Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Vergisel Açıdan Özel İnşaat Projelerinde Dönem Sonunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

İnşaat faaliyetleri iki ana başlıkta toplanmaktadır. Bunlar özel inşaat faaliyeti ve taahhüt şeklinde yapılan inşaat faaliyetleridir. Vergi ve muhasebe uygulamalarında özel inşaatlar mamul üretimi olarak nitelendirilirken, taahhüt faaliyetleri hizmet üretimi olarak nitelendirilmektedir. İnşaat muhasebe ve vergi uygulamalarının en özel alanı faaliyet konusunu doğru tespit edebilmektir.

Bu sebeple özel inşaat projelerinde dönem sonunda dikkat edilmesi gereken 4 noktayı sıraladık;

Özel inşaat projeleri ile taahhüt projeleri nasıl ayırt edilebilir?

Özel inşaat işinde yapılan işten işi yapanın bir mülkiyet hakkı söz konusudur işi yapan yüklenici firma arsanın sahibi olabilir ya da arsa sahibi ile arsa karşılığı anlaşma yapması mümkündür. Özel inşaat işi gerek kendi mülkiyetindeki arsaya gerekse başkasının mülkiyetindeki arsaya kat karşılığı (arsa sahibine yaptığı inşaattan yer verilmesi karşılığı) inşaat yapılmasıdır.

Taahhüt işlerinde ise mülkiyet hakkı söz konusu değildir. Taahhüt işletmeleri yapılan inşaat işinin belli bir bölümünün yapımı için hizmet vermektedir. Taahhüt kendi nam ve hesabına gerçek ve tüzel kişilere karşı sözleşmeli veya sözleşmesiz bir işin yapılması veya bir malın teslimini üstlenmektir.

Bir sonraki yıla devreden özel inşaat projeleri hangi hesaplarda takip edilmelidir?

Özel inşaat işlerinin muhasebeleştirilmesinde üretim faaliyeti olduğu için muhasebeleştirilirken ve maliyet takibi yapılırken ilk madde malzeme, direkt işçilik giderleri ve genel üretim giderleri hesapları kullanılır. Özel inşaat işinin bir sonraki yıla devretmesi halinde ise bilançoda taahhüde bağlı işlerdeki 170-178 no.lu hesaplara değil, 151 no.lu Yarı Mamuller Üretim hesabına devredilmesi/ takip edilmesi gerekir. Tamamlanmış olup stokta bekleyen mamullerin ise 152- Mamuller hesabında izlenmesi gerekir.

Bir sonraki yıla devreden özel inşaat projelerinde stopaj kesintisi yapılacak mıdır?

Özel inşaatlarda üretim sürece birden çok takvim yılına sirayet etmesine rağmen GVK.42.md. kapsamında değerlendirilmez. Özel vergilendirme sistemi geçerli değildir, genel vergilendirme sistemi geçerlidir. Vergilendirmede daire, dükkânın yapı kullanım belgesinin alındığı veya bu yerlerin fiilen kullanılmaya başlandığı tarih esas alınmalıdır.

İnşaat devam ederken yapılan satışlar için fatura kesilmesi zorunlu mudur?

Özel inşaat işlerinde bina tamamlanmadan tahsil edilen paralar mutlaka alınan avanslar hesabında gösterilmelidir. Ticari kazancın ortaya çıkması için satışın gerçekleşmesi ile birlikte inşaatın tamamlanması gerekir. İnşaat devam ederken satış bedeli olarak yapılan ödemeler karşılığında fatura düzenlenmesine gerek yoktur. Bu bedellerin kayıtlara avans olarak intikal ettirilmesi, tapuya tescil ettirildiği tarih veya hak sahiplerinin kullanımına tahsis edildiği tarihten itibaren yedi gün içerisinde gayrimenkul satış bedeli üzerinden fatura düzenlemeleri gerekmektedir. Buna ilaveten KDV Kanunu açısından vergiyi doğuran olay Kanunun 10/b maddesi uyarınca fatura düzenlenmesi ile gerçekleşeceğinden KDV Kanunu açısından önceden fatura düzenlenmesi de mümkündür.

14.12.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.