Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

Dava Safhasındaki Alacaklar ve Torba Kanun

 Değerli okurlarımız bu yazımızda dava safhasındaki kamu alacaklarının hangi şartlarla 11.09.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6552 sayılı Kanundan yararlanabileceklerini ele alacağız. 

Bir alacağın 6552 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılarak ödenebilmesi için aşağıdaki üç şartı birlikte taşıması gerekmektedir.

- Kanunda belirtilen tür ve dönemden kaynaklı bir alacak olması,
- Kesinleşmiş alacak olması,
- 10.09.2014 itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olması (Kanunun 73’üncü Maddesinin 16’ncı fıkrası kapsamında olan alacaklar için vadesi 30.04.2014 tarihi ve öncesi olan).

Kesinleşmiş alacak ne demektir?

73’üncü madde kapsamında yapılandırılan alacakların 10.09.2014 itibariyle kesinleşmiş olması gerekmektedir. 

Bir alacağın kesinleşmesi için alacağın ihtilaflı olmaması gerekecektir. Bazı alacakların kesinleşme süreçleri aşağıdaki gibidir.

A- VUK kapsamına giren vergi ve cezaların kesinleşmesi;

1- Beyanname ile beyan edilen vergiler beyan edildiği tarihte (ihtirazi kayıtla verilen beyanlara dayalı tahakkuklar da dava konusu edilmiş olsa bile yararlanabilecektir)

2- İkmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergiler ile kesilen vergi cezalarına ilişkin düzenlenen vergi/ceza ihbarnamesinin tebliği üzerine,

a- Süresi içinde dava açılmamış olması veya dava açılmış olmakla birlikte yargılama aşamalarının son bulması,

b- Uzlaşma hükümlerinden yararlanılarak uzlaşılması

hallerinde söz konusu olacaktır.

Bilindiği gibi verginin “tahakkuk” etmesi verginin ödenebilir aşamaya gelmesi demektir. Verginin tahakkuku ile kesinleşmesi her zaman birlikte gerçekleşmeyeblir. Örneğin, ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi ve kesilen cezalar ihbarname ile mükellefe tebliğ edilmekte, mükellefler ilk derece mahkemesi olan vergi mahkemesinde dava konusu yapabilmekte ve vergi mahkemesi de bu cezalı tarhiyatları onayabilmekte (mükellef alehine) ve bu kararlara da bir üst yargı merciinde itiraz/temyiz edilebilmektedir. 

İtiraz/temyiz incelemesi Bölge İdare Mahkemesi/Danıştay’da devam eden vergi ve cezalara ilişkin tarhiyatlar, vergi mahkemesi kararının vergi dairesine tebliği üzerine tebliğ tarihi itibariyle VUK 112’nci madde gereği gecikme faizi hesaplanarak “tahakkuk” ettirildiği halde bir üst yargı merciinde yargılamanın devam etmesi nedeniyle bu alacakların “kesinleşmiş alacak” olarak değerlendirilmesi mümkün olmamaktadır.

Bu halde, 6522 sayılı Kanunun yayımlandığı tarih olan 11.09.2014 tarihi itibariyle, ilk derece vergi mahkemesi kararı üzerine tahakkuk ettiği halde yargılaması devam etmesi nedeniyle kesinleşmemiş olan alacaklar 73’üncü madde kapsamına girmeyecektir.

B- İdari para cezalarının kesinleşmiş alacak olabilmesi için idari yaptırım kararlarına karşı süresi içerisinde dava açılmaması veya dava açılmış olmakla birlikte yargılama aşamalarının son bulması gerekmektedir.

Ancak, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun ve 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları hakkında dava yolu bulunmadığından, bu idari para cezaları verildikleri tarih itibarıyla kesinleşmektedir.

C- Ecrimisillerin kesinleşmiş alacak olarak değerlendirilebilmesi için ecrimisil ihbarnamesi/ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin tebliği üzerine süresi içerisinde dava açılmamış olması veya dava açılmış olmakla birlikte yargılama aşamalarının son bulması gerekmektedir.

Ç- Yukarıda yer verilen alacaklar dışında kalan ancak madde kapsamına giren diğer alacakların kesinleşmiş alacak olarak değerlendirilebilmesi için söz konusu alacakların varlığının hukuk düzeninde ihtilaflı olmaması veya ihtilaflı hale gelme olasılığının kalmaması gerekmektedir.

6552 sayılı Kanunun 73’üncü maddesi kapsamına tür ve dönem itibariyle girdiği halde varlığına ilişkin dava açılmış olan alacaklardan; Kanunun yayımlandığı tarihten önce (11.09.2014) davadan tamamen feragat edilmesi ve feragata ilişkin mahkeme kararının tebliğ edilmiş olması üzerine kesinleşmiş olanlar, 6552 sayılı Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş alacak olması şartıyla, madde hükmünden yararlanabileceklerdir.

İdari para cezaları için de “feragate” ilişkin olarak yaptığımız açıklamalara göre işlem yapılacaktır. 

6552 sayılı Kanunun 73’üncü maddesi hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır. Davadan vazgeçme dilekçeleri ilgili tahsil dairesine verilir ve bu dilekçelerin tahsil dairelerine verildiği tarih, ilgili yargı merciine verildiği tarih sayılarak dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilir. Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince tahsili gerektiği hâlde tahakkuku diğer kamu idarelerince yapılan alacaklara ilişkin ilgili kamu idaresi aleyhine açılmış davalardan vazgeçme dilekçelerinin verileceği idari mercii belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve açtıkları davalardan vazgeçen borçluların bu ihtilaflarıyla ilgili olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihten sonra tebliğ edilen kararlar uyarınca işlem yapılmaz ve bu kararlar ile hükmedilmiş yargılama giderleri ve vekâlet ücreti bulunması hâlinde bunlar talep edilemez.

27.09.2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Tebliğ de de konu hakkında, “madde hükümlerinden yararlanmak için açılmış davalardan vazgeçilmesi şart olduğundan, borçlular tarafından maddeden yararlanmak için yapılan başvurular üzerine tahsilat işlemlerinden dolayı açılmış davalar sulh yoluyla sonuçlanacaktır. Bu nedenle, 6183 sayılı Kanunun 55’inci maddesi uyarınca alacağın takibi için düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrine karşı açılmış olan davalara konu alacaklar için madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunulması halinde, ödeme emrine karşı açılmış davalardan da vazgeçildiğinden, 6183 sayılı Kanunun 58’inci maddesi gereğince %10 oranındaki haksız çıkma zammı talep edilmeyecektir” açıklamasına yer verilmiştir.

Davadan vazgeçmekle ne kazanılacaktır?

Kesinleşmiş olup bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacakların ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacakları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; ödenmemiş alacağın sadece ferî alacaktan ibaret olması hâlinde ferî alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacaklarının tahsilinden vazgeçilecektir.

6552 sayılı Kanun kapsamına giren ve bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının %50'sinin, bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan %50'sinin tahsilinden vazgeçilecektir.

Vazgeçilen alacaklara ilişkin örneklere ise Tebliğde yer verilmiştir.

29.09.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.