Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

Hisselerini Devretmek İsteyenler Dikkat!

Değerli okurlarımız bilindiği üzere yeni Gelir Vergisi Kanunu uyarınca anonim şirketlerde pay senedi devirlerinde hisselerin iki yıl elde tutulduktan sonra devredilmesi durumunda elden çıkarma bedeli ile maliyet bedeli arasındaki fark, yani kar vergilendirilmiyor. Hatta, limited bir şirketin anonim şirkete çevrilerek hisselerinin elden çıkarılması halinde de, iki yıllık sürenin hesabında anonim şirkete dönüşme tarihi değil, limited şirketin hisselerinin edinme tarihi dikkate alınıyor. Ancak bu istisnadan faydalanabilmek için geçici ilmühaber bastırılması ya da hisse senedi bastırılması şartı bulunmaktadır.

Gelir Vergisi Kanunu'nun (GVK) Mükerrer 80'inci maddesinde anonim ve limited şirketlerin hisselerinin satışlarında ne tür vergileme yapılacağı düzenlenmiştir. GVK 80'inci madde kapsamında elde edilen kazançlar “değer atış kazançları”dır. GVK 80/1 maddesine göre, ivazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olanve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasıile doğan kazanç vergiye tabi olmayacaktır. GVK 80/4 maddesine göre ise, ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar “değer artış kazancı” olarak vergiye tabi olacaktır. Bu durumda ivazsız olarak (bağış ya da veraset yoluyla) elde edilen hisselerin elden çıkartılmasında, hiçbir şekilde “değer artış kazancı” oluşmayacaktır.

Bu düzenlemenin anonim şirketler bakımından anlamı nedir?

Anonim şirketler hisse senedi bastırmış ise vergileme farklı olacak, bastırmamış ise farklı olacaktır. Hisse senedi bastırılmış olması halinde, iki yıl süreyle bu senetler elde tutulduktan sonra elden çıkarılmış ise, “değer artış kazancı” doğmayacaktır. Ancak iki yıllık süre dolmadan hisse senetleri elden çıkarılmış olursa “değer artış kazancı” doğacaktır ve “değer artış kazancı” hesaplanırken GVK Mükerrer 80'inci maddedeki istisna tutarı dikkate alınabilecek ve Mükerer 81'inci maddenin son fıkrasına göre de endeksleme yapılabilecektir. Hisse senedi yerine geçici ilmühaber bastırılmış olması halinde de vergileme aynı olacaktır. Buna ilişkin düzenlemeye 232 Nolu GVK Tebliğinde yer verilmiştir.

Hisse senedi ya da geçici ilmühaber bastırılmamış ise, iki yıllık süre aşılmış olsa bile, GVK Mükerer 80/4 fıkrasına göre “değer artış kazancı” doğacaktır. Bu durumda, GVK Mükerrer 80'inci maddedeki istisna tutarı dikkate alınabilecek ve Mükerrer 81'inci maddenin son fıkrasına göre endeksleme yapılarak kazanç hesaplanacaktır. Dolayısıyla, anonim şirket ortakları, ortaklık hisselerini iktisap tarihinden itibaren iki yıldan fazla elde tuttuktan sonra elden çıkarmaları halinde vergi ödemek istemiyorlar ise, ya hisse senedi ya da geçici ilmühaber bastırmalıdır.

Limited şirketler bakımından vergileme nasıl olacaktır?

Limited şirketlerin hisse senedi ya da geçici ilmühaber bastırması mümkün olmadığından, ortaklık haklarının veya hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar “değer artış kazancı”na tabidir. Bu durumda, GVK Mükerrer 80'inci maddedeki istisna tutarı dikkate alınacak ve Mükerrer 81'inci maddenin son fıkrasına göre şartların oluşması halinde maliyet bedeli endekslemesi yapılarak kazanç hesaplanacaktır.

Limited şirketin anonim şirkete dönüşmesi halinde vergileme nasıl olacaktır?

Anonim ve limited şirket hisselerinin elden çıkarılmasındaki vergilemeyi kısaca yukarıda ele aldık. Burada sorulması gereken soru, limited şirket anonim şirkete dönüştüğünde yeni oluşan anonim şirketin hisse senetlerinin ne zaman elde edilmiş sayılacağı meselesidir. Çünkü, vergileme elde etme tarihine göre farklılık gösterecektir.

KVK 1 Nolu Tebliğin 19.3.3. maddesine göre, KVK'nın 19 ve 20 nci maddeleri kapsamında gerçekleştirilen devir ve bölünme (kısmi bölünme dahil) hallerinde, devir olan veya bölünen şirketin ortaklarına verilen hisselerin iktisap tarihi olarak, bu yeni hisselerin verilmesine neden olan devirolan veya bölünen şirketin hisselerinin iktisap edildiği tarihin esas alınması gerekmektedir.

Nev'i değişiklikleri de devir hükmünde olup, nev'i değişikliği suretiyle elde edilen hisse senetlerinde ilk iktisap tarihi nev'i değiştiren şirket paylarının iktisap edildiği tarih olacaktır. Maliye Bakanlığınca verilen Muktezalarda da bu görüş dile getirilmektedir.

Örneğin, 10.10.2008 tarihinde kurulan bir limited şirket, 10.10.2011 tarihinde anonim şirkete dönüşmüş, 11.10.2011 tarihinde hisse senedi bastırılmış ve 20.10.2012 tarihinde şirket hisseleri elden çıkarılmış ise, elde edilen kazancın tutarı ne olursa olsun vergi dışı kalacaktır.

Ancak vurgulamak gerekir ki, GVK Mükerrer 80'inci maddenin kanun metninde hisse senetleri vurgusu yapılmış ve 232 Nolu Tebliğ ile'de Geçici İlmühaberlerin hisse senetleri gibi değerlendirilmesi gerektiği düzenlemesi yapılmıştır. Kanaatimizce, kanun metnine sıkı sıkıya bağlı kalınacak olursa, limited şirketin anonim şirkete dönüşmesi durumunda, dönüşüm sonrası devirden önce hisse senedi ya da geçici ilmühaber bastırılmalıdır.

Yeni Gelir Vergisi Yasa Tasarısı ile iki yıllık süre kaldırılıyor ve kazancın belli bir oranı yıllara göre gelir vergisine tabi tutuluyor. Yani, anonim şirketlerin hisseleri iki yıl geçtikten sonra elden çıkarılsa bile doğacak kar vergilendirilecektir. Bu durum mükellefler bakımından çok ciddi bir avantajın kaybolması anlamına gelmektedir. Aynı şekilde maliye bakımından iyi bir gelir kapısı olacaktır.

Örneğin, bir milyon sermaye ile kurulmuş ya da bir milyona alınmış bir anonim şirketin hisseleri 4 yıl sonra 100 milyon yapıyor ise, doğacak olan 99 milyon kazanç istisna olacak ve bu kazanç büyük çoğunlukla %35’lik dilime gireceği için ödenmesi gereken vergi tutarı yaklaşık 34 milyon olacaktır. İşte yeni Gelir Vergisi Tasarısı ile bu avantaj kademeli bir şekilde ortadan kaldırılmış olacaktır.   

Anonim ve limited şirket ortakları eğer ki hisse devri işlemi yapmayı düşünüyor iseler, yeni Gelir Vergisi Yasa Tasarısı kanun haline dönüşmeden önce devri işlemlerini gerçekleştirmelidirler. Ancak, limited şirket hisse devirlerinin bu istisnadan yararlanabilmesi için öncelikle anonim şirkete dönüşmeleri gerekmektedir.

31.05.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> YIL SONU KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV
     Ayrıntılar için tıklayın.

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.