Dursun Ali Yaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Yeditepe Üniversitesi, MBA
aliyaz@suadiyedenetim.com.tr

Muhasebe Koçluğu (3)

Ekonomi dünyasını ve mesleğimizi temelden değiştirecek yeni yasal düzenlemeler, yaşadığımız mesleki şizofreniyi kalıcı hale getirme riski taşımaktadır. Hepimizin bildiği üzere, beklenen yenilikler diyalektik açıdan mesleki unvanlarımızı değiştirecek olsa da, başat olarak sonsuza kadar kalıcı olanın “muhasebe” olacağı kaçınılmaz bir gerçekliktir. Güzide mesleğimizin öncelikle had ve edep bilmeyi esas aldığının bilincinde olan geniş bir kitleye sahip olduğumuz gibi, sözünü ettiğimiz bu bilinçli kitle, aleladelik veya sahipsizlikte eşitlenmenin adil bir eşitlik olmadığını mülahaza ederek her meclisinde ihtirazi kayıt koymaya devam edecektir.

Muhasebe mesleğini sayısallaştırmadan, sürekli yapıştırılan “kötü özne” etiketi bertaraf edilerek, lümpenin çaresizliğine düşmeden kabuk değiştirmesine izin verdiğimiz ve yaklaşan fırtınaya hazırlıklı olduğumuz ölçüde bu süreci/sınavı da camiaya yakışır şekilde atlatacağımıza olan inancımı belirtmek isterim. Zira, gerek iş dünyasının gerekse maliye idaresinin ulaşmak istediği evrensel hedeflere, muhasebe bilimini ihmal ederek varılamayacağını bilmekteyiz. Doğrusu, kendi kalemimizle dikkat çekmek istediğimiz ihmal tuzağına düşmemek adına, aşağıdaki projeye ihtiyaç duyulmuştur.

Öncelikle Muhasebe Koçluğu projemizi tanıtıcı her iki makalemize destek veren tüm meslektaşlarıma teşekkür ederim. Kendilerinden aldığım cesaretle son makalemizin hemen başında, ilerleyen zamanlarda da tekrarlamak durumunda kalacağımı düşündüğüm çok önemli bir hatırlatma da bulunmak istiyorum. Bu model, tek bir kişinin veya bir ekibin belli bir süre çalışmasıyla sonuç alınabilecek bir proje değil. Sürekli değişen, gelişen, birbirinden farklı sayısız olay ve tecrübeyle, bu işe gönül veren meslektaşlarımızın eleştiri, öneri ve katkılarıyla kıvama gelmesine ihtiyaç vardır.

Bu gereksinimin karşılanacağı göz önüne alarak, bir konuyu (muhasebe hesaplarını) açıklarken;

i) Muhasebe biliminin temelini oluşturan teknik bilgiler soyutlanmamakla birlikte en fazla % 20-30 aralığında kullanılırken,

ii) Kalan % 70-80’lik dilimde ise tamamen sosyal ve gerçek hayattan konularla desteklenen anlatım şekli tercih edilecektir.

Muhasebe Koçluğu Projesinin İçeriği / Konu Anlatımları Nasıl Olucak?
Tek Düzen Hesap Planında yer alan tüm hesaplar ve mali tablolar bu güne kadar alışılmış olanın dışında bir bakış açısıyla işlenecektir. Görünürde, temel muhasebe öğretisinden bir farkı yoktur, ancak içeriğine baktığınızda belirgin özellikleri şunlar olacaktır.
Örneğin, 131, 230, 331 ve 431 no.lu ortaklar cari hesaplarını açıklarken;

Bu güne kadar muhasebe eğitimi üzerine yapılan çalışmalarda önce “Ortaklar Hesabı”nın M.U.G.Tebliği’nde yer alan tanım ve işleyişi verilir ardından basit birkaç örnekle konu anlatımı tamamlanırdı.
Oysa muhasebe koçluğu sisteminde; önce “ortak” kavramının ne olduğu ele alınacak, şirket ortaklarının hakları ve sorumlulukları kısaca izah edilecek, mevzuattaki yeri irdelenerek sakıncalı adımlara değinilecek, yaşanmış örneklerin ilgili hesaba yansıyan etkileri incelenecek, anılan hesapların bağlantılı olduğu diğer hesaplarda anlatıma dahil edilerek konunun derinliğine öğrenilmesine katkıda bulunulacak. Çalışmanın özünde bilimsel bir iddia bulunmamakla birlikte yararlanılan tüm kaynaklara yer verileceğinden konu hakkında detaylı bilgi edinmek isteyen meslektaşlarımızın başvuracakları adresler istifadelerine hazır olacaktır. 

Böylelikle, ortaklar hesaplarının nasıl çalıştığından öte,

* İlgili hesabın mali tabloların neresinde yer aldığı,

* Vergi ve hukuk mevzuatındaki yeri, ticari hayattaki rolü ve bu hesaplarla ilişkili kavramların ne anlama geldiği,

* Soyut bir kavram olarak karşımızda duran hesapların çalışması yani kayıt yapılmasına neden olan örneğin ortakların özellikleri, beklentileri, artı ve eksi tarafları, yaşanmış olaylarla desteklenerek en ufak detaylara vakıf olunması ve ezberden uzak sorgulayıcı bir bakış açısıyla konu başlıklarının tüm yönleriyle ele alınması sağlanacaktır.
Bu metod sayesinde muhasebeci adayı, ortaklar hesabını öğrenmekle kalmayıp, ortaklar hesabını harekete geçiren argümanları, bu hesabın özelliklerini, niteliklerini, özümseyerek ilgili hesabın etkileneceği olaylar karşısında takınacağı tavra, alacağı pozisyona kadar fikir sahibi olabileceğinden, “sosyal sorumluluk” sahibi meslek mensubu yetişmesine katkıda bulunacağını ümit ediyoruz.

Başka bir örnek;

Stoklar hesabı açıklanırken meslektaşlarımızın ne yönde katkı sağlayabileceğini, yine sizlerden gelen önerilerle resmedelim;

Kayıt dışılığın resmi makamların beyanlarında yüzde elli düzeyinde kabul edildiği ülkemiz ve benzeri ekonomilerde görev yapan muhasebecilerin, yönetim, pazarlama, depo, planlama, üretim ve benzeri departmanlardan aldığı verileri fiilen kontrol etmesi veya sorgulaması özellikle tavsiye edilmelidir.

Mesela, bir muhasebe yetkilisi, on beş gün sonra kendisine tevdi edilecek 31.12 tarihli stok raporunu beklerken, aynı zamanda ilgili tarihte rapor gelecek birimlere rutin bir ziyaret yaparak, önemli kalemlerden ne miktarda bulunduğunu bu sohbetler arasında öğrenmeli, not etmeli ve daha sonra alınan raporlar ile elindeki notları karşılaştırmalıdır.

Donanımlı ve tecrübeli meslektaşlarımızdan ham durumdaki çalışma konuları hakkında yukarıdakine benzer görüş ve önerilerini, genç meslektaşlarımızdan gelecek beklenti ve ihtiyaçlar doğrultusunda pekiştirerek örnek konuya son halini vermeye çalışacağız.
Bu satırların yazarı olarak, projemizi tüm meslektaşlarımla ve kamuoyuyla paylaşmayı bir borç sayıyorum. Zira, belki benim ömrün yetmez, belki gücüm yetmez belki bilgi ve tecrübem. Ancak, bu metodun altyapısının zengin bir kamuoyu desteğiyle beslenmesi, çok daha kaliteli ve donanımlı muhasebecileri yetişmesine olanak sağlayacaktır.
Bu sebeplerle, iskeletini oluşturmak için çok uzun süredir üzerinde çalıştığım bu projenin meslektaşlarım tarafından sahiplenilmesi, kabullenilmesi, desteklenmesi, içeriğinin zenginleştirilerek geliştirilmesi mesleğim adına beni çok mutlu edecektir.
Biraz dostane bir mektup gibi oldu ama kafamda tasarladığım soyut projenin önemli bir kısmını kağıda aktarabildiğimi düşünüyorum. Bundan sonraki çabalarımız, somut ve birlikte olmalı.

Muhasebe koçluğunun, ele alacağı ilk konu başlıklarını belirtelim;

i) Sermaye Hesabı,

ii) Ortaklar Hesabı ve

iii) Kasa Hesabı üzerine olacaktır.

Katkı da bulunmak isteyen meslektaşlarımızdan bu hesaplar üzerine farklı fikirler beklediğimizi hatırlatmak isterim.

Yukarıdaki açıklamalarımız ve düşüncelerimiz ışığında bu üç hesaba daha doğrusu bu üç konuya ilişkin görüş ve önerilerinizi dört gözle bekliyoruz.

Sevgi ve saygılarımla

30.01.2012

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.