Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

Anonim veya Limited Şirket Şahıs İşletmesine Dönebilir Mi?

Değerli okurlarımız, önceki yazılarımda bir adi ortaklığın anonim veya limited şirkete dönüp dönemeyeceğinin mümkün olup olmadığını ele almıştım. Bugünkü yazımda ise konunun tam tersi ele alınacaktır. Yani bir şirketin (anonim, limited gibi) bir şahıs işletmesine dönüp dönemeyeceği tartışılacaktır.

 
Yeni Ticaret Kanununun 194/3’üncü maddesi uyarınca;

 
“Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için, söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir. Bu hâlde, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif veya komandit şirket ise mezkûr ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264 üncü maddedeki zamanaşımı süresince sıfatlarına göre müteselsilen sorumlu olurlar. Dönüştürmeye bu Kanunun 264 ilâ 266 ncı maddeleri de uygulanır.”

Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için,

-          Söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve

-          Ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir.

 

Yani bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için yukarıda yer alan iki şart birlikte aranmaktadır.

 
Ancak vurgulamak gerekir ki, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif veya komandit şirket ise mezkûr ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264’üncü maddedeki zamanaşımı süresince sıfatlarına göre müteselsilen sorumlu olurlar.

 
Dönüştürme işlemi nedeniyle şirketten alacaklıların durumu neolacaktır?

 
Dönüştürme işlemi nedeniyle şirket alacaklılarının hakları da TTK’nın 264 ilâ 266’ncı maddelere göre korunmuştur.264’üncü maddeye göre,şirketin borçları için, şirket alacaklılarının ortaklara ileri sürebilecekleri istem hakları, ortağın şirketten ayrılmasının, şirketin sona erdiğinin veya iflasının ilan edildiğinin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasından itibaren üç yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar; ancak, niteliği nedeniyle, alacağın daha kısa bir zamanaşımına bağlandığı durumlarda o zamanaşımı süresi uygulanır. Alacak ilandan sonra muaccel olursa, zamanaşımı muacceliyet anından itibaren işlemeye başlar. Bu maddede öngörülen zamanaşımı ortakların birbirlerine karşı olan alacaklarına uygulanmaz.

 
265’inci madde de ise özel durumlar düzenlenmiştir. Buna göre, hakkını elde etmek için sadece paylaşılmamış şirket malvarlığına başvuran alacaklıya karşı, 264’üncü maddede yer alan üç yıllık zamanaşımı ileri sürülemez. Bir ortak, şirketin ticari işletmesini devralırsa, alacaklılara karşı üç yıllık zamanaşımını ileri süremez. Buna karşılık, devralma sebebiyle ayrılan ortaklar hakkında borcun nakli hükümlerine göre iki yıllık zamanaşımı uygulanır. Üçüncü kişinin ticari işletmeyi alacak ve borçlarıyla devralması hâlinde iki yıllık zamanaşımı geçerli olur. 266’ncı madde de ise zamanaşımının kesileceği durum düzenlenmiş olup, varlığını sürdüren şirkete veya diğer bir ortağa karşı zamanaşımının kesilmesi şirketten ayrılan ortağa karşı zamanaşımının kesilmesi sonucunu doğurmaz.

Bir şirketin bir şahıs işletmesine dönüşmesi nasıl yapılacaktır?

 
Tür değiştirmenin yasal boyutu TTK’nın 180 ila 190’ıncı maddelerinde düzenlenmiştir. Dolayısıyla bu işlem yapılırken 180-190’ıncı madde düzenlemeleri dikkate alınmalıdır.

 
Ancak belirtelim ki, bu uygulama Yeni Ticaret Kanunu ile getirilen yeni bir düzenlemedir. Eski Ticaret Kanununda bu düzenleme yer almamakta idi. O nedenle uygulamanın henüz oturduğunu söylemek güçtür.

 
Dönüştürme işleminin en önemli boyutu şüphesiz vergisel boyutudur. Bir şirketin şahıs işlemine dönüştürülmesinin vergisel boyutu ise ilerleyen yazılarımızda ele alınacaktır.

24.01.2014

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.