüksek olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 1.100.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

İstisna ve İndirimlerden Yararlanmayan Mükellefler İçin Asgari Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanacak?

Ticari Bilanço Kârı Bulunması Halinde Bir Örnek:

(Demir) A.Ş.'nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço kârı 2.000.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 300.000 TL'dir. Bu durumda, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:

	Kurumlar Vergisi	Asgari Kurumlar Vergisi
Ticari bilanço karı	2.000.000	2.000.000
KKEG	300.000	300.000
İstisna ve indirimler	0	0
Kurumlar vergisi matrahı	2.300.000	2.300.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	( 2.300.000 x %25 ) 575.000	(2.300.000 x %10) 230.000

Hesaplanan kurumlar vergisi asgari kurumlar vergisinden fazla olduğu için, hesaplanan kurumlar vergisi 575.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Ticari Bilanço Zararı Bulunması Halinde Bir Örnek

(X) A.Ş.'nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço zararı 500.000 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 1.500.000 TL'dir. Bu durumda, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:

	Kurumlar Vergisi	Asgari Kurumlar Vergisi
Ticari bilanço zararı	500.000	500.000
KKEG	1.500.000	1.500.000
İstisna ve indirimler	0	0
Kurumlar vergisi matrahı	1.000.000	1.000.000
Hesaplanan kurumlar vergisi	( 1.000.000 x %25 ) 250.000	(1.000.000 x %10) 100.000

(X) A.Ş'nin, indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları bulunmaması nedeniyle hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan, hesaplanan kurumlar vergisi 250.000 TL olarak dikkate alınacaktır.

Vergi Matrahı Oluşmayan Mükellefler İçin

Maddede yer alan indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı ibaresi, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço kârına veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı ifade etmektedir. Ticari bilanço kârı ile kanunen kabul edilmeyen giderler toplamının veya ticari bilanço zararı ile kanunen kabul edilmeyen giderler toplamının sıfırdan büyük olduğu durumlarda asgari kurumlar vergisi hesaplaması yapılacaktır.

01.10.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.