Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
ekrem.oncu@dkrdenetim.com

SPK Tebliğ Taslağı Uyarınca Denetim Şirketi Kurabilmenin İmkansızlığı

Son yazımızda SPK’nın Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağının sıkıntılarına yer vermiştik. Bu yazımızla söz konusu Tebliğ Taslağına ilişkin sıkıntılı konuları ele almaya devam edeceğiz.

Tebliğ Taslağının üçüncü maddesinde, yönetici ve bağımsız denetçiye ilişkin düzenlemelere yer verilmektedir. Buna göre;

 
“(1) Yönetici ve bağımsız denetçilerin;

 
a) Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından “sermaye piyasasında bağımsız denetim yapmak üzere bağımsız denetçi” olarak yetkilendirilmiş olması,

 
b) Sermaye piyasasında bağımsız denetime yetkili bir kuruluşta çalışabilmeleri için Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirildikleri tarihi takiben, her yıl en az bir olmak üzere iki yılda en az iki bağımsız denetim çalışmasında fiilen yer almış olması,

 
c) Sermaye piyasasında temel düzey lisansına sahip olması,

 
ç) Sorumlu ortak baş denetçilerin, en az iki yıl Kurulun listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarında sermaye piyasası kurumları ve halka açık anonim ortaklıkların bağımsız denetiminde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya baş denetçi unvanı ile faaliyet göstermeleri…”

 
Tebliğ Taslağının bu haliyle Tebliğ olarak çıkması, SPK kapsamında faaliyet gösterecek yeni denetim firmalarının sektöre girememesi anlamına gelecektir. Sorumlu ortak baş denetçi olmak neredeyse imkansız olacaktır

 
Bunu söyleme nedenimiz, sorumlu ortak baş denetçinin; en az iki yıl Kurulun listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarında sermaye piyasası kurumları ve halka açık anonim ortaklıkların bağımsız denetiminde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya baş denetçi unvanı ile faaliyet göstermek zorunda olmasıdır.

Örneğin, 20 yıl boyunca Maliye Bakanlığında denetim elamanlığı yapmış ve 5 yıldır da özel sektörde Yeminli Mali Müşavirlik yapmış bir YMM SPK kapsamında bağımsız denetim yapacak olan bir şirkette sorumlu ortak baş denetçi olabilmek için en az iki yıl Kurulun listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarında sermaye piyasası kurumları ve halka açık anonim ortaklıkların bağımsız denetiminde fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya baş denetçi unvanı ile faaliyet göstermek zorunda kalacaktır.

Aynı durum örneğin 25 yıldır faaliyette bulunan SMMM'ler için de geçerli olacaktır. Bir denetim firmasının sahibi olan YMM ve SMMM'ler için de durum aynı olacaktır. Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde sorumlu denetçi olmanın şartları 28’inci maddede düzenlenmiştir. Buna göre, sorumlu denetçinin;

 

-      KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde ve,

 

-      Diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması şartı aranmaktadır

 
Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde, “KAYİK (Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar) halka açık şirketler, bankalar, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendirdiği için Kurum tarafından bu kapsamda değerlendirilen kuruluşları,” ifade eder denilmektedir.

 
Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde KAYİK’ler nezdinde denetim yapılabilmesi için 15 yıllık mesleki tecrübe ve iki yıllık fiilen denetimde bulunulmuş olma şartı aranmaktadır. SPK kapsamında faaliyette bulunacak denetim şirketlerinin sorumlu ortak baş denetçileri için aranılacak 2 yıllık tecrübe süresi de bu düzenlemeye paralel olmalıdır.

 
Yani, SPK Tebliği Taslağında sorumlu ortak baş denetçilerde aranan en az 2 yıllık süre şartının, Kurulun listesinde yer alan bağımsız denetim kuruluşlarında sermaye piyasası kurumları ve halka açık anonim ortaklıkların bağımsız denetiminde geçen süre olarak düzenlenmesi ciddi bir sorundur.

 
Yeni TTK, 660 sayılı KHK ve Bağımsız Denetim Yönetmeliği kapsamında yapılacak her türlü bağımsız denetimde geçecek süre SPK kapsamında faaliyette bulunacak firmaların denetimi için de kabul edilmelidir. Nitekim, Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde KAYİK’lere ilişkin düzenlemede herhangi bir sınırlama söz konusu değildir. Tebliğ Taslağı düzenlemesi aynı konuda düzenleme yapan Bağımsız Denetim Yönetmeliği düzenlemesine aykırıdır.

Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Geçici 1’inci maddesinin ç bendi uyarınca, 31/12/2015 tarihine kadar 28’inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen bir yıllık süre şartı aranmayacaktır. Bu düzenleme, YMM’ler ile 15 yılın üstünde mesleki tecrübeye sahip SMMM’lerin diğer şartların da sağlanması halinde bağımsız denetim şirketi kurabilmesinin önünü açmıştır. Buna paralel olarak, SPK düzenlemesi SPK kapsamında faaliyette bulunacak şirketlerin denetimi hususunda denetim şirketlerinin önüne bariyerler koymamalıdır.

 
Bağımsız Denetim Yönetmeliği uyarınca kurulacak bağımsız denetim şirketlerinde sorumlu denetçi olarak çalışan YMM ya da SMMM’lerin iki yıl boyunca denetim yapması halinde, bu sürenin SPK kapsamında yapılacak denetimler için de kabul edilmesi şarttır. 

 
Aksi türlü, SPK kapsamında faaliyette bulunacak şirketlerin denetimini halihazırda faaliyette bulunan belirli sayıda ve alanında tekel oluşturmuş denetim firmaları yapabilecektir. SPK Tebliğ Taslağı bu haliyle çıkacak olursa aynı konuda Bağımsız Denetim Yönetmeliği’ne aykırı bir düzenleme yapılmış olunacaktır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Kamu Gözetimi Kurumu bu konuda görüşünü açıklamalıdır.

 
Bilindiği üzere SPK kapsamında olmayan ama Bakanlar Kurulu Kararının belirlediği 3 şarttan iki şartı sağlayan firmalar bağımsız denetime tabi olacaklardır. Bakanlar Kurulunca belirlenen hadler ise çok yüksektir. Bakanlar Kurulu Kararına göre, 150 milyon TL ve üstü aktif büyüklük, 200 milyon TL ve üstü ciro, 500 ve üzeri sayıda çalışanı olan firmalardan iki şartı sağlayanlar bağımsız denetime tabi olacaklardır. SPK kapsamında olmayan ama yukarıdaki üç şarttan ikisini aşan bir şirketin bağımsız denetimi yapan bir sorumlu denetçiye, “sen 10 yıl bile orada bağımsız denetim yapsan ben bunu kabul etmem” demek mümkün olamaz. Nitekim, SPK kapsamında faaliyette bulunan firmalardan bir çoğu yukarıdaki şartları bile sağlayamamaktadır. 

Sonuç olarak, SPK Tebliğ Taslağı ile sorumlu ortak baş denetçi olabilmek için aranılan süre şartı SPK kapsamında faaliyet gösteren denetim şirketleri ile sınırlandırılmamalıdır. SPK kapsamında olmayan şirketlerin bağımsız denetiminde geçen süreler de iki yıllık sürenin hesabında dikkate alınmalıdır ve aynen Bağımsız Denetim Yönetmeliğinde olduğu gibi bir geçiş süresi öngörülmelidir. Ayrıca, bu Tebliğ Taslağı düzenlemeleri gözden geçirilerek sektörde tekel yapıda denetim şirketlerinin oluşmasının önüne geçilerek, sektöre yeni firmaların girmesine imkan verilmelidir. Aksi türlüsü Tebliğ Taslağının bu haliyle çıkması SPK kapsamında bağımsız denetime tabi olacak firmaların da arzulayacakları bir durum olamaz. Nitekim bu firmaların aynı denetim hizmetini çok daha yüksek rakamlara almaları gündeme gelebilecektir.

24.04.2013

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.