Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

Geçici Vergi Beyanında Yanılma Payı Devam Ediyor Mu?

Değerli okurlar bilindiği üzere geçici vergi, gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme döneminin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır.

Geçici vergide en önemli konu vergi matrahının doğru tespit edilmesi hususudur. Böylelikle sağlıklı bir geçici vergi hesabının yapılması da mümkün olacaktır. Bugünkü yazımızın konusu geçici vergi beyannamesinde eksik beyan edilen tutara ilişkin yanılma payı uygulaması olacaktır. Bazı işletmelerde  %10’luk yanılma payının sadece son dönem geçici vergiyle kurumlar vergisi beyanı arasındaki fark nedeniyle uygulanacağı ve son dönem geçici vergi beyannamelerinin kaldırıldığı için uygulamanında son bulduğuna dair bir algı olduğu için bu yazıyı kaleme almak istedik.

2023 yılının son geçici vergi beyannamesini hazırlarken yanılma payı uygulamasından kısaca bahsetmek istiyoruz.

Yanılma Payı Nedir?

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 120 inci maddesinde düzenlenmiş geçici vergi ile ilgili bölümde yanılma haline de yer verilmiş olup ‘’ Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re'sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergiler terkin edilir, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edilir.’’ Denilmektedir.

Bu çerçevede, yapılan incelemeler sonucunda geçmiş dönemlere ait geçici verginin %10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, %10 yanılma payının beyan edilmesi gereken geçici vergi matrahı üzerinden hesaplanması gerekecektir.

Nasıl Hesaplanır?

Beyan Edilen Matrah: 500.000,00-TL

Beyan Edilmesi Gereken Matrah: 540.000,00-TL

Matrah Farkı: 40.000-TL

Beyan Edilmesi Gereken Matrahın %10 : 54.000-TL

Bu durumda eksik beyan edilmiş olan 40.000-TL beyan edilmesi gereken matrahın %10’undan daha küçük olduğu için düzeltme yapılmayabilir.

Matrah Beyan Etmeyen Mükellefler İçin Yanılma Payı Uygulanacak Mı?

Geçici vergi beyannamelerinde matrah beyan etmeyen mükellefler için beyan edilmesi gereken vergi matrahının %10'u kadar bir yanılma payı söz konusu olacak, geçici vergi beyannamesi vermeyen mükellefler için ise yanılma payı uygulanmayacaktır. 

Sonuç

Öncelikle %10’luk yanılma payı,  tüm geçici vergi dönemleri için söz konusudur. Vergi mevzuatımızın dinamikliği sonucu vergi hesabında hata yapma ihtimali daha olası hale gelmiş olup, geçici vergi beyannamelerinde matrah farkı oluşması söz konusu olabilecektir. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer-120 inci madde hükmünde yanılma payı düzenlenmiş olup bu hüküm mükellefler lehine kanuna yerleştirilmiş bir marj payıdır.

Ancak Danıştay kararlarında noksanlığın bağlandığı %10 oranı vergilendirmenin ön koşulu olarak görülmüş olup noksan bildirimin %10'u aşması halinde, beyan dışı bırakılan tutarın tümü vergilendirmeye esas alınmıştır.

Hâlbuki Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 120. maddesinin belirtildiği üzere geçmiş dönemlere ait geçici verginin %10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, sadece eksik beyan edilen kısım için ek geçici vergi tarh edilmelidir. Bu marj dahilinde geçici verginin eksik beyan edilmesi durumunda herhangi bir vergi ve ceza ödenmeyecek olup marjın aşılması durumunda, aşan tutarlar için cezalı tarhiyat yapılması gereklidir.

15.11.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.