Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

Limited Şirketlerde Sermaye Artırımı İle Ortaklık Payı Değiştirilebilir Mi?

Şirketlerin sermaye ihtiyacını karşılayabilmek için sık sık başvurulan yollardan biri de sermaye artırımıdır. Yani ortaklar şirkete sermaye olarak para koymaktadırlar. Ortaklar şirket sermayesini artırırken ortaklık payları aynı mı kalacaktır, yoksa bazı ortak ya da ortaklar sermaye artırımı yaparak paylarını diğer ortaklara göre yükseltebilecekler midir?

 
Örneğin, iki ortaklı 100.000.-TL sermayeli bir limited şirketin ortakları A ve B şahsı olsun ve bunların her birinin ortaklık payı %50 olsun. Şirketin sermayesi 400.000.-TL artırılarak 500.000.-TL’ye yükseltilmek istensin. Bu durumda ortaklık paylarının korunmak istenmesi halinde her bir ortağın 200.000.-TL sermaye artırımı yapması gerekecektir. Ancak ortak B sermaye artırımı için gerekli olan 200.000.-TL’yi temin edememektedir. Bu halde sermaye artırımına gidilemeyecek midir?

 
Sermaye artırımı yapabilmek için öncelikle genel kurulun karar alması gerekmektedir. TTK’nın 621’inci maddesi uyarınca, “(1)Aşağıdaki genel kurul kararları, temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması hâlinde alınabilir:

...

b) Oyda imtiyazlı esas sermaye paylarının öngörülmesi.

c) Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılması, yasaklanması ya da kolaylaştırılması.

d) Esas sermayenin artırılması.

e) Rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması.

…

 
(2) Kanunda belli kararların alınabilmesi için ağırlaştırılmış nisap aranıyorsa, bu nisabı daha da ağırlaştıracak şirket sözleşmesi hükümleri, ancak şirket sözleşmesinde öngörülecek çoğunlukla kabul edilebilir.”

 
Dolayısıyla eğer ki, şirket esas sözleşmesinde daha ağır nisap öngörülmemiş ise, oyda imtiyazlı esas sermaye paylarının öngörülmesi, esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılması, yasaklanması ya da kolaylaştırılması, esas sermayenin artırılması, rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması, genel kurulda temsil edilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması hâlinde alınabilecektir.

 
Örneğe dönecek olur isek, öncelikle iki ortak ta genel kurula katılmış ise bunlardan B’nin sermaye artırımına onay vermesi gerekecektir. Çünkü genel kurula katılanların en az üçte ikisinin sermaye artırımını onaylaması zorunluluğu bulunmaktadır.

 
Yeni TTK’nın 591’inci maddesinde “rüçhan hakkı” düzenlenmiş olup buna göre;

 
“(1) Şirket sözleşmesinde veya artırma kararında aksi öngörülmemişse, her ortak, esas sermaye payı oranında, esas sermayenin artırılmasına katılmak hakkını haizdir.

 
(2) Genel kurulun sermaye artırımına ilişkin kararıyla, ortakların yeni payları almaya ilişkin rüçhan hakkı, ancak haklı sebeplerin varlığında ve 621 inci maddenin birinci fıkrasının (e) bendinde öngörülen nisapla sınırlandırılabilir veya kaldırılabilir. Özellikle, işletmelerin, işletme kısımlarının, iştiraklerin devralınmaları ve işçilerin şirkete katılmaları haklı sebep olarak kabul edilebilir. Rüçhan hakkının sınırlandırılması veya kaldırılması suretiyle hiç kimse haklı görülemeyecek şekilde yararlandırılamaz veya kayba uğratılamaz.

 
(3) Rüçhan hakkının kullanılabilmesi için en az onbeş gün süre verilir.”

 
Yeni TTK ile rüçhan haklarına yönelik olarak getirilen önemli bir yenilik haklı sebeplerin var olması halinde rüçhan hakkının kısıtlanabileceği veya kaldırılabileceğidir. Özellikle, işletmelerin, işletme kısımlarının, iştiraklerin devralınmaları ve işçilerin şirkete katılmaları haklı sebep olarak kabul edilebilir.

 
Örnekte ortak B’nin 591’inci madde uyarınca “rüçhan hakkı”nı kullanmayacağı da genel kurulda karara bağlanmalıdır. Dolayısıyla ortak B “rüçhan hakkını” kullanmayacağını genel kurulda kabul etmiş olacaktır. Aksi türlü işlem tesis etmek mümkün olmayacaktır.

 
Ortak B’nin sermaye artırımına ve rüçhan hakkını kullanmayacağına onay vermesi sonucu genel kurulda esas sözleşmenin sermayeye ilişkin maddesi de yeni duruma göre tadil edilecektir.

 
Örneğimizde esas sermaye artırımına B’nin katılmaması sonucu yeni ortaklık payları A % 90 (450.000/500.000), B ise % 10 (50.000/500.000) olacaktır.

 
Hemen belirtelim ki, sermaye artırımı yapılmak isteniyor ise, müdürler kurulu karar alarak genel kurul gündemini belirleyeceklerdir. Genel kurulda yukarıda söylediğimiz hususlar yapıldıktan sonra genel kurul kararlarının ticaret sicil gazetesinde ilanı da gerekecektir.

 
Konunun anonim şirketler boyutu ise farklı bir yazımızın konusunu oluşturacaktır.

 
Değerli okurlarımız, 2014 yılının hepimize sağlık, sıhhat, mutluluk, ülkemize ise barış ve refah getirmesini diler, herkesin yeni yılını kutlarım.

30.12.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.