Doğan Yalçınkaya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
smmm_dogan@hotmail.com

Dijital Çağda Muhasebe Mesleğinin Geleceği

GİRİŞ

Günümüze değin toplumsal değişim aşamaları tarım devrimi ile başlangıç yapmış, endüstriyel devrim ile devam etmiş ve günümüzde bilginin hayati bir önem kazanmasıyla birlikte bilgi çağı ya da dijital çağa dönüşmüştür. Dijital çağda bilginin etkili kullanılması ve çıktıya dönüştürülmesi için bireyler ve örgütler hayati önem taşımaktadır (Conroy, 2007). Bilgi çağı ya da dijital çağ olarak isimlendirilen bu yeni dönem medyanın varlığı, görüntü denetimi, imaj yaratma, mailler, telefon bankacılığı ve reklam araçları gibi mekan ve zamandan bağımsız olarak toplumu etkileyen bir dönemi oluşturmaktadır (Castells, 1997). Ayrıca dijital çağ organizasyon çağı, sanayi ötesi çağ, küreselleşme çağı, enformasyon çağı gibi isimlerle de anılmaktadır.

İçinde bulunduğumuz asıra birçok yapısal değişim ekleyen dijital çağ, günlük hayatta sürekli gelişen teknolojilerin kullanımı ile değişen gereksinimler ve isteklere katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Teknolojik gelişmeler finansal piyasaları ve üretimi uluslararası boyutlara çıkarmış, rekabetin artışına katkıda bulunmuş, teknoloji ve bilimdeki gelişimler iletişimi artırmıştır (Bakkalcı ve ark., 2004). Dijital çağın etkilediği alanlardan birisi de mesleklerdir.

Diğer mesleklerde olduğu gibi muhasebe mesleği de dijitalleşme ve teknolojik gelişmeler sonucunda, dijital çapın etkisiyle değişmekte ve gelişmektedir. Bilgisayar sistemleri sayesinde muhasebecilerin iş yükü azaltılmakta; geleneksel yöntemler kullanılarak yapılan karmaşık ve zor muhasebe işlemleri kolay ve hızlı bir şekilde yapılabilmektedir (Tekbaş, 2018). Bu bağlamda muhasebe mesleğinin geleceğinde dijitalleşme ve dönüşüm ihtiyacı zorunlu görünmekte; dijital çağda muhasebe mesleğinin geleceğinin incelenmesi gerekmektedir.

Bu ödevde dijital çağda muhasebe mesleğinin geleceğinin ele alınması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak dijital çağ ve muhasebe mesleği genel hatlarıyla ele alınmış; daha sonra dijital çağda muhasebe mesleği ve geleceği üzerinde durulmuştur.

1. DİJİTAL ÇAĞDA MUHASEBE MESLEĞİNİN GELECEĞİ

1.1. Dijital Çağ

Dijital çağın anlaşılması için dijital kelimesinin anlaşılması önemlidir. Türk Dil Kurumu (2020)’na göre dijital kelimesi “verilerin bir ekran üzerinde elektronik olarak gösterilmesi”, “verileri bir ekran üzerinde elektronik olarak gösteren” veya “sayısal” şeklinde ifade edilmektedir. Kelimenin kökenine bakıldığında ise İngilizce ve Fransızca “tam sayılara ilişkin, sayısal” anlamlarına gelen “digit” kelimesinden köken aldığı görülmektedir (Polat, 2016). Dijital sözcüğü dilimize 1988 yılında giriş yapmıştır ve dijital öğelerin hızla yayılması, dijital dünyanın her geçen gün yaşamda daha fazla yer tutması bu kelimenin gündelik bir kullanıma sahip olmasına yol açmıştır (TED, 2013).

Yirmi birinci yüzyıl elektronik hayatın egemenliğini sürdürdüğü bir yüzyıldır. Yüzyılın en önemli olgularından birisi olan dijitalleşme bilgi teknolojilerinde gerçekleşen kapsamlı ve hızlı değişim ve gelişimin bir çıktısı olarak meydana gelmiş ve içinde bulunduğum yüzyılın “dijital çağ” şeklinde isimlendirilmesine neden olmuştur (Parlak, 2017). Dijital teknolojilerde meydana gelen köklü gelişimler bilgi toplumlarının yaratılmasını hızlandıran etmenlerin başındadır. İnternet en önemli keşiflerden birisidir ve insan hayatına girdiği andan itibaren toplumlara yeni ve kendisine özgü bir dijital dünya ortamı sunmaya başlamıştır. Sosyal bilimcilerin “bilgi toplumu”, “risk toplumu”, “gösterişçi tüketim toplumu” ve “post modern toplum” gibi isimlerle de adlandırdığı dijital çağın toplumunda bireylerin gerektirdiği kültürel, siyasal ve ekonomik kapsamlı ilişkiler ve işler elektronik ortamda gerçekleştirmekte hayat E-demokrasi, e-okul ve e-devlet gibi elektronik yaşam alanları içinde şekillenmektedir  (Şentürk, 2013).

Dijital çağda ortaya çıkan bilişim teknolojilerinin en kapsamlı değişikliğe uğradığı ve gelişiminin hızlandığı dönem 1990’lı yıllar ve sonrasındadır. Bu aşamada beklenenden daha yüksek kapasiteli ve hızlı bilgisayarlar, birbirine bağlanan bilgisayar ağları, tek merkezden kontrol edilebilen ve geniş alanlara yayılmış sistemler ortaya çıkmıştır. Donanım ve yazılım teknolojisi ile iletişim servis ve alt yapılarında gelişim gözlemlenmiştir (Vural ve Bakır, 2007). Bilgisayar teknolojisinde yaşanan değişim ve gelişmelerle dev bilgisayarlar ucuzlaşmış ve küçülmüş ve her insanın bireysel bilgisayar alma olanağı oluşmuştur. Bu süreçte dijital ortama aktarılan bilgiler ve internetin yaygınlaşması sonucunda dijitalleşme süreci başlamıştır (Karabulut, 2015). Dijitalleşme ile bilgi hızla üretilmiş, yayılmış ve tüketilmeye başlanmış hem de teknoloji yaygınlaşmış ve herkes için erişilebilir hale gelmiştir. Böylece her alanda değişim ve dijitalleşme süreci başlamıştır (Kaplan ve Ertürk, 2012). Bu değişim ve dijitalleşme süreci her alanda olduğu gibi muhasebe mesleğini de etkilemiştir.

1.2. Muhasebe Mesleği

Meslek kavramı “belli bir eğitim ve kazanılan sistemli bilgi ve beceriye dayalı, insanların yararına mal üretilmesi, hizmet verilmesi ile karşılığında para kazanmak için yapılan kuralları belirlenmiş iş” şeklinde tanımlanmaktadır (Türk Dil Kurumu, 2020).

 Bir işin “meslek” olarak adlandırılabilmesi için kamu faydasına hizmet sunacak mesleki bir sorumluluğa sahip olmak, uygulamada meydana gelecek problemlerin halledilmesinde mesleki yargı kullanmak ve devamlı gelişen ve karışık bir bilgi yapısına sahip olmak şartlarını bulundurması gerekmektedir (Ertaş, 2002). Muhasebe mesleği bu özellikleri taşıyan evrensel bir meslektir (Karasioğlu ve Altan, 2004).

Muhasebe mesleğinin genel olarak üç temel fonksiyonu bulunmaktadır (Dinç ve Kaya, 2006):

1. Muhasebe mesleği mevzuat değişiklikleri ile teknolojik gelişmeler doğrultusunda sürekli olarak kullanıcılara yeni veriler sunmaktadır.
2. Çok sayıda meslekten farklı olarak uygulama yanı ağır basmaktadır. Muhasebe mesleği mensupları görevlerini yaparken karşılaştıkları sorunların çözülmesi için muhasebe standartları veya ilkelerinde bulunan düzenlemeler doğrultusunda mesleki yargılarını kullanarak karar almakta ve uygulamaya geçmektedir.
3. Muhasebe mesleğince üretilen veriler toplumdan kişisel yatırımcılara kadar oldukça geniş bir kitleye hizmet emektedir. Özellikle muhasebe işlevlerinde ön plana çıkan sosyal sorumluluk kavramı muhasebe mesleği mensuplarına kamu faydasına hizmette bulunma sorumluluğu vermektedir.

Bu bilgiler doğrultusunda muhasebenin meslek olma koşullarının tümünü barındırdığı ve meslek sayılacağı görülmektedir. Birçok gelişmiş ülkede bu durum çok önceden fark edilmiş ve muhasebe mesleği profesyonel nitelikte meslek olarak ele alınmaktadır (Akbulut, 1999).

Muhasebe mesleği “muhasebeden elde edilen verilerin iktisadi değere sahip, birbirinden ayrı hedefler için kullanıcısı bulunan ve iktisadi sistem ile kullanıcıların davranışlarından etkilenen, çeşitli aşamaların bir araya gelerek oluşturduğu sistemsel bir bütünlüktür”. (Kısakürek ve Pekcan, 2005). Başka bir deyişle muhasebe mesleği bir ülkede ekonomik bütünlüğü ifade eden kamu ve özel sektöre dahil olan tüm ünitelerin muhasebe işlemlerini mevcut standartların, kuralların, ilkelerin, kanunların güvenilir, zamanında, doğru, tarafsız ve uygun bir şekilde kendi sorumluluklarında ve belirli bir yerde yürüten meslek elemanlarının sürekli olarak edindikleri uğraşı ya da iş şeklinde tanımlanmaktadır (Yıldız, 2010).

Muhasebe mesleği hizmet sunduğu kapsam ve alanlar nedeniyle değişken ve karışık bir bilgi yapısını gerektirmektedir. Bu nedenle diğer mesleklerden farklılık arz etmekte ve ürettikleri hizmetler “bilgi” tabanlı olmaktadır. Bilgi günümüzdeki gelişim ve değişimler doğrultusunda en önemli rekabet aracını oluşturmaktadır. Şişkin banka hesaplarından, büyük işletmelerden ve doğal kaynaklardan daha güçlü ve değerli olan bilgi içinde bulunduğumuz çağa adını vermektedir. İçinde bulunduğumuz bilgi çağı ya da diğer adıyla dijital çağ “bilginin temel güç ve ana sermaye olduğu, bilgi üretimi ve iletişiminin yaygınlaştığı, bilgi çalışanlarının çoğunlukta olduğu, sürekli öğrenme ve bilgilenmenin kaçınılmaz hale geldiği yeni toplumsal ve ekonomik dönem” olup, diğer meslekler ve alanlar gibi muhasebe mesleğinin geleceğini etkilemektedir.

1.3. Dijital Çağda Muhasebe Mesleği ve Geleceği

Dijital çağın getirdiği dijital teknolojinin şirketlerin stratejik ve rekabetçi hedefleri üzerinde etkisi bulunmakta, aynı zamanda iş modellerini, rekabet avantajlarını ve şirketlerin pazara yaklaşımını da etkilemektedir. Ayrıca dijital teknolojinin muhasebe bilgileri ve yönetim kontrol sistemleri üzerinde de önemli bir etkisi vardır (Mancini ve ark., 2017). Muhasebe kuralları ve ilkeleri yıllar içerisinde oluşturulmuştur ve zamanla değişmemektedir. Öte yandan muhasebe endüstrisi gelişmekte ve değişmektedir. Teknolojinin gelişmesinin bir sonucu olarak, muhasebecilerin görev ve faaliyetlerinin de kapsamı ile müşteri beklentileri değişmektedir. Teknoloji ve dijitalleşmenin geliştirilmesi muhasebe mesleğinin de güncellenmesi ve değişmesini ön plana çıkarmaktadır. Modern bilgisayar sistemlerinin geliştirilmesi ile muhasebecilerin iş yükü azaltılmakta; geleneksel yöntemlerin ortamında tekrarlanan eylemler daha kolay ve hızlı bir şekilde yapılabilmektedir (Gulin ve ark., 2019).

Teknolojik gelişmeler, küreselleşme ve artan rekabet meslekleri sürekli değişmeye itmektedir. Muhasebe mesleği teknolojik gelişmelerden ve küreselleşmeden en fazla etkilenecek olan mesleklerin başında gelmektedir. Teknolojik gelişmeyle birlikte on yıl önce var olmayan birçok dijital sistemin muhasebe mesleğinde aktif olarak kullanıldığı açıktır ve daha fazlasının devreye gireceği düşünülmektedir (Tekbaş, 2018). 

Frey ve Osborne (2017) toplam 702 meslek grubu ve iş unvanının gelecekte otomasyon riski altında olduğunu ve bu listenin en üstünde gelecekte otomasyon ve dijitalleşme olasılığı yüksek olan muhasebe mesleğinin bulunduğunu belirtmektedir.

Muhasebe görevleri ve süreçlerinin otomasyonu ve dijital çağdaki geleceği doğrultusunda dijitalleşmesi olasılığını değerlendirmek için çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda kolayca otomatikleştirilecek ve dijitalize edilerek makineler ve yazılım tarafından yapılabilecek rutin görevler ile dijitalize edilemeyecek görevlerin ayırt edilmesi gerektiği üstünde de durulmaktadır. Oschinski ve Wyonch  (2017), eleştirel düşünme, üst düzey yaratıcılık ve eğitim ile insan teması gerektiren iş ve görevlerin yakın zamanda dijitalize edilemeyeceğini vurgulamaktadır. Bununla birlikte yüksek düzeyde eğitim ve öğretim gerektirmeyen ve az miktarda insan iletişimi gerektiren rutin görevlerin kolaylıkla otomatikleştirilebileceği ve çalışmalarda bir kısmının şimdiden dijitale dönüştürüldüğü görülmektedir (Kim ve ark., 2017). Bu çalışmalardan birisinde Moudud-Ul-Huq (2014), denetim planlaması, analitik inceleme prosedürleri, önemlilik değerlendirmesi, iç kontrol değerlendirmesi ve endişe verici kararların alınmasında dijitalleşme ve otomasyonun muhasebeciler için yararlı olabileceğini belirtmektedir. Diğer bir çalışmada Antz ve arkadaşları (2017) ise özellikle büyük şirketlerden oluşan birçok şirkette faturalama, bordro ve defter tutma işlemi gibi rutin, tekrarlanan, istikrarlı ve yapılandırılmış eylemlerin şimdiden dijitalize edildiği ve otomatikleştirildiğini belirtmektedir.

Günümüzde kaç şirketin dijital çağın getirdiği dijital çözümleri kullandığını ya da gelecekte hangisinin kullanmaya başlayacağını analiz eden birkaç araştırma bulunmaktadır. Bu araştırmaları genellikle büyük denetim firmaları gerçekleştirmektedir. Örneğin KPMG (2017) denetim firması, muhasebede dijitalleşme kapsamında Almanya’daki şirketlerde halihazırda uygulanmış veya yakın gelecekte uygulanacak ana dijital çözümler üzerine bir çalışma yürütmüş ve kağıtsız muhasebe, iç veya dış sistemlere ara yüzler, veri kalitesinin yönetimi, süreç otomasyon, sistemlerin bütünlüğü, entegre konsolidasyon sistemi, gerçek zamanlı raporlama, şeffaflığın oluşturulması, büyük veri analizleri, görselleştirme ve bulut bilişim araçlarının bir kısmının hali hazırda kullanıldığı bir kısmının ise gelecekte uygulanacağını belirlemiştir.

Bu çalışma ışığında dijital çağda muhasebe mesleğinin geleceği kapsamında muhasebe mesleği üzerinde büyük etkisi olan ana dijital çözümler Gulin ve arkadaşları (2019) tarafından şu şekilde ele alınmaktadır:

• Yapay zeka:Yapay zeka gibi akıllı teknolojiler, işletmelere aktif olarak gerçek zamanlıya yakın bilgiler sağlamaktadır. Yapay zeka ve otomasyon insan emeğine olan ihtiyacı önemli ölçüde azaltabilmekte ve muhasebe ve denetim süreçlerine entegre edilebilmektedir. Yapay zeka, insan bilgisi ve uzmanlığının bir araya getirilmesinin daha kolay olduğu; daha yapılandırılmış, programlanabilir ve tekrarlayan görevler için başarılı bir şekilde uygulanabilmektedir. Yapay zekanın bu bağlamda insanın yerini alacağı düşüncesi akla gelse de bu yanlıştır. Akıllı teknolojiler, insan zekasını yok etmek için değil, önemli iş bilgileri sağlayarak muhasebecilerin daha iyi stratejik danışmanlar olmalarına yardımcı olmak için gelişmektedir. Yapay zeka, muhasebecilere çok sayıda kaynaktan gerçek zamanlıya yakın bir dizi bilgiye daha iyi erişim sağlayabilmesi açısından oldukça önemlidir. Yapay zeka hala gelişimin ilk aşamalarında olmasına rağmen, 2017 sonunda anket yapılan şirketlerin% 18'i tarafından, özellikle akıllı belge OCR (Optik Karakter Tanıma) ve ödeme transferlerini otomatikleştirmek için kullanıldığı görülmektedir. Bu bağlamda ilerde daha aktif olarak kullanılacağını söylemek yanlış olmayacaktır.
• Blockchain:Blockchain, işletmelerin aynı bilgilere farklı kaynaklardan gerçek zamanlı olarak erişmesini sağlamaktadır. İşletmelerin çoğu, hassas muhasebe verilerini güvence altına almak ve karmaşık süreçleri hızlandırmak için bu teslim yöntemini kullanmaktadır. Kesintisiz güvenlik ve şeffaflığın yanı sıra, blockchain, denetim, uyumluluk ve uzlaşma görevlerini ele almak konusunda geleneksel yolların yerini alacak kadar yetenekli görülmektedir. PWC tarafından bir Alman şirketi örneği üzerinde yapılan anket sonuçları, ankete katılan şirketlerin%8'inin blockchain teknolojisini kullandığını göstermiştir.
• Sürekli muhasebe:Teknoloji geliştirme, günlük olarak bilgi sağlamak için yeni fırsatlar sunmaktadır. Muhasebe hala finansal bilgilerin periyodik olarak gözden geçirilmesine ve analiz edilmesine dayanmaktadır, ancak paydaşlar, denetçiler ve diğerleri kapsamlı ve gerçek zamanlı raporlamayı beklemektedir. Kesin finansal bilgilere odaklanan periyodik bir muhasebe ve raporlamayı kapsayan sürekli muhasebe uygulamasının gelecekte mevcut rollerin yer değiştirmesine ve bozulmasına neden olacağı düşünülmektedir.
• Büyük veri (big data):Büyük veriler, tipik olarak belirli depolama zorluklarına sahip olan ve genellikle hesaplama yöntemleri kullanılarak analiz edilmesi gereken bir petabayt[1]tan daha büyük olan çok büyük veri kümelerini ifade etmektedir. Büyük veri ve veri analizinin muhasebeyi birçok yönden etkileyeceği düşünülmektedir. Örneğin işlerin nasıl yürütüldüğünü ve finansal tabloların nasıl hazırlanıp denetlendiğini etkileyecektir. Ayrıca, büyük verilerin karar verme sürecinin kalitesi üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır çünkü verilerin ölçümü artırılmakta, veriler daha kapsamlı ve bilgiler daha iyi anlaşılmış olmaktadır. Dijital çözümlerle kapsamlı verilerin bulunması, muhasebecilerin etkinliğini ve verimliliğini artırmaktadır. Modern teknolojiler gerçek zamanlı güncellemeler sağladığı için büyük veriler raporlama süresini azaltabilmektedir. Analitik beceriler ve araçlarla profesyoneller verileri etkili bir şekilde analiz edebilmekte ve iş kararlarının alınma şeklini değiştirecek veriler hakkında fikir edinebilmektedirler. Büyük verilerin finansal ve idari muhasebe üzerinde ve aynı zamanda denetim üzerinde etkisi olacağı düşünülmektedir.

Bu dijital çözümlerin yanı sıra dijital çağın muhasebe mesleği geleceğinde genel muhasebe uygulamalarında ve muhasebe eğitiminde de değişikliklere neden olacağı düşünülmektedir. Muhasebe uygulamaları bakımından rutin, tekrarlayan ve yapılandırılmış görevlerin otomatikleştirilmesi (faturalandırma, bordro gibi), rutin olmayan ve yapılandırılmamış görevlerde insan düşüncesi, ek beceri ve bilginin kullanımına devam edilmesi (finansal verileri yorumlama ve analiz etme gibi); eğitim ve öğretim bakımından kritik düşünce, problem çözme ve yapay zeka kullanımına ilişkin beceri kazanımına daha fazla odaklanan bir eğitim sistemi ve muhasebe mühendisliği gibi alanların doğuşu bu kapsamda ön plana çıkmaktadır (Gulin ve ark., 2019).

Muhasebecilerin modern dijital çözümleri kabul etmeleri ve uygulamaları için birçok farklı sebep bulunmaktadır. Wilson ve Sangster (1992)’nın yaptığı çalışmada muhasebe görevleri için öngörülen son tarihin karşılanması, daha iyi ve zamanında görevin tamamlanması gibi faktörlerin teknolojik değişim için motivasyon kaynağı oluşturduğu belirlenmiştir. Öte yandan Al-Htaybat ve von Alberti-Alhtaybat (2017), hazırlık için gereken sürenin kısaltılması ve bilgilerin gecikmesizin gerçek zamanlı olarak erişebilir olmasının muhasebe bilgilerinin kalitesi ve uygunluğu açısından önemli olduğunu belirtmektedir.

Ayrıca muhasebe süreçlerinin otomatikleştirilmesi ve daha az zaman harcanması ile muhasebecilerin müşteriyle daha fazla bağlantı kurmasını sağlamakta ve günlük iş operasyonları söz konusu olduğunda danışmanlık hizmetlerini arttırmaktadır. Herbert ve arkadaşları (2016), yaptıkları çalışmada dijitalleştirme ve otomasyonun rutin ve tekrarlayan görevleri ortadan kaldırmak veya en aza indirmek için kullanıldığını ve böylece muhasebecilerin daha yaratıcı, rutin olmayan ve yapılandırılmamış görevlere odaklanmasının saplandığını belirtmektedir.

Ancak daha önce de belirtildiği üzere dijitalleşme ve otomasyonun başarılı bir iş yürütme ve muhasebecinin görevlerini yerine getirmesi bakımından birçok avantajına rağmen; otomasyon ve yapay zekanın muhasebecinin finansal bilgileri yorumlayan ve analiz eden en değerli işlevlerini yerine getiremeyeceği belirtilmelidir (Zarowin, 1994). Kıdemli muhasebecilerin de bu konuda hem fikir olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Kokina ve Davenport (2017) teknolojilerin mevcut yetenekleri ve bu teknolojilerin muhasebeciler ve denetim süreci üzerindeki etkileri hakkındaki çalışmalarında, kıdemli muhasebeciler, insan muhasebecilere duyulan ihtiyacın yakın zamanda ortadan kalkmayacağını düşündüklerini belirlemişlerdir.

Otomasyon ve dijitalleşme ile hizmetlerin değerinin artacağı tahmin edilmektedir. Bu şekilde muhasebe temel hizmetleri daha da verimli şekilde verilebilecek ve muhasebecilerin müşterilerinin mevcut durumunu ve gelecekteki ihtiyaçlarını tartışmak için daha fazla zamanları olacaktır. Muhasebeciler ve finansal danışmanlar, veri girişi, kayıt tutma ve basit analizden stratejik iş danışmanlığına kadar aynı araçları kullanacak ve muhtemelen muhasebe mesleğinin geleceğinde birincil analiz programları da değişecektir. Ayrıca bulut, yapay zeka ve blockchain gibi teknolojiler manuel veri girişini azaltmak ve verilerinin hızını, kalitesini ve doğruluğunu artırmak için muhasebecilerin rolünü güçlendirecektir (Gulin ve ark., 2019).

Muhasebe mesleğinin e dönüşüm süreci ve dijital çağda gelişme sürecinde yeni bir modeli ortaya koyacağı da düşünülmektedir. Bu bağlamda muhasebe mühendisliği mesleği ön plana çıkmaktadır. Muhasebe Mühendisliği, muhasebe mesleğinin dijitalleşme, yapay zeka ve Dördüncü Sanayi Devrimi gibi teknolojik gelişmeler ışığında yeniden tasarlanmasıdır. Muhasebe Mühendisliği, muhasebecilerin doğru bilgileri elde etmek ve teknolojiyi öğrenme-öğretme sürecinde yönetmek ve kullanmak için farklı dijital sistemleri kullanmalarını isteyecek ve dijital çağda muhasebe mesleğinin geleceğini şekillendirerek teknolojik gelişmelere uyum sağlayabilen ve teknolojik ürünleri profesyonel uygulamalarda aktif olarak kullanabilen, pratik ve teorik bilgileri felsefe, matematik ve teknoloji ile birleştirebilen bireyler yetiştirilmesinde rol oynayacaktır (Tekbaş, 2018).

SONUÇ

Dijitalleşme ve bilgi teknolojilerinin geliştirilmesi şirketler için büyük bir fırsattır. Ayrıca dijital çağın getirdiği dijitalleşme muhasebe mesleği için birçok değişiklik getirmektedir. Muhasebecilerin çalışma ve düşünme biçiminin değişeceği düşünülmektedir. Dijital çağda muhasebe mesleğinin geleceğinde muhasebecilerin yerine getirdikleri rutin görevler için dijital çözümler ve otomasyon kullanılacağı görülmektedir. Muhasebecilerin eleştirel düşünme ve yaratıcılık gerektiren görevleri ve faaliyetleri bulunmaktadır, bu nedenle bu görevleri otomatikleştirmekte o kadar kolay olmayacaktır. Bu doğrultuda dijital çağın muhasebe mesleğinin gelişimini etkileyeceği; rutin, tekrarlayan ve yapılandırılmış görevleri yakın gelecekte otomatikleştireceği söylenebilmektedir. Bu bağlamda muhasebecilerin otomasyona hazır olması ve özel ve yeni bilgi ve beceriler kazanması gerekmektedir.

KAYNAKLAR

Akbulut, Y. (1999). Meslek Ahlakı Kriterleri ve Muhasebe Mesleği Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 1(1), 125-143.

Al-Htaybat, K., & von Alberti-Alhtaybat, L. (2017). Big Data andcorporatereporting: impactsandparadoxes. Accounting, auditing&accountabilityjournal, 30(4), 850-873.

Arntz, M.,Gregory, T., &Zierahn, U. (2017). Revisitingthe risk of automation. EconomicsLetters, 159, 157-160.

Bakkalcı, A. C., Engin, C., &Tandırcıoğlu, H. (2004). Türkiye'de Teşvik Politikalarının Bilgiye Dayalı Ekonomi Üzerine Etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2).

Castells, M. (1997). An introductiontotheinformation age. City, 2(7), 6-16.

Conroy, H. (2007). Skillsfortheinformation age. Perspectives, 11(1), 18-24.

Dinç, E.,& Kaya, U. (2006). Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Ahlakı Kuralları Açısından Hizmet Satın Alanlar Tarafından Algılanma Biçimi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 5(17), 139-151.

Ertaş, F. C. (2002). İşletmelerde Muhasebe Organizasyonu ve Muhasebe Mesleği. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Frey, C. B.,& Osborne, M. A. (2017). Thefuture of employment: How susceptiblearejobstocomputerisation?. Technologicalforecastingandsocialchange, 114, 254-280.

Gulin, D.,Hladika, M., &Valenta, I. (2019). DigitalizationandtheChallengesforthe Accounting Profession. Available at SSRN 3492237.

Herbert, I.,Dhayalan, A., &Scott, A. (2016). Thefuture of professionalwork: Willyou be replacedorwillyou be sittingnextto a robot. Management Services, 60(2), 22-27.

Kaplan, K.,& Ertürk, E. (2012). Dijital çağ ve bireyin ideolojik aygıtları. TheTurkish Online Journal of Design, Art andCommunication - TOJDAC 2(4), 7-12

Karabulut, B. (2015). Bilgi toplumu çağinda dijital yerliler, göçmenler ve melezler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 11-23.

Karasioğlu, F.,& Altan, M. (2004). Muhasebecilerin Bilgi, Beceri, Güvenilirlik ve Toplumsal Sorumluluk Açısından Toplumun Çeşitli Katmanları Tarafından Algılanma Biçimi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (21), 53-64.

Kısakürek, M. M.,& Pekcan, A. (2005). Muhasebenin ürettiği bilgiye farklı açılardan bakışlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 107-125.

Kim, Y. J., Kim, K., & Lee, S. (2017). Therise of technologicalunemploymentanditsimplications on thefuturemacroeconomiclandscape. Futures, 87, 1-9.

Kokina, J.,& Davenport, T. H. (2017). Theemergence of artificialintelligence: How automation is changingauditing. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 14(1), 115-122.

KPMG (2017). Digitalisation in accounting,https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/de/pdf/Themen/2017/digitalisation-in-accounting-en-2017-KPMG.pdf Erişim Tarihi: 15.03.2020.

Mancini, D.,Lamboglia, R., Castellano, N. G., Corsi, K. (2017). Trends of DigitalInnovationAppliedto Accounting Information and Management Control Systems. in Corsi, K.,Castellano, N. G., Lamboglia, R., Mancini, D. (Eds.), Reshaping Accounting and Management Control Systems – New Opportunitiesfrom Business Information Systems (pp. 1-19), Springer, Cham, Switzerland,.

Moudud-Ul-Huq, S. (2014). The Role of ArtificialIntelligence in the Development of Accounting Systems: A Review. IUP Journal of Accounting Research&AuditPractices, 13(2).

Oschinski, M.,& Wyonch, R. (2017). Futureshock? Theimpact of automation on Canada'slabour market. TheImpact of Automation on Canada'sLabour Market (March 16, 2017). CD HoweInstituteCommentary, (472).

Parlak, B. (2017). Dijital çağda eğitim: Olanaklar ve uygulamalar üzerine bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15), 1741-1759.

Polat, İ. H. (2016). Dijital-Siber-Sosyal; Yeni Bir Medyadan Yeni Bir Yaşam Alanına Dönüşüm, TRT Akademi, 1/02-Dijital Medya Sayısı, 408-424.

Şentürk,Ü. (2013). Milenyum Gençliğinin Dijital Yaşamı: Küresel Gençlik Kültürünü Sosyal Medyada Okumak. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, 4 (23), 29-34.

TED (2013). Dijital Eğitimde Fırsatlar ve Riskler; Bir Yol Ayrımının Tarihsel Tanıklığı. https://tedmem.org/download/dijital-egitimde-firsatlar-veriskler?wpdmdl=517&refresh=5d1fbe944781d1562361492 Erişim Tarihi: 12.03.2020.

Tekbaş, İ. (2018). TheProfession of theDigital Age: Accounting Engineerin https://www.ifac.org/knowledge-gateway/preparing-future-ready-professionals/discussion/profession-digital-age-accounting Erişim Tarihi: 11.03.2020.

Türk Dil Kurumu (2020). Güncel Türkçe Sözlük, tdk.gov.tr

Vural, Z. B.,& Bakır, U. (2007). Distopyan perspektiften bilgi iletişim teknolojileri ve insanlığın geleceği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5(1), 5-21.

Wilson, R. A.,& Sangster, A. (1992). Theautomation of accountingpractice. Journal of Information Technology, 7(2), 65-75.

Yıldız, G. (2010). Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (36), 155-178.

Zarowin, S. (1994). CPA 2000: What'saheadforaccountingsoftware. Journal of Accountancy, 177(3), 54.

---

[1]Petabayt 1024 terabayt anlamına gelen ve bilgisayarlarda depolama için kullanılan bir veri büyüklüğü birimidir.

03.08.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.