Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

2013 Yılında Elde Edilen Menkul Sermaye İratlarından Hangileri Beyan Edilecektir?

Değerli okurlarımız 2013 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı için beyanname verilmeyecek ve beyanname verilecek olsa bile bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. Bir kısım menkul sermaye iratlarının ise belli tutarı aşması halinde beyanname verilecektir. Bu günkü yazımızda konu anlaşılır bir şekilde ele alınacaktır.

 
Hangi Menkul Sermaye İradları Tutarı Ne olursa Olsun Beyan Edilmeyecektir?

1) Gelir Vergisi Kanununun (GVK) 86/1-a bendi uyarınca, GVK’nın 75’inci maddesinin (15) ve (16) numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları için yıllık beyanname verilmeyecek, beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. GVK 75/15’de tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketlerinden ödenen iratlar düzenlenmiştir. GVK 75/16’da ise bireysel emeklilik sisteminden yapılan ödemeler düzenlenmiştir.

2) Kurumların karlarını sermayeye ilave etmek suretiyle dağıtması halinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları için de yıllık beyanname verilmeyecek, beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. Bilindiği üzere GVK 94/6-b-i uyarınca karın sermayeye ilavesi kar dağıtımı sayılmamaktadır.

 
3) Kurumların 31.12.1998 tarihinden önce sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançlarının dağıtımı halinde gerçek kişiler tarafından elde edilen kar payları için de yıllık beyanname verilmeyecek, beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. (GVK Geç. 62. Md.)

 
4) GVK’nın Geçici 67’nci maddesi uyarınca vergi kesintisine tabi tutulmuş bulunan, mevduat faizleri, Özel Finans Kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları ve repo kazançları için yıllık beyanname verilmeyecek, beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir.

 

Hangi Menkul Sermaye İradları Belli Tutarı Aşarsa Beyan Edilecektir?

GVK 86/1-c uyarınca, Türkiye’de tevkifata tabi tutulmuş olan ve vergiye tabi gelir toplamı 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (26.000.-TL) aşmayan menkul sermaye iratları için yıllık beyanname verilmeyecektir.

1) 2013 yılında tevkifata tabi tutulmuş olan ve 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş her çeşit tahvil ve hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerde elde edilen gelirler 26.000.-TL’yi aşmıyor ise beyan edilemeyecektir. (GVK Geç. 67/9)

2) Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışına ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışına ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler 26.000.-TL’yi aşmıyor ise beyan edilemeyecektir.

3) Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları da 26.000.-TL’yi aşmıyor ise beyan edilmeyecektir.

Bu gelirlerin 26.000.-TL’yi aşması halinde beyan durumu nasıl olacaktır?

Saymış olduğumuz bu üç gelir unsuru için 26.000.-TL’lik sınırın aşılması halinde bu gelirlerin tamamı beyanname ile beyan edilecektir. Menkul sermaye iratları toplamının 26.000 TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir.

Tutarı ne olursa olsun hiçbir şekilde beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları beyan sınırı olan 26.000.-TL’lik haddin hesabında dikkate alınmayacaktır. Vergi tevkifatına tabi tutulmuş menkul sermaye iratları ile tevkifata tabi tutulmamış menkul sermaye iratlarının birlikte elde edilmesi halinde 26.000.-TL’lik haddin hesabında toplam tutar dikkate alınacaktır. (16 Nolu GVK Sirküleri)

 
Örneğin, 2013 yılında brüt 40.000.-TL’lik kar payı elde edilmiş ise bu tutarın yarısı (yarısı istisnadır) 26.000.-TL’yi aşmadığından beyan edilemeyecektir.

Hangi Menkul Sermaye İratları İçin İndirim Oranı Uygulanacaktır?

Gelir Vergisi Kanununda bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutarlarının vergilendirilmesi öngörülmüştür. Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2013 yılı için % 53,11 olarak belirlenmiştir.

2013 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.

01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan, Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirlerinde gelir vergisi tevkifat oranı %0 olup, oranın sıfır olması bu gelirlerin tevkifata tabi olma özelliğini etkilememektedir. Devlet tahvili ve Hazine bonolarında sıfır olan tevkifat oranı, özel sektör tahvillerinden elde edilen faiz gelirlerinde %10 olarak uygulanmaktadır.

Beyanname verme sınırı olan 26.000 TL’nin hesabında, indirim oranı uygulanabilecek menkul sermaye iradı tutarı, indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısım itibariyle dikkate alınacaktır. Bu durumda, başkaca beyanı gereken gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranı uygulamasından yararlanabilecek menkul sermaye iradından, gayri safi tutarları toplamı 55.448,92 TL’yi aşmayan tutarlar için yıllık beyanname verilmeyecektir. Çünkü, bu tutara indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar olan [55.448,92 - (55.448,92 x %53,11)] = 26.000 TL beyanname verme sınırına denk gelmektedir.

 
Örneğin, 01.01.2006 tarihinden önce TL cinsinden ihraç edilmiş olan Devlet Tahvilinden 100.000.-TL faiz geliri elde ediliyor ise indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar (100.000x%53,11=) 46.890.-TL olacaktır. Bu tutar da 26.000.-TL’yi aştığı için beyanname verilecektir.

 
Hangi Menkul Sermaye İratlarının Beyanında 1.390.-TL’lik Sınıra Bakılacaktır?

 

1) Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,

 

2) Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller  01.01.2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler),

 

3) İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,

 

4) Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,

 

5) Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı vb.),

 

6) Her çeşit alacak faizleri.

 

Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda belirtilen menkul sermaye iratları1.390 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edileceklerdir.

Burada bahsedilen 1.390 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre, menkul sermaye iradı olarak elde edilen gelir 1.390 TL’yi aşıyorsa, elde edilen gelirin tamamı beyan edilecektir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan menkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanacaktır.

27.03.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.