Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasında Vergi Kalkıyor Mu?

Değerli okurlarımız, Hükümet seçimlerden önceki vaadlerinden hangilerini gerçekleştireceklerini dün kamuoyuyla paylaştı. Hükümetin gerçekleştirmek istediği vaadlerden bir tanesi de gayrimenkullerin elden çıkarılmasında değer artış kazançlarının vergilendirilmesi uygulamaların gözden geçirileceğine yönelik idi. İşte bugünkü yazımızda konuyu ele alacağız.

 

Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasında Hangi Durumlarda Elde Edilen Kazanç Değer Artış Kazancı Olmaktadır? 

 

Gayrimenkul alım-satımı sırasında vergilendirme ile ilgili öncelikle dikkat edilmesi gereken husus gayrimenkulün elde ediliş tarihi ve bir bedel karşılığı elde edilip edilmediğidir. 

 

Gerçek kişilerin bir bedel karşılığı edindikleri gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak (5) beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazancı olarak gelir vergisine tabidir. 

 

Buna göre aşağıda belirtilen mal ve hakların (5) beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancıdır;

 

- Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,

- Voli mahalleri ve dalyanlar, 

- Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, 

- Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları. 

 

Ancak; bedelsiz olarak veya veraset yoluyla edinilen gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ile gayrimenkullerin iktisap tarihinden başlayarak beş yıldan fazla bir süre elde tutulduktan sonra elden çıkarılmasından doğan kazançlar vergiye tabi olmayacaktır. 

 

Hemen belirtelim ki, gayrimenkulün eşe veya çocuğa alınması, ödemenin de aile reisi tarafından yapılması halinde “ivazsız” yani karşılıksız bir intikal söz konusu olacağından bu durum veraset ve intikal vergisine tabi olacaktır. 

 

Devamlı Olarak Gayrimenkul Alım Satımı Yapılması Durumunda Vergileme Nasıldır?

 

Gayrimenkul alım satım işinin devamlı yapılması durumunda elde edilen gelir değer artış kazancı olarak değil ticari kazanç olarak vergilendirilecektir. 

 

Ticari bir organizasyon içerisinde yapılan satışlar, tek bir satış gerçekleştirilmiş dahi olsa, ticari kazanç olarak değerlendirilecek, ticari bir organizasyon olmaksızın birden fazla satış yapılmış ise (bir yılda birden fazla veya her yıl bir satış yapılması) satışın hangi amaçla yapıldığının tespit edilmesi gerekecektir. Bu durumda, kazanç sağlama amacıyla yapılan alım satım işlemlerinin ticari kazanç kapsamında; şahsi ihtiyaç ya da servetin korunması amacıyla gerçekleştirilen alım-satım işlemlerinin ise değer artış kazancı kapsamında değerlendirilmesi gerekecektir. Ancak hangi durumlarda alım satım faaliyetinin ticari kazanç hangi durumlarda ise değer artış kazancı olacağı bu kadar basit tespit edilemiyor ve genelde dava yoluna gidiliyor.  

 

Bu kazançların bir ticari işletme tarafından elde edilmesi halinde ise elde edilen kazanç ticari kazanç olarak vergilendirilecektir. 

 

Satın alınan ve trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından elde edilen kazançlar da ticari kazanç olarak vergilendirilmektedir.

 

Değer Artış Kazancının Beyanı Nasıl Yapılıyor?

 

Değer artış kazançlarının beyan konusu edilip edilmeyeceği, elde edilen iradın istisna haddinin altında kalıp kalmadığına bağlıdır. İstisna haddini aşan tutarda gelir elde edilmesi halinde yıllık beyanname verilecektir. 

 

Gayrimenkullerin elden çıkarılmasından doğan kazancın tespitinde alış bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın 2015 yılı için 10.600 Yeni Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır. 

 

Beyanname, elde edilen değer artış kazancının safi miktarının açıklanan istisna sınırının aşması durumunda, satışın yapıldığı yılı takip eden yılın Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar yıllık beyanname ile beyan edilip, Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen oranlar üzerinden gelir vergisi hesaplanarak, Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere 2 eşit taksitle ödenecektir. 

 

Gayrimenkul Alım-Satımında KDV Uygulaması Nasıldır?

 

İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin satışı katma değer vergisinden istisnadır. Ancak iktisadi işletmelerin aktifinde kayıtlı bulunan gayrimenkullerin satışı katma değer vergisine tabidir. 

 

Diğer yandan, kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan gayrimenkullerin satışı katma değer vergisinden istisnadır. Gayrimenkul ticareti ile uğraşan kurumların bu istisnayı uygulaması için, söz konusu gayrimenkulleri aktiflerinde ticaretini yapmak amacıyla tutmamaları gerekir.

 

Muhtemeldir ki, hükümetin yapacağı düzenlemede oturmak amacı ile alınılan ve 5 yıl geçmeden satılan gayrimenkul ya da gayrimenkullerden elde edilen satış kazancı değer artış kazancı olarak da vergilendirilmeyecektir. Burada da sosyal bir amaç öngörülecektir. Aksi türlü gayrimenkul alım satımını sürekli olarak ve ticari nitelikte yapanlar için bir istisna söz konusu olmayacaktır. 

26.11.2015

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.