Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
info@emreozercen.com

İnşaat Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmalar İçin Matrah Artırımında Önemli Detay

Değerli okurlar, bugün sizlere inşaat sektöründe faaliyet gösteren yüklenici firmalar için sıklıkla karıştırılabilen matrah artırımına ilişkin önemli bir detaydan bahsetmek istiyoruz. Bilindiği üzere 7440 sayılı Yasa 2022 takvim yılınıda matrah artırımına dahil ederek 12.03.2023 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasanın en önemli maddelerinden biri iş dünyasının merakla beklediği matrah artırımı. Yıllık Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamesine yönelik matrah artırımını kısaca mükelleflerin geçmiş dönemlere yönelik yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri vergi matrahlarını belirli bir oranda artırıp ilave vergi ödemesi olarak tanımlayabiliriz. Bu sayede mükellefler matrah artırdıkları dönem için yapılacak vergi denetimlerinden muaf tutulmaktadır.

İnşaat Sektöründe Vergilendirme

Gelir Vergisi Kanununda; inşaat ve onarma işlerinden elde edilen kazançlar, ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilmektedir. Kurumlar vergisi Kanununda ise; safî kurum kazancının tespitinde, yine Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanmaktadır. 

İnşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalardan müteahhit olarak özel inşaat işi yapan ve/veya yıllara sari taahhüt projesi üstlenenler her iki durumda da kazançlarını işin tamamlandığı dönemde beyan etmektedir.

Yıllara sari inşaat ve onarım işleri yapan mükellefler özel vergileme rejimine tabidir. Yıllara sari inşaat ve onarım işleriyle uğraşanlar bu işlere yönelik geçici vergi ödemezler. İnşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalar için yıllara sari taahhüt projelerinde vergilendirme, işin bittiği yılda tespit edilen kazanç üzerinden yapılacak olup elde edilen gelir işin bittiği yılın geliri sayılacak ve o yıl beyannamesi ile beyan edilecektir.

Özel inşaat yapan müteahhit firmalar için ise üretim süreci birden çok takvim yılına sirayet etse de genel vergilendirme sistemi geçerlidir. Ancak ticari kazancın ortaya çıkması için inşaatın tamamlanması ve imal edilen mamullerin satışının gerçekleşmesi gereklidir.

İşin Bitim Tarihleri Nasıl Belirlenir?

Özel İnşaat İşleri

Özel inşaat işi gerek kendi mülkiyetindeki arsaya gerekse başkasının mülkiyetindeki arsaya kat karşılığı inşaat yapılmasıdır. İnşaatın tamamlanması ve vergilendirmede dönemi belirlenirken daire veya dükkânın yapı kullanım belgesinin alındığı veya bu yerlerin fiilen kullanılmaya başlandığı tarih esas alınmalıdır.

Yıllara Sari İnşaat İşleri

Bazı inşaat işleri aynı yıl içerisinde başlayıp, tamamlanamayabilir. Hatta bazen bu süre birden fazla yılın atlamasına kadar uzayabilir. Bu durumda birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, o yıla ait gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilir. Geçici ve kati kabul usulüne tabi işlerde geçici kabul tutanağının idarece onaylandığı tarih, işin bitim tarihi olarak kabul edilmektedir

Beyan Yok Matrah Yok

İster yıllara sari işlerde hakedişlere bağlı olarak düzenlenen faturalar olsun isterse kat karşılığı veya kendi arsasına konut ve veya ofis imal edilerek bina tamamlanmadan tahsil edilen avans bedellerine istinaden düzenlenen faturalar olsun her iki türden inşaat işinde de hasılatın ve maliyetlerin işin tamamlandığı dönem kazancında beyan edilmesi gerekmektedir. Bu süre zarfında devam eden projelere istinaden tutulan hasılat ve maliyet kayıtları bilanço hesaplarında aktifleştirilmektedir.

İnşaat İşlerinde Matrah Artırımları

Bu itibarla inşaat işleri ile uğraşan mükelleflerin gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımları için faturanın düzenlendiği dönemin değil işin tamamlandığı ve kar veya zararın beyan edildiği dönemi dikkate almaları gerekmektedir. Önceki yıllarda başlayan, ancak 2023 yılında bitmiş veya 2023 yılında halen devam etmekte olan, ister yıllara sari inşaat ve onarım işleri olsun isterse özel inşaat işleri olsun 2022 yılı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilemeyeceği için inşaat firmalarının bu projeleri kapsamında yıllık kurumlar veya gelir vergisi beyannamesine ilişkin matrah artırması da mümkün gözükmemektedir.

2023 Takvim Yılında Tamamlanan Projeler Ne Zaman Beyan Edilecek

2023 takvim yılına sarkan özel inşaat işleri  tamamlandığı döneme ait 2023 gelir veya kurum geçici vergi beyannamelerinde, yıllara sari inşaat işleri ise 2023 yılına ait gelir veya kurumlar vergisinde beyan edilecektir.

Yıllara sari inşaat ve onarım işi bulunan mükellefler, her bir inşaat itibarıyla işin bittiği yıl esas alınmak suretiyle 7440 sayılı Kanuna göre matrah ve vergi artırımında bulunabileceklerdir Bu sebeple 31.12.2022 tarihide dahil olmak üzere önceki dönemlerde geçici kabul tutanağı idare tarafından onaylanan yıllara sari inşaat işleri ile yapı kullanım izin belgesi veya fiili teslimi gerçekleşip gelir hesaplarına intikal eden özel inşaat projeleri için gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri geçmiş dönem yıllık beyannamelerine ilişkin matrah artırımından yararlanabilmektedir.

20.03.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.