Eda Kaya Bükülmez
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Bilim Uzmanı
edakaya_88@hotmail.com

İşverenler Tarafından Yıllık Ücretli İzin Uygulaması

İşveren; çalıştırdığı işçilerin izin durumlarını gösteren, Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğine ekli yıllık izin kayıt belgesini tutmak zorundadır.

İşveren, her işçinin yıllık izin durumunu aynı esaslara göre düzenleyeceği izin defteri veya kartoteks sistemiyle de izleyebilecektir.

 

Yıllık izin çizelgesinde veya defterinde yer alması gereken konular izin kurulunca hazırlanıp ilan edilecek çizelgede gösterilir. Buna göre işçinin;

 

1. Adı soyadı,
2. Sicil numarası,
3. İşe giriş tarihi,
4. Yıllık izne hak kazandığı tarih,
5. İşyerindeki çalışma süresi,
6. İzin günleri sayısı,
7. Yol izni günleri sayısı,
8. İznin başlama tarihi,
9. İznin sona ereceği tarih,

Belirtilmelidir.

 

Yıllık izin kayıtları, İş Kanunun 53. maddesinin 1. fıkrası ile 54. maddesindeki esaslar ve 55. maddesindeki durumlar göz önünde tutularak her işçinin yıllık ücretli izne hak kazandığı tarih Yıllık İzin Yönetmeliğinin 20. maddesinde belirtilen yıllık ücretli “izin kayıt belgesinde” gösterilecektir[1].           

 

Yine, izin kayıtları, işçilerin kısmi ve tam zamanlı çalışmalarına bakılmaksızın bütün işçiler için düzenlenmelidir.

 

Yıllık ücretli izin defterinde veya izin kaydına işçilerin imzalarının alınacağına ilişkin bir hüküm bulunmamakla beraber; işçilerin izinle ilgili iddialarının ispatı işverene ait olduğundan, izin defterine ispat açısından işçilerin imzası alınmasında yarar görülmektedir.

 

İzin ücretinin belirlenmesinde; fazla çalışma karşılığı alınacak ücretler, primler, sosyal yardımlar ve işyerinin devamlı işçisi olup, normal saatler dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler hesaba dahil edilmeyecektir.

İşveren veya işveren vekili, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye izin dönemine ilişkin ücreti ile ödenmesi bu döneme rastlayan diğer ücret ve ücret niteliğindeki haklarını izine başlamadan önce peşin olarak ödemek veya avans olarak ödemek zorundadır.

 

Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde ise, izin ücreti, yüzdelerden toplanan para dışında işveren tarafından ödenecektir.

 

Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenecektir.

Bu konuda mevzuatımızda somut bir belirleme bulunmamaktadır. Tarafların anlaşması ile işçinin iznini yarıda keserek işbaşı yapması mümkün olabilir. Ancak bu durum yıllık iznin bir bölümünün 10 günden aşağı olamayacağı kuralına aykırı olmaması gerekir. Örneğin bir işçinin 16 günlük yıllık izin hakkının olduğunu kabul edersek, işçi iznini üçe bölerek iki bölümünü 3’er gün şeklinde kullanmış olsun. Geriye kalan 10 günlük iznini kullanırken işveren tarafından işbaşı yapması için çağrıldığında yıllık iznin bir bölümü en az 10 gün kullanılmamış olacağından dolayısıyla, mevzuat ihlal edilmiş olacağından bu konuda işveren hakkında idari para cezası uygulanması gerekecektir[2].

 

Yıllık İzin Yönetmeliği’nin 15. Maddesine göre işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde yıllık izin kurulunun oluşturulması gerekmektedir. İzin kurulu; üç üyeden oluşmaktadır. İletilen izin isteklerine göre hazırlayacağı izin çizelgelerini işverenin onayına sunmak kurulun görevidir. İşçi sayısının 100’den az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilmektedir[3].

 

Yıllık ücretli izin hakkı ve izin sürelerine gelince, yasanın 53. maddesine göre: İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

 

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilmez.

 

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.

 

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

 

a)      1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden,

b)     5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,

c)      15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden,

az olamaz.

 

Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

 

Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile arttırılabilir[4].

 

---

[1] Bkz. Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği 3.3.2004 gün ve 25391 sayılı RG’de yayınlanmıştır.

 

[2] TEMİR Arif, “Tüm Yönleriyle İş Hukukunda İzinler ve Uygulaması”, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, Ocak, 2008, s.39-40

 

[3] Bkz. Yönetmelik Madde 18

 

[4] Ayrıntılar için Bkz. Anayasa md. 50; Deniz İş Kanunu md.40; Basın İş Kanun . md. 21, BK md.334; MEK.md.26

 

05.05.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.