Dursun Ali Yaz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Yeditepe Üniversitesi, MBA
aliyaz@suadiyedenetim.com.tr

Asgari Ücretlinin İşveren Üzerindeki Vergi Maliyeti

4857 sayılı İş Kanununun 39. maddesine istinaden Asgari Ücret Tespit Komisyonunca 2009 yılı için uygulanacak asgari ücret, 30/12/2008 tarihli ve 27096 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Özel sektör için açıklanan rakamlar ve değerlendirmemiz aşağıda yer almaktadır.

A) ÖZEL SEKTÖR :

01/01/2009 – 30/06/2009 tarihleri arasında;

Günlük kazanç alt sınırı	:	22,20 TL
Aylık kazanç alt sınırı	:	666,00 TL
Günlük kazanç üst sınırı	:	144,30 TL
Aylık kazanç üst sınırı	:	4.329,00 TL

01/07/2009 – 31/12/2009 tarihleri arasında;

Günlük kazanç alt sınırı	:	23,10  TL
Aylık kazanç alt sınırı	:	693,00  TL
Günlük kazanç üst sınırı	:	150,15  TL
Aylık kazanç üst sınırı	:	4.504,50  TL

 

Özel sektör işletmeleri genellikle çalışanları ile net ücret üzerinden anlaşarak işçi adına yapılması gereken tüm yasal kesintileri de karşılamaktadırlar. Bu durumda SSK primlerindeki veya gelir vergisinde meydana gelen artış veya azalışlar çalışanların net ücretlerine yansıtılmamaktadır.

Bu şekildeki uygulamanın çokluğunu göz önüne alarak konuyu bu kez farklı bir açıdan işlemek istedik.

Çalışanları ile yukarıdaki şekilde anlaşan firmaların bünyesindeki bir asgari ücretli için (net ücreti dışında) katlanmak durumunda olduğu yasal maliyetleri de tablo halinde sunmak için aşağıdaki çalışma yapılmıştır.

 

Asgari Ücretli İşçinin İşverene Yasal Maliyeti  

	Brüt Asgari Ücret (01/01/2009 – 30/06/2009)		666,00
1	SSK Primi İşçi Payı	14%	93,24
2	İşsizlik Primi İşçi Payı	1%	6,66
3	Gelir Vergisi                                  (*)	15%	34,97
4	Damga Vergisi	06%	4,00
5	Asgari Geçim İndirimi                 (**)		49,95
6	İşçi adına kesilenler		188,82
7	SSK Primi İşveren Payı               (***)	14,50%	96,57
8	İşsizlik Primi İşçi Payı	2%	13,32
9	İşveren adına kesilenler		109,89
10	İşverenin toplam yasal maliyeti		298,71

 

İşverenin Asgari Ücreti Gidere yansıttığı tutarlar 

1	Brüt Ücret		666,00
2	SSK İşveren Payı		93,24
3	İşsizlik İşveren Payı		13,32
4	Toplam Gidere atılan tutar		772,56
=4*20/100	Kurumlar Vergisi avantajı	20%	154,51

  

Asgari Ücretlinin Net Vergi Maliyeti 

1	Asg.Ücretlinin Maliyeti		298,71
2	Kurumlar Vergisi avantajı		154,51
=1-2	Bir işçinin net vergi maliyeti		144,20

 

Hesaplamalara İlişkin Açıklamalar 

* Gelir Vergisi bilindiği üzere artan oranlı bir vergidir. (GVK.Md.103) Hesaplama ilk gelir dilimi olan % 15 üzerinden yapılmıştır. Zaten asgari ücretli yıl içinde ikinci dilime istese dahi girememektedir.

Hesaplanan gelir vergisi toplamı 84,92 TL. çıkmaktadır. Ancak 5.satırdaki AGİ toplamı gelir vergisinden indirilerek ulaşılan  =(84,92-49,95) 34,97 TL. rakamı 3.satıra ödenecek gelir vergisi toplamı olarak yazılmıştır.
 

** Asgari geçim indirimi Asgari Ücretin yıllık toplamı baz alınarak çalışan işçinin medeni hali ve çocuk sayısı üzerinden hak ettiği bir katsayı ile çarpımı sonucu bulunmaktadır.

Bu örnekte çalışan kişinin bekar olduğu kabul edilmiştir. Dolayısıyla işçinin elde edebileceği en düşük tutar olan Asgari Geçim İndirimi 49,95 TL. örneğe işlenmiştir.

Bir işçi kaç çocuğu olursa olsun en fazla Gelir Vergisi kadar AGİ almaya hak kazanabilir.

Başka bir anlatımla, asgari ücretli bir çalışan en fazla 84,92 TL. AGİ alabilir. Artan rakamda maalesef sonraki aya devredilemiyor.
 

*** SSK primi işveren hissesi tehlike sınıfına göre değişiklik arz etmektedir.

Tehlike sınıfı arttıkça SSK primi de o nisbette yükselmektedir. Normal bir ticari faaliyette bulunan işletmenin, SSK Prim yükü toplamda % 33,5’dür. Bunun % 14’ü işçi payı kalanı ise % 19,5 işveren hissesi payıdır.

Ancak 5763 sayılı kanunun 24.maddesiyle 5510 sayılı kanuna eklenen 81/1-ı bendi ile işveren hissesinin % 5 'lik kısmı hazinece karşılanacaktır. Bu destekten yararlanabilmek için işverenin prim borcunun olmaması ve bildirgeyi süresinde kuruma iletmiş olması gerekmektedir. Yukarıdaki örnekte % 5'lik indirimden faydalanılmıştır. 

Sözkonusu indirimin muhasebe kaydı için özellikli bir durum bulunmamaktadır. Daha önce % 19,5 oranından hesaplanan rakam 3 ve 7'li grupta çalıştırılırken şimdi bu rakamın , % 5 eksiğine tekabül eden rakamın kayıtlara alınması yeterli olup başkaca bir işlem yapılmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.  

Ayrıca 1.000 TL. brüt ücret olan bir kişinin gelir ve kurumlar vergisi maliyetlerini karşılaştırmalı şekilde görmek isteyenler aşağıdaki hesaplamaları inceleyebilirler. 

	Brüt  Ücret		1.000,00
1	SSK Primi İşçi Payı	14%	140,00
2	İşsizlik Primi İşçi Payı	1%	10,00
3	Gelir Vergisi	15%	77,55
4	Damga Vergisi	06%	6,00
5	Asgari Geçim İndirimi		49,95	*
6	İşçi adına kesilenler		283,50
7	SSK Primi İşveren Payı	14,50%	145,00
8	İşsizlik Primi İşçi Payı	2%	20,00
9	İşveren adına kesilenler		165,00
10	İşverenin toplam yasal maliyeti		448,50
	İşverenin Gidere yansıttığı tutarlar
1	Brüt Ücret		1.000,00
2	SSK İşveren Payı		145,00
3	İşsizlik İşveren Payı		20,00
4	Toplam Gidere atılan tutar		1.165,00
=4*20/100	Kurumlar Vergisi avantajı	20%	233,00
	Ücretlinin Net Vergi Maliyeti
1	Ücretlinin Maliyeti		448,50
2	Kurumlar Vergisi avantajı		233,00
=1-2	İşçinin net vergi maliyeti		215,50

 

* Asgari geçim indirimi, asgari ücret üzerinden hesaplandığından çalışanın ücreti alacağı AGİ tutarını etkilememektedir.

Çevre sorunlarına karşı duyarlı bir kişi olarak, Lütfen gerekmedikçe kağıda yazdırmayalım.!!!

21.01.2009

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.